4 minute read

2020ko Mugarri zientifikoak / Hitos científicos

11 ESPEZIE BERRI

ZIEntZArEntZAt BErrIAk DIrEn HAmAIkA PErrEtxIkO ESPEZIE BErrI AurkItu DIrA ArAGOIAn

Advertisement

Aranzadiko mikologia saileko zenbait kidek ikerketa honetan parte hartu dute, hala nola Ibai Olariaga, Joxepo Teres, Joaquín Martín, Unai Fernandes y J.I. López Amianok. Iberiar Mikologia elkarteko 40 mikologi inguru Aragoi iparraldeko Cerler eskualdean egindako bilera batean parte hartu zuten. 3 eguneko ikerketa honetan, Aragoi Autonomía erkidegoak ezagutzen ez ziren 103 espezie aurkitu zituzten, eta are gehiago, Iberiar penintsulan aurrez aurkitu gabeko 15 espezie eta deskribapen gabe dauden 11 espezie berri. Mikologia bilera honetan bildutako material ugari gure elkarteko ARAN-Fungi herbarioan gorderik dago.

“GALdUTAkO TRAGedIA bATeN kONTAkIzUNA” SAbIN eGILIORReN TeSIA Gerra zibila garaiko errepresio garaian gertatutako desagerpenei buruz egindako ikerketa landu da tesian. bertan agerian jartzen da errelatu historikoa egiteko dagoen arazoa ebidentzia eta froga eza dela eta. bizitako lazgarrikeriaren dimentsioari heltzeko ezintasuna agerian da, tragedia honen kontakizunari irteera emateko audiobisualak erabiliaz aukera ematen du Sabinek. Aranzadiko eta antropologia saileko kolaboradore izan da urte askotan.

ESpEzIE OpORTuNISTEN EkOlOGIa TROFIkOa. NERE zORROzuaREN TESIa Nere zorrozuak “espezie oportunisten ekologia trofikoa mundu aldakor batean: euskal kostaldean kaio hankahoriek Larus michahellis egiten duten giza jatorriko baliabideen ustiapena” doktorego-tesia aurkeztu zuen uztailaren 30ean eHUko zientzia eta Teknologia Fakultatean. Tesi honetan kaio hankahoriaren ekologia trofikoan giza jatorriko baliabideek nola eragiten duten aztertu da, eta besteak beste espezie oportunistengan kudeaketa politikek duten eragina hobeto ulertzen laguntzen du.

HallaN ONCE NuEvaS ESpECIES DE SETaS paRa la CIENCIa EN aRaGóN Micólogos del departamento de micología de Aranzadi han participado en este estudio. Es el caso del Ibai Olariaga, Joxepo Teres, Joaquín Martín, Unai Fernandes y J.I. López Amiano. Gran parte del material recolectado como resultado de este trabajo se encuentra en ARAN-Fungi, micoteca de la Sociedad de Ciencias Aranzadi. Cuarenta científicos de la Sociedad Ibérica de Micología salieron a hacer un estudio de campo en Aragón en el mes de septiembre de 2018. El trabajo de tres jornadas dio como resultado el hallazgo de 103 especies de hongos sin citas previas en Aragón, quince sin citas ibéricas y once especies nuevas para la ciencia.

tESIS SaBIn EgIlIoR

“El RElaTO DE uNa TRaGEDIa auSENTE” TESIS DE SabIN EGIlIOR Centrado en la investigación de las desapariciones que se produjeron bajo la represión de la guerra civil española, esta tesis pone al descubierto las limitaciones disciplinarias para elaborar el relato histórico de lo ocurrido debido a la falta de pruebas objetivas y a la incapacidad de abordar la dimensión del horror, y propone como respuesta una estrategia para representar la tragedia que tuvo lugar, basada en el medio audiovisual. Sabin ha sido colaborador del departamento de antropología y socio de Aranzadi durante muchos años.

nERE ZoRRoZuaREn tESIa

ECOLOGíA tróFICA DE ESPECIES OPOrtunIStAS. tESIS DE nErE ZOrrOZuA

Nere Zorrozua presentó en la facultad de Ciencia y Tecnología de la UPV/EHU su trabajo de tesis doctoral titulado “Ecología trófica de especies oportunistas en un mundo cambiante: Explotación de recursos de origen humano por la gaviota patiamarilla Larus michahellis en la costa vasca”. En esta tesis se ha analizado cómo influyen los recursos de origen humano en la ecología trófica de la gaviota patiamarilla, contribuyendo, entre otras cosas, a una mejor comprensión de la influencia de las políticas de gestión en las especies oportunistas.

ALtZOkO HAnDIArEn mIStErIO EtA GEZurrAk ZIEntZIAk ArGItu DItu

Exhumazio lanetara aplikatutako metodologia zientifikoak, Altzo Handiaren ubikazioaren misterioa argitzen lagundu du. Kondaira eta mitoek Handiaren gorpua toki ezezagunetan kokatzen zuten, baina Altzoko udalak bultzatutako proiektu honi esker, Aranzadik argitu du, 10 Goya irabazi zuen Handia filma betikotu zuen Migel Joakin Elizegi bere herriko kanposantuan egon zela urte guzti hauetan zehar. Zientziak egia lortzen lagundu digu.

altZoKo HanDIa

LA CIEnCIA ACLArA LOS BuLOS y mIStErIOS SOBrE EL GIGAntE DE ALtZO

Gracias a la metodología científica aplicada en las exhumaciones, Aranzadi ha podido aclarar uno de los grandes misterios sobre la ubicación del famoso gigante de Altzo. Eran muchas las leyendas e historias que ubicaban al gigante en paradero desconocido, pero gracias a este proyecto, impulsado por el Ayutamiento de Altzo, se aclara que efectivamente Migel Joakin Eleizegi, que fue inmortalizado por la película Handia, ganadora de 10 premios Goya, nunca había dejado de estar en el cementerio de su pueblo. La ciencia nos ayuda a conocer la verdad.

BASkOIEn LurrALDEArEn BIHOtZA, IruLEGIkO GAZtELuArEn AtArIAn

baskoien lurraldearen bihotzean kokatutako herrian umetxo baskoi baten gorpuzkiak aurkitu ditu Aranzadik. baita erromatarren aurreko baskoiek orain arte uste zena baino bizimodu aurreratuagoa zuten ebidentziak ere.

EL COrAZón DEL tErrItOrIO VASCón A LAS PuErtAS DEL CAStILLO DE IruLEGI

Aranzadi ha encontrado al primer niño vascón en el corazón de un poblado de la Edad Del Hierro. También se han localizado restos de un poblado prerromano y evidencias de una forma de vida más adelantada de la que se pensaba.

lEHEn uME BaSKoIa

“mEmOrIArEn ArkEOLOGIA. ArEStIkO HIStOrIA IkErtZEkO mEtODO ArkEOLOGIkOArEn ErABILErA”. LOurDES HErrAStIrEn tESIA

2000.urtetik aurrera Aranzadiko Antropologia sailak 200 exhumazio baino gehiago burutu ditu metodologia arkeologia erabiliaz eta 1100 gorpu baino gehiago berreskuratu dira, kasu guztien ikerketa antropologiko eta arkeologikoak burutu dira eta kasu batzuetan ere genetikoki identifikatu ahal izan ditugu, upV/eHuko biomics enpresaren bitartez.

aRQuEologÍa DE la MEMoRIa

“ArQuEOLOGíA DE LA mEmOrIA. EL métODO ArQuEOLóGICO APLICADO A LA InVEStIGACIón DE LA HIStOrIA rECIEntE”. tESIS DE LOurDES HErrAStI

Desde el año 2000 el equipo del Departamento de Antropología de la Sociedad de Ciencias Aranzadi ha realizado más de 200 exhumaciones de fosas comunes aplicando una metodología arqueológica en los que se han recuperado más de 1100 individuos. Se han llevado a cabo los correspondientes estudios arqueológicos y antropológicos y, en muchos casos, se ha conseguido la identificación genética de los restos recuperados, mediante la colaboración con el laboratorio de genética Biomics, de la EHU/UPV.