Fokus Business & Risk

Youssef Kobo

4 ‘Medewerkers aan je binden is het nieuwe rekruteren’

8 Expertpanel • Zakelijk succes en maatschappelijke impact gaan hand in hand

10 Het risico van te weinig risicobewustzijn

14 Interview • Carl Leeman

16 AI, risico of zegen?

20 Interview • Youssef Kobo

24 Opinie • Michael Wagemans

26 Draagkracht voor data creëren

28 Vertrouw niks, controleer alles

30 Voor elke ondernemer de juiste verzekeringen

32 Opinie • Regine Slagmulder

34 De Belgische webshop, klein maar dapper

38 Nawoord • Danny Van Assche

Philip Alliet

Beste ondernemer, neem het heft in eigen handen

Ecologische, economische, geopolitieke, sociale en technologische uitdagingen volgen elkaar voor onze bedrijven in versneld tempo op. Toch lijkt op de korte termijn de hoofdbreker van ondernemingen in ons land vooral het nijpend gebrek aan medewerkers te zijn. Activeren, daar spreken we al 20 jaar over.

Opnieuw brandde Zuid-Europa, de aanhoudende inflatie zorgt voor sociale polarisatie in het rijke continent Europa, de oorlog in Oekraïne hertekent langzaam maar zeker de geopolitieke machtsblokken en welk bedrijf heeft ondertussen nog geen cyberaanval gehad? De crisissen komen versneld op ons af, versterken elkaar en gooien de agenda van ondernemingen voortdurend door elkaar. Crisismanagement als norm.

De complexiteit van het leiden van een onderneming lijkt iedere dag toe te nemen. Relevantie creëren voor klanten en efficiënt produceren zijn niet afdoende meer. Als men de volatiliteit uit de resultaten wil houden, en dus ook de onderneming op duurzame, lange termijn succesvol wil maken, doet men er goed aan de strategische soepelheid en het reactievermogen te verhogen. Plaats risicobeheersing frequent op de bestuursagenda en meteen wordt duidelijk dat het niet enkel de onderneming beschermt, maar dat hierdoor ook tal van strategische optimalisatie-opportuniteiten vorm krijgen.

Gezien het systemische karakter van de uitdagingen, zullen bedrijven en overheden steeds nauwer en gecoördineerder de handen in elkaar moeten slaan. Zo vergt de cyberproblematiek een duidelijke minimumstandaard voor de bedrijfsinfrastructuur (we plaatsen toch ook verkeersborden op onze wegen?). Daarnaast vereist de ecologische transitie een doordacht, overlegd vergunningsbeleid.

Onze bedrijven hebben nog andere hoofdbrekens. Bakkers sluiten op zondag, restaurants passen hun menu aan, lesuren worden geschrapt, de knelpuntberoepen worden steeds talrijker… En dat er veel Franse nummerplaten op de parkings van onze West-Vlaamse bedrijven staan? Ja, dat is al 20 jaar zo. Haast alle bedrijven worden geconfronteerd met de permanente zoektocht naar talent. Meer dan een half miljoen mensen zijn in België langdurig arbeidsongeschikt, anderhalf keer meer dan het aantal werklozen. Niet alleen de maatschappij betaalt daar een dure rekening voor, maar ook de collega die achterblijft en het werk moet opvangen.

Voor ernstige stappen op dat vlak vindt men enkel in het regeerakkoord een compromis, voor de rest zijn het weinig ambitieuze ballonnetjes en micro-stapjes. Werkbaar werk is er een van. Realiteit: een verdubbeling van mensen die zich aan het arbeidsproces onttrekken in bijna een decennium. Nog een werkgroep of goede intenties zullen hier niks aan veranderen. Integendeel, de overheid werpt zich steeds meer op als directe, ambitieuze concurrent in de reeds krappe arbeidsmarkt en vergroot daarmee het probleem.

Dus, beste ondernemer, neem het heft in eigen handen. Doe aan risicomanagement en denk na over een vernieuwende, motiverende, inclusieve talentagenda. Het zou weleens het beste initiatief kunnen zijn dat u dit najaar neemt. Aan het beleid een warme oproep om zich eensgezind aan de echte prioriteit te wijden: activering.

Country manager

Christian Nikuna Pemba

Creative director

Baïdy Ly

Content director

Annick Joossen

Tekst

Hannes Dedeurwaerder

Frederic Petitjean

Rosalie van Hoof

Benjamin Van Synghel

Marleen Walravens

Coverbeeld

Eva Beeusaert

Drukkerij

Roularta

Smart Media Agency Leysstraat 27 2000 Antwerpen +32 (0)3 289 19 40 redactie@smartmediaagency.be Fokus-online.be

Zet risicobeheersing op de agenda en tal van optimalisatieopportuniteiten krijgen vorm.

—

PHILIP ALLIET CEO AON BELGIË

Op naar de toekomst met VDAB

De wereld verandert aan een razendsnel tempo, en de arbeidsmarkt volgt navenant. Dat maakt het voor werknemers alsmaar belangrijker om mee te evolueren, met hun handen strak om het stuur van hun loopbaan. Ook werkgevers hebben baat bij levenslang leren, zegt Sven De Haeck, strategisch directeur bij VDAB. “Het is voor ondernemingen een kwestie van strategisch denken en anticiperen op de behoeften van morgen. Zo krijg je als organisatie vat op het talent van de toekomst.”

De tijd dat een werknemer veertig jaar lang bij dezelfde werkgever bleef, ligt achter ons. Daarnaast zorgt de arbeidsmarktkrapte ervoor dat vacatures lang open blijven staan, met alle kosten van dien. De witte raaf is een zeldzaamheid geworden. VDAB weet daar alles van, het is immers de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding. “De ‘b’ van ‘beroepsopleiding’ vergeet men weleens”, zegt Sven De Haeck, “maar we voorzien een uitgebreid opleidingsaanbod dat slim is aangepast aan de noden van de huidige arbeidsmarkt. Het is bovendien even dynamisch.” Met dat opleidingsaanbod valt de ‘kwalitatieve mismatch’, die er tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt heerst, te overbruggen.

Om werkgevers en werknemers klaar te stomen voor de toekomst is een futureproof aanbod noodzakelijk. VDAB trekt daarom volop de kaart van het competentiegericht opleiden en rekruteren. “We zorgen ervoor dat de opleidingen aansluiten op de noden van de huidige arbeidsmarkt. Zo vermijden we langdurige opleidingstrajecten die mensen te lang van het werk houden. De opleidingen zijn dus zo kort en efficiënt mogelijk.” Ook vertrekken de opleidingen effectief vanuit concrete vacatures. Werknemers kiezen niet langer louter voor een ‘vak’, maar om bepaalde nuttige competenties aan te scherpen of aan te leren. “De opleidingen zijn op maat gemaakt. We brengen in kaart wat de persoon kan en kent. Vervolgens kijken we naar welke competenties nodig zijn voor een bepaalde vacature. Op deze manier kan ook ontluikend talent worden gedetecteerd.”

Competentiegericht aanwerven

Niet alleen VDAB zet trouwens in op competentiegericht aanwerven en opleiden. Men zegt

niet voor niets: opleiden is het nieuwe rekruteren. “Een bedrijf dat op middellange termijn nog relevant wil zijn, maakt beter werk van een strategische vooruitblik. Welke potentiële arbeidskrachten heeft het bedrijf binnen x jaar nodig? Wie hebben we met dat talent al in huis? Welke competenties kunnen huidige medewerkers bijgebracht worden om aan die toekomstige profielen te voldoen?” Duurzaamheid gaat ook over mensen, en om een duurzaam loopbaanbeleid te creëren is het noodzakelijk om te investeren in leren.

“Vele, maar nog niet alle bedrijven zijn al doordrongen van het belang daarvan”, geeft De Haeck toe. “Dat is zonde, want de wereld verandert zodanig snel. Investeren in de persoonlijke ontwikkeling en opleiding van een werknemer zorgt er niet enkel voor dat je bedrijf klaar is voor de toekomst, maar het stimuleert ook retentie op korte termijn. Werknemers vinden opleiding vandaag erg belangrijk. De kans krijgen om jezelf te ontplooien op je werk wordt vandaag bijna gezien als een extralegaal voordeel. Interne mobiliteit – kunnen doorgroeien op je job – is een van dé belangrijkste motivators.”

Leren, op allerlei manieren

Allemaal terug naar de schoolbanken dan maar? Gelukkig niet. Een opleiding impliceert vandaag niet langer studeren aan een bureau. “Er bestaan verschillende leermodellen. Zo kan men gebruik maken van stages of andere vormen van werkplekleren. Het is echter ook leerzaam om een nieuw project te trekken op de werkvloer, met nieuwe collega’s samen te werken, een andere rol op te nemen, deel te nemen aan een bedrijfsbezoek, een nieuwe machine of nieuwe software uit te proberen… Leren kan op duizenden-een manieren.”

VDAB-tools

Wil je bijleren maar weet je niet precies waarop te focussen? De competentiecheck van VDAB is een handige leidraad. Dit digitale instrument toont welke competenties verbonden zijn aan een bepaalde functie. De tool is actueel en wordt up-to-date gehouden aan de hand van vacatures. Ook het bestaande opleidingsaanbod wordt erbij vermeld.

Werkgevers kunnen dan weer terecht bij de werkschakelpunten. Deze nieuwe ‘loketten’ zijn fysiek en digitaal beschikbaar. Hier helpen professionals met het maken van een simulatie: welke impact heeft een strategische keuze op de personeelsbehoefte van een bedrijf? “In de werkschakelpunten zetten we echt in op vooruitkijken en anticiperen, om te voorkomen dat werkgevers vaststellen dat ze het nodige talent niet meer ter beschikking hebben of dat werknemers zonder werk dreigen te vallen.” Een initiatief dat perspectieven opent.

VDAB staat werkgevers bij met raad en daad. “We raden ondernemingen aan om op tijd te starten met rekruteren en opleiden. Wie ondersteuning nodig heeft, kan aankloppen bij VDAB. Wij leggen vakkundig de verbinding tussen vacatures, werkzoekenden met talent en de juiste opleiding.”

vdab.be/competentiecheck werkschakelpunt.be

De economische heropleving na de pandemie en het tekort aan geschikte werkkrachten leiden ertoe dat bedrijven nieuwe strategieën moeten hanteren om werknemers aan boord te houden en hun betrokkenheid, loyaliteit en productiviteit te stimuleren.

Niet alleen het aantrekken van het juiste talent blijft voor veel bedrijven een moeilijke taak, maar ook het behouden van geschikte medewerkers. Werknemersbetrokkenheid is daarom een van de belangrijkste taken geworden van de hr-afdelingen. Niet evident, nu de nieuwe generatie werknemers, de gen Z’ers, andere kernwaarden en werkvoorkeuren heeft dan de vorige generaties. Gen Z’ers zijn digital natives, schenken meer aandacht aan diversiteit op de werkvloer en een gezonde work-lifebalance, en worden gedreven door waarden voor mens en planeet.

“Hoewel er vaak gesproken wordt over generatieverschillen, zijn de gelijkenissen tussen generaties vaak groter dan de verschillen”, zegt Sofie Jacobs, professor hr-management aan de Antwerp Management School. “Maar de jongeren, vaak hoogopgeleid, hebben verwachtingen die niet meer passen in de bestaande structuren, wat kan leiden tot teleurstellingen en gevoelens van vervreemding.” Stijn Bogaerts, CEO van RecruitrLAB, dat gespecialiseerd is in startende professionals, kan dit bevestigen. “Het valt op dat bedrijven meer aandacht moeten schenken aan connectie en duidelijkheid zodat de jongere generaties de juiste motivatie, betrokkenheid en zingeving vinden in hun job.”

Hr moet ervoor zorgen dat de inspanningen om talent aan te trekken in evenwicht zijn met de inspanningen om werknemers te behouden en te ontwikkelen.

— SOFIE JACOBS ANTWERP MANAGEMENT SCHOOL

Belang van onboarding

Statistieken van Gallup uit 2022 geven aan dat slechts 21 procent van de werknemers wereldwijd zich geëngageerd voelt. In Europa is dat 14 procent en België scoort zelfs nog lager, daar voelt slechts 11 procent van de werknemers zich ‘erg betrokken of enthousiast’ bij hun werk. De vraag dringt zich op of het wel effectief nodig is dat werknemers zich verbonden voelen met hun bedrijf. Is het niet voldoende dat ze gewoon hun job naar behoren uitvoeren? Het antwoord is duidelijk. Betrokkenheid van werknemers is de sleutel tot meer productiviteit en werktevredenheid, wat zich uit in gemotiveerde medewerkers, minder arbeidsverzuim, een betere dienstverlening en meer inkomsten. “Hr moet ervoor zorgen dat de inspanningen om talent aan te trekken in evenwicht zijn met de inspanningen om werknemers te behouden en te ontwikkelen”, zegt Jacobs. “Medewerkers aan je binden is inderdaad het nieuwe rekruteren”, zegt ook Bogaerts. “Daarbovenop zou iedere leidinggevende of iemand die professioneel instaat voor collega’s een hr-rol op zich moeten nemen.”

Toch speelt hr een centrale rol in het implementeren van beleid, processen en trainingen die betrokkenheid en engagement bij de werknemers bevorderen. Onboarding is heel belangrijk zodat de nieuwe werknemer zich gewaardeerd voelt. Maar ook later moet

je erkenning geven aan werknemers voor hun bijdrage aan het bedrijf. Feedback wordt ook geapprecieerd, net als het aanbieden van groeikansen en een zekere vorm van autonomie. Hiervoor kunnen de hr-professionals erkenningssystemen en heldere evaluatieprocessen opstarten. Investeren in de professionele ontwikkeling van medewerkers is eveneens een vorm van erkenning, waardoor inzetbaarheid op langere termijn gecreëerd wordt. Voor gen Z’ers moet de workplace experience aansluiten bij hun verwachtingen. Zorg dus voor doelgericht werk, moedig de ondernemersmentaliteit aan en maak gebruik van technologie. Om deze generatie te bereiken en hun betrokkenheid te optimaliseren, zijn de digitale communicatiekanalen het geschiktst. Dat kunnen zowel de klassieke sociale media zijn als een intern hr-platform waar ze hun ervaringen kunnen delen. Ook trainingsmodules hebben meer succes wanneer ze aangeboden worden via een digitaal medium en niet via papieren documenten of persoonlijke vergaderingen.

“Het stimuleren van verbondenheid met het bedrijf is een continu proces”, besluit Jacobs. “Ondanks het streven naar werkgeluk en engagement, moet er realisme zijn. Niet elke werkdag kan passie en 100 procent engagement bevatten. Routineuze dagen zijn nodig om op andere dagen te kunnen excelleren. In de toekomst zal meer aandacht gaan naar dialoog, participatie en emotionele betrokkenheid.”

‘Medewerkers aan je binden is het nieuwe rekruteren’

Door Marleen Walravens

Iedere leidinggevende heeft een hr-rol te vervullen.

— STIJN BOGAERTS RECRUITRLAB

Helaas wordt bij de personeelskost nog te vaak enkel de kost van de operationele prestaties meegerekend terwijl ook de prestaties van de genomen maatregelen van human resources van invloed zijn. In samenwerking met Bijster ontwikkelde Accuria een uniek platform waar, naast de klassieke rapportering, ook gebruik wordt gemaakt van de nieuwste technologieën. De oplossing bestaat uit twee delen. Enerzijds een hr-dashboard en anderzijds de online rapporteringstool ‘HR-Analytics’.

HR-Dashboard

In samenwerking met enkele klanten stelde Accuria het hr-dashboard samen. Hierin wordt data zo eenvoudig mogelijk weergegeven. Op het dashboard bevinden zich de belangrijkste indicatoren om hr-prestaties te meten. Zoals een aantal kengetallen, maar ook een aantal ‘Key Performance Indicators’ (KPI’s) waarmee data met elkaar wordt vergeleken. Bijvoorbeeld de gepresteerde uren versus de afwezigheden of de loonkost van twee opeenvolgende jaren.

Kelio: uw partner voor HRIS, tijdregistratie en toegangscontrole

Kelio is een welbekende ontwikkelaar van software- en hardware-oplossingen voor tijdregistratie, human resources en toegangscontrole. De uitgever biedt allerlei diensten aan om het leven op het werk te organiseren, deze worden in Europa en wereldwijd gecommercialiseerd.

Wanneer een bedrijf of organisatie een zeker aantal werknemers heeft wordt een tijdregistratiesoftware zeer handig om de werktijden te registreren (aan de hand van een tikklok, bijvoorbeeld) of om de personeelsgegevens te beheren. Maar ook, als ondernemer, directeur, verantwoordelijke, moet u ervoor zorgen dat de personeelsgegevens op een beveiligde manier opgeslagen en behandeld worden.

Anderzijds is het registreren van werktijden of het naleven van een maximaal aantal uren werk per week een wettelijke verplichting. Dankzij een software voor tijdregistratie zoals Kelio kunt u de uurroosters inplannen

Online HR-analytics

De online rapporteringstool is gebouwd op het Microsoft Power BI-platform. Zo wordt data op een eenvoudige manier gevisualiseerd, gefilterd en geëxporteerd. Naast de weergave van data gaat deze tool nog verder. Een aantal KPI’s bevatten een trendanalyse. Die voorspelt de tool aan de hand van beschikbare data van hoe de KPI’s zullen evolueren in de toekomst. De gebruiker krijgt zo inzicht in zowel het verleden als de toekomst. Hierdoor is het mogelijk om tijdig remediërende acties te nemen. Betaalbare data

Voordelen

࢚ Data eenvoudig weergeven en analyseren

࢚ Inspelen op toekomsttrends

࢚ Tegen een betaalbaar tarief

࢚ Uniek platform in hr-/ IT-landschap

Het is de ambitie van Accuria om elk bedrijf - klein of groot - te helpen in de dagelijkse ontzorging van het hr-beleid. Als erkend sociaal secretariaat bieden we dit aan tegen een betaalbaar tarief. Het hr-dashboard wordt maandelijks gratis afgeleverd aan al onze klanten. Tegen een kleine maandelijkse meerkost krijg je ook toegang tot een performante hr-analytics tool. Hiermee bieden we een ongeziene, betaalbare meerwaarde aan onze kmo-klant.

en ervoor zorgen dat zij het maximaal aantal uren niet overschrijden. Word op de hoogte gebracht in het geval dat de uren overschreden worden, beheer overuren of uren om te recupereren in functie van de benodigdheden van uw bedrijf.

Kelio biedt u de mogelijkheid aan om de prestaties in alle eenvoud door te sturen naar uw sociaal secretariaat. Zo zullen fouten door handmatige invoer vermeden worden en verlopen de loonuitbetalingen in alle eenvoud.

Kelio is een HRIS/tijdregistratie-oplossing die gebruikt wordt door meer dan 3000 klanten in

België en Luxemburg. We zijn zowel actief op de private als openbare markt. De oplossing past zich aan tot de noden van alle bedrijven om deze efficiënter te maken in tijdregistratie en personeelsbeheer. Onze commerciële en technische experten zullen u weten te begeleiden en adviseren doorheen uw oriëntatiefase.

Vraag een gratis demo aangepast aan uw dagelijkse behoeften.

Kostenanalyses zijn in de huidige economische context van groot belang voor bedrijven.

Bart Deprez, directeur Accuria

Ben jij ook op zoek naar een sociaal secretariaat dat méér doet dan het maandelijks opmaken van je loonbrieven? Kijk dan op Accuria.be en maak kennis met ons Accurieus DNA.

Een onderneming in

Sodexo Benefits & Rewards Services wordt Pluxee

De kaarten van Sodexo – bekend van o.a. de maaltijd- en ecocheques – krijgen binnenkort een nieuw uiterlijk én een nieuwe naam: Pluxee. Dat is het gevolg van een strategische transformatie binnen de Sodexo Group. Zo wil de toonaangevende partner voor medewerkersbetrokkenheid bedrijven, werknemers en de lokale economie nog beter ondersteunen. Transitiefases zijn altijd spannend voor ondernemingen. Country CEO Sven Marinus legt uit hoe en waarom ze die stap zetten.

Waarom de verandering naar Pluxee?

Sodexo is een breed merk, waar ook food services & catering onder vallen. We geloven sterk in de kracht van werknemersvoordelen en willen daar ook sterker op focussen. Daarom wordt onze divisie Sodexo Benefits & Rewards Services nu een aparte onderneming mét een eigen naam: Pluxee. Een digitaal, optimistisch en vernieuwend merk dat werknemers, werkgevers én lokale handelaars nóg beter wil helpen. Zo worden we het eerste merk in de sector dat in de eerste plaats gericht is op de gebruiker.

Hoe?

Betalen met onze ‘social vouchers’ moet nog eenvoudiger worden. Zowel voor de werknemer die ermee betaalt als voor de handelaar die ze in ontvangst neemt. En werknemers die tevreden zijn over hoe ze hun vouchers kunnen gebruiken, stralen dat

ook af op hun werkgever. Die betrokkenheid tussen werkgever en werknemer staat voor ons centraal. We weten dat werknemers hun vouchers het liefst digitaal gebruiken. Daarom investeren we elk jaar 10 procent van onze omzet in technologische ontwikkelingen binnen ons digitaal ecosysteem.

Wat betekent dat concreet?

Constante innovatie staat centraal. Zo is het vandaag niet alleen mogelijk om via Payconiq te betalen, ook alle grote delivery-platformen – Take Away, Uber Eats en Deliveroo –aanvaarden onze maaltijdcheques. Daarin zijn we de eersten en dus uniek. Bovendien hebben we nog heel wat innovaties in petto. Gebruiksvriendelijkheid stellen we daarbij steeds voorop. Daarom vertrekt elke innovatie vanuit de gebruiker. Zo kan je gemakkelijk via de app met een druk op de

knop cheques verlengen die zijn vervallen. Met die innovatie waren we overigens de eerste in de markt. Ook wie zijn pincode kwijt is kan die gemakkelijk via de app opnieuw opvragen. Daarnaast brengen we heel duidelijk in kaart – letterlijk – bij welke winkels je je cheques kan spenderen.

Hoe gebeurt de overgang naar Pluxee? Wat verandert er voor bedrijven die Sodexo-kaarten aanbieden of aanvaarden?

Werkgevers en handelaars moeten zich geen zorgen maken. Puur operationeel verandert er voor hen niets. We rollen de nieuwe Pluxee-kaarten gefaseerd uit. Dat betekent dat alle kaarten en cheques met de Sodexo-naam geldig blijven zoals gepland. Zo beperken we de milieu-impact van de naamsverandering. CSR dragen we immers hoog in het vaandel. Maar zodra je een nieuwe kaart krijgt of bestelt, zal dat er één met het Pluxee-logo zijn. Alle producten – van maaltijdcheques tot sport- en cultuurcheques – blijven gewoon bestaan. Lokale handelaars krijgen van ons ondertussen de nodige stickers, waardoor ze duidelijk kunnen maken aan hun klanten dat ze ook Pluxee-kaarten aanvaarden.

Sven Marinus CEO

bieden kansen om stakeholders nog beter te helpen.”

Benedicte Maindiaux

Optimaliseer uw loonpakket als bedrijfsleider dankzij Proboss

Proboss-VIP stelt een bezoldigd bestuurder (-aandeelhouder) van een Belgische vennootschap in staat om zich een bonus toe te kennen in de vorm van een aandelenoptieplan dat geniet van een fiscaal gunstiger regime dan een cashbonus of een dividenduitkering. Klassiek kennen de meeste bedrijfsleiders zichzelf een standaardbezoldiging toe, waarop sociale bijdragen en belastingen verschuldigd zijn. In ons land zit je dan al snel aan een belastingtarief van 50 procent, plus de gemeentelijke opcentiemen.

Hoe kan ik als bedrijfsleider een betere vergoeding bekomen? “Vaak wordt gedacht aan een dividend”, stelt Toon Swevers. “Al wordt dat aan 44 of 47,5 procent ook relatief zwaar belast. Er is evenwel nog een andere oplossing: de liquidatiereserve. Dat mechanisme kan worden omschreven als een dividend op termijn. En met een belastingrendement van ongeveer 64,8 tot 69 procent is het meteen ook fiscaal heel aantrekkelijk.” Het verschil in rendement wordt verklaard door het mechanisme van de liquidatiereserve. Daarbij moet de bedrijfsleider vijf jaar wachten voordat hij het ‘gereserveerde’ dividend kan ontvangen.

Proboss biedt een mechanisme zoals de liquidatiereserve, maar met een dividend op één jaar in plaats van vijf. “Via het Proboss-VIPplan geeft de vennootschap zelf opties uit op deelbewijzen van een ETF-fonds, die ze gratis toekent aan haar bestuurder en deze aanvaardt”, schetst Toon Swevers. “Deze aanvaarding vormt een voordeel van alle aard (VAA) in hoofde van

Aandelenopties zijn een aantrekkelijke manier om bedrijfsleiders fiscaalvriendelijk te vergoeden. Proboss ontwikkelde een ideaal mechanisme, zegt Legal Director Toon Swevers. PROBOSS

de bestuurder die in de tweede maand volgend op het aanbod via de loonfiche onderworpen zal worden aan bedrijfsvoorheffing (en sociale bijdragen voor zelfstandigen).

Na een blokkeringsperiode van één jaar mag de bestuurder zijn opties aan zijn vennootschap, of aan eender welke derde, verkopen aan de verkoopprijs of uitoefenen middels betaling van de uitoefenprijs.” De oplossing is enkel beschikbaar voor bedrijfsleiders die al door hun vennootschap worden betaald voor hun diensten: dus voor bezoldigde bedrijfsleiders.

Het Proboss-VIP-mechanisme is gebaseerd op de Belgische wet van 26 maart 1999 op aandelenopties. De belasting op een aandelenoptie in ons land gebeurt op het moment dat de optie wordt toegekend. In dat geval is het uitgangspunt de koers van het aandeel die bekend is op het moment dat de optie wordt aangeboden, en niet de (nog onbekende) koers op het moment dat de optie enkele jaren later wordt verkocht of uitgeoefend.

Voor een brutosalaris van 60.000 euro per jaar zou met het Proboss-VIP-plan ongeveer 54.000 euro als bonus uit het bedrijf kunnen worden gehaald. “De totale kosten voor de vennootschap komen zo op ongeveer 58.000 euro”, schetst Toon Swevers. “Als de vennootschap, als onderdeel van haar bezoldigingsbeleid voor haar bedrijfsleider, besluit om hem meer te bezoldigen via een aandelenoptieplan, is het bedrag dat het bedrijf aan zijn bedrijfsleider betaalt wanneer

de optie wordt teruggekocht, logischerwijs aftrekbaar voor het bedrijf. Als je dat verbindt met het verdisconteerde nettobedrag van de bedrijfsleider, in dit geval ongeveer 45.000 euro, kom je uit op een rendement van circa 75 procent.” Dat is hoger dan het rendement van een traditioneel brutodividend dat de bedrijfsleider in dit geval netto 32.700 euro zou hebben opgeleverd, en tevens hoger dan een klassieke liquidatiereserve of een VVPR-bisdividend aan 15 procent.

Wilt u meer informatie en/of een gepersonaliseerde simulatie?

Vennootschappen hebben nog de mogelijkheid om in te tekenen op het nieuwe Proboss-VIP-aandelenoptieplan van dinsdag 10 oktober 2023, en kunnen dan de fiscale aftrekbaarheid ervan realiseren tegen einde oktober van het volgende boekjaar. Inschrijving kan tot vrijdag 6 oktober 2023 voor 18u. Daarna is er telkens een nieuw maandelijks intekenmoment op elke tweede dinsdag van de maand met inschrijvingslimiet tot de voorafgaande vrijdag 18u.

Toon Swevers Legal Director

Zakelijk succes en maatschappelijke impact gaan hand in hand

MVO is gebaseerd op de milieu-, sociale en bestuurscriteria van de economische activiteit. Op vlak van milieu hebben de meeste bedrijven al grote inspanningen geleverd. Maar hoe kunnen ondernemingen het sociale aspect integreren in hun bedrijfsvoering?

Door Marleen Walravens

Khadija Rejdy Founder & Human Business Expert UPOP

Danielle Dewickere Partner towards Sustainability Excellence MÖBIUS

Hoe kan maatschappelijk verantwoord ondernemen op lange termijn bijdragen aan zakelijk succes?

“Het is een mythe dat maatschappelijk verantwoord ondernemen niets te maken heeft met het commerciële aspect van zakendoen, zoals winst maken, omzet draaien of groeien in afzetmarkten. Maatschappelijk verantwoord ondernemen brengt diverse voordelen met zich mee die leiden tot een boost in je zakelijk succes. Bedrijven die hier sterk in zijn – wij noemen ze human businesses –, denken na over het implementeren van milieuvriendelijke processen, energiebesparende technologieën of afvalverminderingen. Zo kunnen ze operationele kosten drukken en hun winstgevendheid verhogen. Inzetten op een inclusieve bedrijfscultuur levert gemotiveerde medewerkers op, wat de productiviteit en retentie ten goede komt.”

“Maatschappelijk verantwoord ondernemen loont, zeker op langere termijn. Een besparing in het energie- of grondstoffenverbruik kan lucratief zijn. De markt werkt ook goed mee: de vraag naar duurzame producten en diensten stijgt. Bovendien willen mensen graag werken voor bedrijven die zich inzetten voor de maatschappij en het milieu. Medewerkers voelen zich hierdoor meer betrokken, wat leidt tot een grotere tevredenheid, motivatie én lager verloop. MVO draagt ook bij aan een betere relatie met stakeholders zoals investeerders. Die worden steeds vaker aangesproken op de impact van hun investeringsportfolio op mens en milieu. Tot slot worden de Europese regels voor meer bedrijven aangescherpt.”

Nathalie Van Edom Country Sustainability Manager IKEA Belgium

“Steeds meer medewerkers, en bij uitbreiding ook de klanten, verwachten van bedrijven dat ze hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. De sollicitanten die bij ons binnenkomen vragen hier spontaan naar. Ze zijn niet tevreden met vage ambities maar horen graag concrete voorbeelden. Een duurzaamheidsvisie waarbij je probeert de ecologische voetafdruk van je bedrijf zo klein mogelijk te houden, waarbij je duurzame producten betaalbaar op de markt brengt en daarbij een sociaal luik inbouwt, draagt gegarandeerd bij aan succes. Bij Ikea proberen wij het dagelijks leven van zoveel mogelijk mensen beter te maken met de producten die we aanbieden, maar evengoed met onze sociale initiatieven.”

Kunnen kmo’s via hun bedrijfsvoering sociaal rendement en maatschappelijke impact realiseren?

“Dat kan zeker. De uitdaging zit vooral in het uitgangspunt waarmee ondernemingen beginnen aan hun bedrijfsvoering. Als je het uitgangspunt neemt dat winst maken gekoppeld is aan randvoorwaarden waarin ook sociaal rendement en maatschappelijke impact toebehoren, dan heb je een win-winscenario. Door bewust bedrijfsstrategieën te richten op mens en maatschappij kunnen kmo’s aanzienlijke voordelen halen. Door inclusief te rekruteren of begeleiding te geven aan schoolverlaters, geef je een antwoord op de krapte op de arbeidsmarkt. Door een korte en duurzame voorraad- en productieketen op te zetten en samen te werken met lokale leveranciers en producenten, heb je impact op het milieu.”

“Jazeker. Bedrijven kunnen ervoor zorgen dat hun teams en bestuursorganen divers samengesteld zijn naar afkomst, leeftijd, gender, fysieke capaciteiten of opleiding. Ze kunnen samenwerken met leveranciers die ethische waarden hoog in het vaandel dragen. Er zijn zelfs zogenoemde sociale ondernemers bij wie het oplossen van maatschappelijke problemen het uitgangspunt vormt. Zij gebruiken hun ondernemerstalent om maatschappelijke doelen te realiseren. Dat kan gaan van het op de markt brengen van circulaire designproducten gemaakt door maatwerkbedrijven, over het stimuleren van consumptie van lokaal geteelde gewassen, tot het lanceren van technologie om eenzaamheid bij senioren tegen te gaan.”

“Absoluut. Sinds drie jaar organiseren wij, samen met externe experts, stages voor vluchtelingen. Ze krijgen opleidingen en een buddy waardoor ze als volwaardige medewerker meedraaien. Door die eerste werkervaring vinden ze makkelijker werk, bij Ikea of in een ander bedrijf. We hebben ook het Welkom Thuis-project opgestart om kwetsbare eenoudergezinnen makkelijker toegang te geven tot goede, betaalbare woningen. Daarbij geven we onze medewerkers de kans om betaald en tijdens de werkuren een halve dag per jaar vrijwilligerswerk te doen. Een dubbele positieve werking: we helpen de sociale organisaties én onze medewerkers worden bewust van de vele precaire situaties en ontwikkelen hun sociaalgevoeligheid.”

Welke trends verwacht u op vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen in de toekomst?

“Een van de opkomende trends is een grotere nadruk op diversiteit en inclusie. Het streven naar een diverse en inclusieve werkplek wordt een must voor organisaties die nog willen blijven bestaan in de toekomst. De voordelen zijn dan ook talrijk. Die kunnen gaan van een stijging in behoud van werknemers tot grotere multidimensionale inzichten en creativiteit binnen de bedrijven. De technologische innovaties zoals kunstmatige intelligentie en data-analyse kunnen ook tools zijn om maatschappelijk verantwoorde bedrijfsactiviteiten te optimaliseren. Alleen zal het hierbij van groot belang zijn een operationeel kader te schetsen en transparante communicatie naar klanten en stakeholders te voorzien.”

“De circulaire economie is al een tijdje trending en zal dat ook blijven. Niet alleen de koolstofvoetafdruk, maar ook de materiaalvoetafdruk moet naar beneden. Gebruik van materialen draagt namelijk aanzienlijk bij aan klimaatverandering. Het betreft het integreren van duurzame criteria bij aankopen, het delen van spullen, het langer gebruiken van producten door een goed onderhoud en herstel, het hergebruiken van producten en het recycleren van materialen. Verder zal er ook steeds meer aandacht zijn voor de maatschappelijke en sociale verantwoordelijkheid van alle spelers in de volledige waardeketen van de bedrijven. Intern blijft ook een goede work-lifebalance voor medewerkers belangrijk.”

“Er zijn twee trends waar we bij Ikea veel belang aan hechten. We zien dat bedrijven steeds meer samenwerken en bruggen bouwen met sociale actoren om impact te creëren. Via memoranda en debatten kunnen bedrijven, ngo’s en sociale organisaties elkaar versterken en een maatschappelijke rol opnemen. Zo zal inclusie van de kwetsbaarsten een sterker topic worden. Verder moeten duurzaamheid en betaalbaarheid hand in hand gaan voor zoveel mogelijk mensen. Dit zijn beslissingen die bedrijven kunnen maken, maar waar een zekere wil voor nodig is. Bij Ikea is de plantaardige hotdog goedkoper dan die met vlees, goed voor de portemonnee en voor de planeet. Zo beloon je mensen die een duurzame keuze maken.”

Talent management: het ticket richting de toekomst.

Business & Risk Beluister nu de nieuwste Fokus Podcast-aflevering.

Hoe BD diversiteit volledig omarmt

Diversiteit, inclusie, gendergelijkheid… het zijn hot topics in de bedrijfswereld van vandaag. Dat is enerzijds een goede zaak, maar anderzijds is het jammer dat dit niet al jarenlang absolute vanzelfsprekendheden zijn. Dat zeggen Alexander Alonso (Algemeen Directeur) en Renée Lefèvre (HR Manager) van het medtech-bedrijf BD. Niet verwonderlijk dus dat hier hoog ingezet wordt op dit soort zaken.

BD heeft drie vestigingen in ons land, in Olen, Temse en Erembodegem, waar het hoofdkwartier is gevestigd. “We ondernemen verschillende zaken gelinkt aan onze I,D & E agenda, maar er zijn drie specifieke topics waar we nog extra de focus op leggen”, zegt Alexander. “Dat zijn future female leadership, het engageren van nieuwe, jonge generaties en het creëren van de perfecte werkomgeving. Zodat alle mensen zich hier thuis voelen, ongeacht hun achtergrond, geaardheid, religieuze overtuiging, leeftijd of eventuele beperking. En we proberen dat door te trekken doorheen onze volledige bedrijfscultuur en doorheen al onze HR-processen. Van aanwerving over loonbeleid tot talent management.”

50/50

Alexander zoomt in op het eerste topic: het stimuleren van vrouwelijk ondernemerschap binnen BD. “Wat genderdiversiteit betreft, scoorden we al heel goed in Benelux, met een directiecomité dat 50/50 bestaat uit mannen en vrouwen. Ook gelijke lonen voor beide geslachten zijn geen punt meer. Toch voelden we dat we nog verder konden gaan. Ons uitgangspunt is nog altijd: de juiste persoon op de juiste plaats, maar we willen de kans op diversiteit wel zo hoog mogelijk houden.”

Daarvoor werden binnen BD bijvoorbeeld ronde tafels georganiseerd waar vrouwelijke werknemers

in alle openheid hun bezorgdheden konden uiten. “Waar loop je als vrouw tegenaan? Wat zijn bepaalde issues? Wat zou jij veranderen? Dat waren het soort vragen dat we behandelden”, zegt Renée. “En daar kwamen soms heel opmerkelijke antwoorden uit. Bijvoorbeeld dat de taal in sommige vacatures nog altijd zéér mannelijk was, waardoor vrouwen al bijna geen moeite meer deden om te reageren. Daarom hebben we nu een AI-systeem dat erover waakt dat alle onze jobadvertenties zo genderneutraal mogelijk zijn en dat ze niet al te technisch geschreven worden.”

Uit diezelfde ronde tafel kwam eveneens een trainingsprogramma voort voor vrouwelijke werknemers. Het helpt hen bij bijvoorbeeld het aanscherpen van hun zelfvertrouwen, een vrij mannelijke eigenschap die vaak de weg plaveit voor promoties binnen het bedrijf.

-30

Bij BD België werken ongeveer 1.300 mensen, zowat een derde daarvan is jonger dan 30. “In onze sector zijn wij een zeer “jong” bedrijf”, zegt Alexander. “Het is dus absoluut nodig dat wij de noden begrijpen van jonge mensen en dat wij hen kunnen engageren. We doen dat onder meer door hen in een zeer internationale omgeving te laten werken en ook rotatiemogelijkheden aan te bieden. Het is perfect mogelijk dat iemand die op HR werkte naar Finance overstapt. Of dat iemand van Finance naar Customer Service trekt. Ook bieden we mogelijkheden tot relocatie.”

Renée was nauw betrokken bij een werkgroep rond die next generation. “Daar zijn zeer goede ideeën uit naar voor gekomen. We leerden daaruit bijvoorbeeld dat jonge mensen bekommerd zijn over zaken als duurzaamheid, groene mobiliteit en een goede work-life-balance. Dat zijn dus zaken waar we extra

aandacht aan gaan besteden. Ook bijvoorbeeld “purpose” staat heel hoog aangeschreven bij hen. Dat wordt bij BD, een bedrijf dat uiteindelijk voor het welzijn van patiënten werkt, sowieso al mooi ingevuld natuurlijk.”

Woensdag

Tot slot wil BD ook een “great place to work” zijn. Dat wordt ondersteund door vier thema’s, zegt Alexander: Develop Yourself, Develop Your Career, Develop Each other en Develop The World. “Welzijn raakt heel veel facetten, van sociaal en fysiek welzijn over mentaal welzijn tot finacieel welzijn. Dat laatste uit zich bijvoorbeeld door een fair loon en extralegale voordelen. Sociaal welzijn vullen we in door sportactiviteiten te organiseren en mensen samen te brengen. Mentaal welzijn is evenzeer belangrijk: we hebben een “Wednesday Morning Recharge”, op woensdagvoormiddag zijn er geen meetings. Dan kan iedereen geconcentreerd en ongestoord werken.”

“We vinden het heel belangrijk om niet alleen onze administratieve medewerkers maar ook onze medewerkers in het magazijn hier bij te betrekken”, pikt Renée in. “Ook zij hebben recht op een “great place to work”, wat zich uit in een veilige en georganiseerde werkomgeving. Als we bepaalde initiatieven ontplooien, letten we er bijvoorbeeld nauwgezet op dat ook, pakweg, de mensen van de verschillende ploegen er iets aan hebben.”

Het uiteindelijke doel van al deze inspanningen ligt voor de hand, besluit Alexander: “Als bedrijf kan je niet anders dan een weerspiegeling te zijn van de maatschappelijke realiteit. En die realiteit is dat we diverser worden. Dat is ook goed: uit alle onderzoeken blijkt dat bedrijven die diversiteit omarmen succesvoller worden. Voor ons zijn al deze stappen dus echt no brainers.”

Het risico van te weinig risicobewustzijn

Door

Zowel het beheren als het beheersen van risico’s binnen een organisatie kan en mag niet alleen vanuit het management gebeuren: als we de organisatie zo goed mogelijk willen beschermen, is het nodig dat iedereen risicobewust aan de slag gaat. Maar hoe kun je zoiets realiseren?

Een bedrijfscultuur waarin op positieve en constructieve manier over risico’s gesproken wordt is de basis voor degelijk risicomanagement. En dat is nodig, want als de afgelopen jaren iets bewezen hebben, dan wel dat risico’s onvoorspelbaar zijn en uit onverwachte hoek komen. “De coronacrisis bewees dat we nooit voor 100 procent voorbereid zijn op wat er in de wereld gebeurt en op ons afkomt”, stelt Elmer van de Fliert, director risk management corporates bij WTW. “Wat we ervan kunnen leren, is dat we ons beter kunnen voorbereiden op de risico’s die we lopen als organisatie. De mate en snelheid waarin een organisatie in staat bleek zich aan corona aan te passen, waren nauw gekoppeld aan de flexibiliteit en het risicobewustzijn van die organisatie. Anders gezegd: expliciete aandacht voor risicobewustzijn op de werkvloer creëert waarde voor een organisatie.”

Operationele brandjes blussen

Dat klinkt goed en logisch, maar hoe realiseer je dat risicobewustzijn? Aan het woord is Manu Steens, expert risico- en bedrijfscontinuïteitsmanagement bij het Crisiscentrum van de Vlaamse overheid. “Er is inderdaad ook bottom-up awareness rond risico’s nodig, vooral omdat de medewerkers ‘op de werkvloer’ veel betrokkener zijn bij de operationele werking van de processen en ook de kleine en risicovolle aspecten kennen waarvan het management zich niet bewust is. Daarom

Hannes Dedeurwaerder

worden ook veel operationele ‘brandjes’ geblust door de mensen die er rechtstreeks mee te maken hebben.”

“Risicobewustzijn kan en moet actief en op verschillende manieren gevoed worden. Zo kun je werken aan een organisatiecultuur van interpersoonlijke veiligheid, in combinatie met risicobewustzijn. Creëer een context waarin medewerkers in geval van risico of probleem geen drempels ervaren om dit te melden. En ga er als organisatie ook direct – en zichtbaar – mee aan de slag.”

Test en oefen

“Een tweede pijler is het inrichten van opleidingen en trainingen rond onder meer de interne noodplannen. Daarbij leren medewerkers niet alleen de risicogerelateerde terminologie, maar ook de redeneringen en reflexen om in te grijpen, samen te werken en te rapporteren. Test en train je mensen – niets is zo belangrijk als de opleidingen en trainingen in de praktijk om te zetten. Een crisis is best niet het eerste moment om die praktijkervaring op te doen. Ten derde kun je de persoonlijke verantwoordelijkheid stimuleren, zoals via het ondertekenen van een gedrags- en veiligheidscode.”

Ten slotte kun je risicobewustzijn ook stimuleren door te werken op het onderbewuste, legt Steens uit. “Via posters of filmpjes kun je neurologische effecten nastreven door gebruik te maken van neuromarketingtechnieken. Evident is dat echter niet, en het vraagt veel creativiteit van de bedenker.” Al zijn er ook andere mogelijkheden. Organiseer bij wijze van teambuilding eens een crisisoefening rond een bepaald thema, beloon het melden van een ernstig risico met een artikel over die ‘heldendaad’ in het bedrijfsblad, zet gamification in door de organisatie in teams op te delen die maandelijks hun prestaties

Expliciete

— ELMER VAN DE FLIERT WTW

veilig moeten neerzetten. Of organiseer een quiz waarbij veiligheid een ‘verplicht’ onderwerp is.

Hoog risicobewustzijn

“Hoewel organisatiecultuur een onderwerp is voor human resources, moet risicocultuur de focus zijn van bedrijfsvoering en risicobeheerfuncties”, besluit Elmer van de Fliert. “We ondervinden vaak dat bedrijven onvoldoende bewust hebben nagedacht over welke risico’s ze acceptabel vinden. Door er vooraf goed over na te denken, snijdt het mes aan twee kanten; enerzijds is de organisatie beter voorbereid en heeft ze een beter inzicht in de risico’s die ze loopt. Anderzijds heeft de directie grip en controle op de risico’s omdat de medewerkers vanuit een hoog risicobewustzijn nauw betrokken zijn en bijdragen aan de beheersing van de risico’s. En dat komt het bedrijfsresultaat ten goede.”

aandacht voor risicobewustzijn op de werkvloer creëert waarde voor een organisatie.

Minder arbeidsongevallen met uitzendkrachten in het afgelopen jaar

Goed nieuws uit de uitzendsector: de veiligheid van uitzendkrachten is in 2022 licht verbeterd tegenover het voorgaande jaar. Terwijl er in 2021 nog sprake was een frequentiegraad (aantal arbeidsongevallen tegenover aantal gepresteerde uren) van 39,53%, konden we dit jaar rekenen op een daling met een goede procent tot 38,41%. In 2022 telden we 8327 arbeidsongevallen, die resulteerden in 195.264 dagen arbeidsongeschiktheid. De uitzendsector in België was in 2022 goed voor zo’n 216,9 miljoen werkuren, wat gelijk staat aan maar liefst 111.226 fulltime equivalente uitzendkrachten. Dit blijkt uit het jaarverslag van Preventie en Interim (PI).

“Handarbeid was goed voor zo’n 60% van de gepresteerde uren door uitzendkrachten, maar vertegenwoordigt wel 9 op de 10 dagen van het totaal aantal dagen werkverlet”, aldus Marijke Bruyninckx van Preventie & Interim. “De gemiddelde arbeidsongeschiktheid per arbeidsongeval bedraagt iets meer dan 12 dagen. De sector registreerde minder ongevallen met tijdelijke en blijvende arbeidsongeschiktheid, en het aantal dagen arbeidsongeschiktheid daalde globaal ten opzichte van het voorgaande jaar.”

Toch vielen er drie dodelijke arbeidsongevallen te betreuren, die telkens te maken hadden met het gebruik van een gemotoriseerd mobiel werktuig.

Interimwerk het populairst in Vlaanderen

Uitzendarbeid blijkt vooral in Vlaanderen populair. Twee derde van de gepresteerde uren door uitzendkrachten vonden plaats in Vlaanderen. Wallonië was goed voor bijna een kwart van de interimarbeid, terwijl Brussel onder de 10% bleef steken.

Steeds meer jobstudentenuitzendkrachten

Terwijl het aantal gepresteerde uren door uitzendkrachten in 2022 met 3,4% is gedaald, is het aandeel hierin door jobstudenten-uitzendkrachten gestegen naar 18,4% van de gepresteerde uren. Dit komt neer op 39,87 miljoen gepresteerde uren door jobstudenten in de interimsector. Het aantal arbeidsongevallen in deze categorie steeg tot 707, maar door het grotere aantal jobstudenten-uitzendkrachten blijft de frequentiegraad stabiel.

Ook meer gezondheidsonderzoeken

In 2022 steeg het aantal gezondheidsonderzoeken met 5%, wat neerkomt op 70.826 onderzoeken in totaal. De gezondheidsrisico’s die het vaakst vermeld worden op de werkpostfiche blijven dezelfde: ergonomie is goed voor bijna een kwart van alle voorafgaande gezondheidsonderzoeken. Veiligheidsfuncties en lawaai volgen met respectievelijk iets meer en iets minder dan 10%.

Preventie & Interim is de centrale preventiedienst van de uitzendsector. De vzw werd in 1998 opgericht met Koninklijk Besluit, en heeft als missie om het aantal arbeidsongevallen met uitzendkrachten te verminderen en hun gezondheid te beschermen. PI steunt hiervoor op z’n vier pijlers: sensibilisering, onderzoek, advies en opleiding.

Het jaarverslag van Preventie en Interim is online beschikbaar en kan worden gedownload via onderstaande QR-code.

Hoe Yamaha mobiliteit op maat produceert

Yamaha associëren we in de eerste plaats wellicht met motoren, maar deze Japanse speler is ook actief in de wereld van elektrische mobiliteit. Zo lanceerde de producent in 2022 drie nieuwe eBikes onder eigen merknaam, net als twee nieuwe elektrische Urban Mobility-BOOSTER’s. Dankzij die veelzijdige release kunnen klanten hun mobiliteit optimaal personaliseren.

Om de hedendaagse consument te overtuigen, zijn twee begrippen cruciaal: ‘duurzaam’ en ‘op maat’. Yamaha speelt hierop in door haar oorspronkelijke focus op motoren, scooters, maritieme vaartuigen en sneeuwscooters nog te verruimen en consumenten een aanzienlijk breder mobiliteitsaanbod te bieden.

modellen een uitgesproken eigen karakter. Zo heeft de MORO 07, Yamaha’s premium eMTB, een uniek chassisontwerp en werd hij voorzien van een Dual Twin-frame en een PW-X3-aandrijfeenheid, Yamaha’s kleinste, lichtste en krachtigste aandrijfeenheid met een gewicht van amper 2,75 kg. De componenten zijn ontwikkeld om vlotte en krachtige prestaties te leveren op de uitdagendste singletracks in de bergen. Nog een troef is de Zero Cadence-technologie, die bij de geringste trapbeweging zorgt voor directe afgifte van vermogen.

Bergop en bij tegenwind

De Wabash RT, een slanke nieuwe gravelbike, is dan weer speciaal ontwikkeld voor rijders die in de eerste plaats fun en vrijheid nastreven in hun rijervaring. Het slanke, elegante frameontwerp met nieuw vormgegeven geometrie werd namelijk speciaal ontworpen voor aangename ritten met een licht rijgevoel op asfalt en grind.

tegemoet te komen aan de snel toenemende vraag naar schoon, stil en toegankelijk stadsvervoer.

Hoewel de BOOSTER Easy eBike en BOOSTER S-pedelec er door hetzelfde lichte chassisontwerp vrij gelijkaardig uitzien en technisch zeer vergelijkbaar zijn, is er wel degelijk een verschil: waar die eerste een maximale trapondersteuning van 25 km/u heeft, kan de BOOSTER een maximale trapondersteuning van 45 km/u bereiken. Heel fijn is de nostalgische knipoog: de BOOSTER-modellen, uitgerust met een reeks exclusieve chassisonderdelen die extra plezier en functionaliteit toevoegen, vormen de spirituele opvolgers van de oorspronkelijke 50cc Yamaha- en

Gebruikmakend van zijn slagkracht om innovatieve nieuwe producten te creëren en van zijn jarenlange ervaring – al in 1993 lanceerde Yamaha de eerste eBike (met PAS-elektrisch aandrijfsysteem) die in serie werd geproduceerd – klopt het bedrijf nu harder dan ooit op de deur van een elektrische toekomst. Omdat het Japanse topmerk tegen 2035 een koolstofneutrale fabrikant wil worden, loopt het vandaag voorop in de ontwikkeling, het ontwerp en de productie van emissievrije elektrische tweewielerscooters, eBikes en speedpedelecs.

Nieuw tijdperk

Zo lanceerde het bedrijf drie nieuwe eBikes onder eigen merknaam, zowel in de segmenten mountainbike, gravel als urban. Die maken de kern uit van Yamaha’s ambitie om een nieuwe generatie klanten te inspireren die op zoek zijn naar emissievrij persoonlijk vervoer voor sport, vrije tijd en woon-werkverkeer.

Hoewel de nieuwe line-up van Yamaha als één geheel werd ontwikkeld, in samenhang met de PW Series-aandrijfeenheden en doordrongen van het dynamische bedrijfs-DNA, hebben de drie

Yamaha’s PW-ST-aandrijfeenheid zorgt voor een maximum van 70 Nm aan pedaalondersteuning, terwijl de Zero Cadence-technologie van de aandrijfeenheid een vlotte koppel aan de aandrijving garandeert zodra pedaalbewegingen worden gedetecteerd. Ook niet te versmaden: de automatische ondersteuningsmodus, die gebruikmaakt van Quad Sensor- en Inclination Sensor-technologieën om extra vermogen te leveren bij het bergop fietsen of bij tegenwind.

Ten slotte is er nog de veelzijdige allrounder CrossCore RC, speciaal ontworpen als alternatief voor de wagen, ongeacht de leeftijd van de fietser. Een grote troef is het feit dat hij veel van de geavanceerde technologie bevat die op premium eMTB’s te vinden is, zoals Yamaha’s Zero Cadencetechnologie, automatische ondersteuningsmodus met Inclination Sensor-technologie, aangedreven door een groepset met daarin onder meer een Shimano SL-M2010-9R-schakelversteller. De geluidsarme PW-ST-aandrijfeenheid, uitgegroeid tot een bestseller, levert een maximumkoppel van 70 Nm.

Stedelijke mobiliteit

Naast deze eBikes lanceert Yamaha twee nieuwe elektrische Urban Mobility-modellen, die toonaangevend zullen worden in de hedendaagse stedelijke mobiliteit en ontwikkeld werden om

MBK-scooters met dikke banden die zo’n belangrijke rol speelden in het leven van duizenden Europese tieners die opgroeiden in de jaren ‘80 en ‘90.

Goed om te weten: Yamaha Motor viert de introductie van deze nieuwe eBikes met de Switch On Weeks. Die lanceringsweken gaan gepaard met een speciale actie, waarbij klanten niet alleen een gratis loopfiets voor kinderen ontvangen bij aanschaf van een MORO 07, CrossCore RC of Wabash RT, maar ook extra inruilvoordeel van 1000 euro bij aanschaf van een NEO’s of NEO’s Dual Battery.

En dan nog dit: in België kunnen de eBikes van Yamaha ook rechtstreeks via een dealer aangeschaft worden, en niet enkel online. Op die manier is een persoonlijke aankoopervaring gegarandeerd.

Klaar om mee te fietsen richting duurzame toekomst?

De automobielwereld zit middenin een grote omwenteling. Niet alleen willen meer en meer bedrijven en consumenten hun ecologische voetafdruk verlagen (wat een stevige elektrificatiegolf meebracht), ook alternatieve mobiliteitsvormen staan steeds meer in de belangstelling. Mobiliteitsbedrijf astara is klaar voor die nieuwe toekomst, zegt William Meerschaut, Director Brand & Communications.

astara is de nieuwe naam van de Spaanse groep Bergé Automoción en haar dochterAlcomotive. Het bedrijf distribueert personenwagens, bestelwagens, pick-ups, scooters en nanocars in heel Europa, ZuidAmerika en de Filipijnen. In ons land verdeelt astara de merken Hyundai, Suzuki, Isuzu, Silence, MG, SsangYong en Maxus.

“Zeker vijf van die merken hebben een zeer mooi aanbod aan elektrische voertuigen, wat maakt dat we klaar zijn voor de omslag die de automobielmarkt ongetwijfeld gaat maken”, legt Meerschaut uit. “Bovendien proberen we zeker onze professionele klanten een aanbod te bieden over de verschillende merken heen. Met een verenigd fleet-team benaderen we de professionele klant en werken we voor hen een gepersonaliseerd aanbod uit. Zo kunnen we bijvoorbeeld veel meer aanbieden dan enkel elektrische personenwagens, we hebben evengoed elektrische monovolumes, bestelwagens, scooters en zelfs nanocars in de aanbieding. Dat doen niet veel andere groepen ons na.”

Voetafdruk naar beneden

Voor die elektrificatiegolf zijn er twee grote motieven, zegt Meerschaut. “De eerste is natuurlijk de overheid die bedrijven fiscaal stimuleert om op EV’s over te schakelen. Bovendien zijn er ook al concrete plannen om op termijn de klassieke verbrandingsmotor uit te faseren. De tweede reden is uiteraard dat bedrijven steeds meer aandacht hebben voor hun CO2-uitstoot. Vroeger was dat een beetje een schaamplapje, vandaag wordt die ecologische voetafdruk echt bewust zo klein mogelijk gehouden. Ondernemingen moeten daar binnenkort trouwens ook verplicht over rapporteren. In die zin is de omschakeling van het wagenpark van diesel en benzine naar elektriciteit een voor de hand liggende keuze.”

In zijn marktstrategie hanteert astara ook een 360°-benadering, legt Meerschaut uit. “Dat wil zeggen dat we niet enkel een ecologisch voertuig leveren, maar ook verschillende oplossingen in huis hebben om ondernemingen en particulieren volledig te ontzorgen. Dat gaat verder dan de klassieke verzekeringen en financieringen. Samen met onze partner Eneco kunnen wij bijvoorbeeld de volledige installatie van de laadinfrastructuur voor onze rekening nemen. Zo kan die wallbox meteen ook in het financieel budget meegenomen worden en heeft de klant maar één aanspreekpunt voor zijn volledige mobiliteit. Om het met een hippe uitdrukking te zeggen: wij zijn een onestop-shop geworden (lacht).”

Een EV voor de prijs van een klassieke gezinswagen

Hoewel de elektrificatie onmiskenbaar ingezet is, zitten heel wat consumenten (en soms ook fleetmanagers) toch nog met vragen. Over de betaalbaarheid bijvoorbeeld. “Bij sommige mensen leeft inderdaad nog het idee dat EV’s sowieso véél duurder zijn dan gewone wagens”, geeft Meerschaut toe. “Dat klopt echter niet meer. Zeker onze twee Chinese merken (MG en Maxus) kunnen een zeer competitief aanbod voorleggen. De MG4 bijvoorbeeld is een zeer ruime gezinswagen, met een prijskaartje vanaf zo’n 32.000 euro. Daarmee zit die echt niet zo ver meer van gelijkaardige wagens met verbrandingsmotor en dezelfde uitrusting. Bovendien: de gebruikskosten van een EV zijn een stuk lager dan van een gewone auto. De TCO (total cost of ownership) komt dus sowieso voordeliger uit en dat is een voordeel waar zowel particuliere als professionele rijders van profiteren.”

Nog een ander heikel punt is de range anxiety van veel chauffeurs, de angst voor een platte batterij. “Ik rijd ruim zes jaar elektrisch en ik kan je verzekeren: zodra je een range van 300 kilometer of meer hebt, maakt het eigenlijk niet meer uit”, zegt Meerschaut. “De meeste mensen leggen dat soort afstanden hoogstens één of twee keer per jaar in één dag af. Wat veel belangrijker is, is de laadsnelheid, zodat je aan de snellader na een kwartiertje of twintig minuten alweer voor 200 of 300 kilometer hebt bijgeladen. Ook dat is met ons gamma probleemloos mogelijk.”

Van auto naar mobiliteit

Wat de toekomst betreft, staan we nog maar aan de vooravond van de ontwikkelingen, denkt Meerschaut. “De evoluties zijn nog lang niet voorbij, zeker wat betreft batterijtechnologie. Batterijen zullen almaar meer capaciteit krijgen en almaar sneller geladen kunnen worden. Wat dat betreft, hebben we met astara een goede keuze gemaakt door met Chinese bedrijven in zee te gaan. Zij staan in de absolute spits qua ontwikkeling van batterijtechnologie. Daarnaast zien we natuurlijk ook een shift in het bezit van de auto naar het gebruik ervan. Zeker in steden hebben almaar minder gezinnen twee auto’s en proberen ze gebruik te maken van deelauto’s, deelfietsen en deelscooters. Ook die evolutie houden wij nauwlettend in de gaten. We zijn bijvoorbeeld al aan het nadenken over het aanbieden van abonnementsformules. Daarin kunnen dan niet alleen klassieke auto’s vervat zitten, maar ook alle andere vormen van mobiliteit.”

“astara is klaar voor de toekomstige mobiliteitsnoden”

Door Hannes Dedeurwaerder Foto’s • Ian Hermans

‘Je moet altijd voorbereid zijn op het onverwachte’

Carl Leeman

Toen Carl Leeman 33 jaar geleden bij Katoen Natie aan de slag ging, zag de wereld er helemaal anders uit: geen AI, geen internet, geen sociale media, en de organisatie zelf die nog uitsluitend op Antwerpen gefocust was. Bijgevolg zijn ook de risico’s en het risicobeheer drastisch gewijzigd.

De tijden zijn inderdaad veranderd, erkent Carl Leeman. “Toen ik destijds bij Katoen Natie begon, was ik er alleen als risicomanager. De organisatie telde toen ook nog maar zo’n 1000 werknemers en was uitsluitend actief in Antwerpen –en dan nog niet eens regio Antwerpen, maar Antwerpen zelf. Nu zijn we actief in een dertigtal landen, verspreid over Europa, Noord- en Zuid-Amerika, Afrika en Azië. Vandaag werken we bijgevolg met een tienkoppig team rond risicobeheer, dat alles behandelt van schades over contracten tot verzekeringen, milieu en veiligheid.”

Het type risico’s is in die tijd wellicht ook sterk geëvolueerd.

“Klopt, zo kun je de war for talent vandaag ook als een risico beschouwen: niet alleen het onboarden, maar ook het behouden van talent. Zeker omdat de nieuwe generatie veel meer eisen stelt naar work-lifebalance, flexibele verlofdagen, enzovoort. Dat is niet eenvoudig en moet dus ook als een risico gezien worden. Daarom staan wij op dat vlak in nauw contact met human resources.”

Wat zijn de grootste risico’s waar een organisatie als Katoen Natie vandaag tegenaan loopt?

“De wereld wordt steeds complexer, daarom stel ik de zaken graag eenvoudig voor en onderscheid ik drie grote risicocategorieën die vroeger veel minder van tel waren: politiek, klimaatverandering en cybercriminaliteit. De politieke risico’s zijn enorm onvoorspelbaar, zeker ook omdat de wereld een dorp is geworden en één vastgelopen boot in het Suezkanaal de hele wereldeconomie kan lamleggen. We weten ook niet wat China van plan is in Taiwan of hoe het conflict tussen Rusland en Oekraïne zal evolueren. Om nog te zwijgen over de ups-and-downs in de haat-liefdeverhouding tussen de VS en China of dictatoriale regimes die plots beslissingen kunnen nemen die alles veranderen. Voor een internationaal vertakte organisatie als de onze zijn dat heel lastige, want onvoorspelbare, ontwikkelingen die een enorme impact kunnen hebben op onze werking.”

Hoe probeert u Katoen Natie daartegen te wapenen?

“Het enige wat je kunt proberen, is zoveel mogelijk wegblijven uit te risicovolle landen, maar zelfs dat is niet eenvoudig, want hun beslissingen kunnen ook ver buiten hun landsgrenzen een impact hebben. Binnen politieke risico’s moet je ook de lawine aan nieuwe regelgeving zien, onder meer rond alles wat met ESG te maken heeft. Wij moeten alle nieuwe Europese regels volgen en tegelijkertijd opboksen tegen China, dat al die regels niet heeft. Dat zijn allemaal risico’s waarvan we weten dat ze nooit zullen stoppen. We moeten onszelf niet

wijsmaken dat het op termijn rustiger zal worden op internationaal politiek gebied.”

Welke impact heeft de klimaatverandering op uw bedrijf?

“Alles wordt extremer: bosbranden in Californië, Australië en Hawaï, overstromingen in Thailand… Dat brengt grote risico’s met zich mee, niet alleen economisch, maar ook rond verzekeringen: bij die branden in Hawaï spreekt men bijvoorbeeld over 3 miljard dollar aan schade, maar verzekeraars spreken over 1,2 miljard verzekerde schade. Het klinkt wat vreemd, maar ook temperatuurstijgingen moeten wij als risico zien, omdat wij op bepaalde locaties vrij omvangrijke koelloodsen hebben. Die laten bij temperatuurstijgingen een veel hoger verbruik optekenen, wat je niet kunt doorrekenen naar de klant omdat je met vaste tarieven werkt. Kortom, wij moeten als bedrijf héél goed ons huiswerk doen.”

En dan zijn er nieuwe technologieën die zowel kansen als uitdagingen bieden…

“Cybercrime is een evident voorbeeld. Vroeger moest je echt ballen aan je lijf hebben als je een bank wilde overvallen, nu kun je tokkelend aan je computer grote en kleine bedrijven kraken terwijl de pakkans bijna nihil is. Om ons daartegen te wapenen, zijn wij permanent bezig met onze eigen werknemers te sensibiliseren en op te leiden. Het grootste risico blijft namelijk de werknemer die een ongewenste bijlage opent of op de verkeerde link klikt, zeker omdat die mails vandaag door AI gegenereerd worden en er een pak professioneler uitzien dan de exemplaren in gebrekkig Engels van vroeger. Zo sturen wij zelf phishingmails naar onze mensen, om hen te trainen in alertheid. Ik wil niet te veel dramatiseren, maar één verkeerde klik kan voor weken of zelfs maanden dikke miserie zorgen. Daarom benadruk ik ook dat risicomanagement niet alleen iets is voor grote bedrijven, maar ook en misschien zelfs juist vooral voor kmo’s, die eigenlijk veel kwetsbaarder zijn. Cybercrime werkt vandaag namelijk veel minder gericht op banken, maar valt random aan. En als je

dan weet dat kleinere bedrijven vaak veel minder goed beveiligd zijn… Dat gezegd zijnde vormt bijvoorbeeld AI ook een grote opportuniteit, bij het nakijken van commerciële contracten, het opvolgen van verzekeringen van onderaannemers of in crisiscommunicatie.”

U zegt dat ‘weten’ de basis vormt van risicobeheer. Maar niemand zag corona aankomen. Dat is dan toch net niet-weten?

“Eerst even dit: niemand binnen risicobeheer heeft er ooit aan getwijfeld dat we met een pandemie zouden worden geconfronteerd en dat dit op termijn nogmaals zal gebeuren. Alleen had niemand de impact ervan ingeschat: alle vorige gevallen bleven beperkt tot een land of continent. De belangrijkste les: je moet altijd voorbereid zijn op het onverwachte. En je moet de risico’s beheersen met de knowhow die je vandaag hebt. Wij hebben als bedrijf een enorme risicospreiding, zowel economisch als geografisch. Daarbovenop zijn wij een flexibele organisatie waar snel beslissingen genomen kunnen worden die ook daadwerkelijk opgevolgd worden. Ik denk dat dit de sleutel is om ook in deze risicovolle en snel veranderende wereld zowel te overleven als succesvol te zijn.”

Smart Fact.

Wat was u in een ander leven geworden?

“Ik denk dat geen enkel kind ervan droomt om risicomanager te worden, net zomin als een kind later iets wil gaan doen in verzekeringen. Met andere woorden: je rolt daarin. Ikzelf heb destijds zeevaartschool gedaan, dus wellicht zal het mijn kinderdroom geweest zijn om een functie op een boot te hebben. Het is allemaal op iets anders uitgedraaid, maar spijt heb ik daar niet van. Het leven loopt zoals het loopt.”

Wat is IFRIMA?

Carl Leeman is naast risicomanager bij Katoen Natie een van de directeurs van IFRIMA, de International Federation of Risk and Insurance Management Associations. Dit is de internationale koepelorganisatie voor associaties die werken rond risicomanagement. IFRIMA, opgericht in de jaren dertig van de vorige eeuw, vertegenwoordigt vandaag twintig van die organisaties in dertig landen. Het voornaamste doel is een forum voor communicatie en interactie vormen.

De groei van Katoen Natie Katoen Natie werd in 1854 opgericht in Antwerpen, met slechts één activiteit: katoen verwerken. Sinds

1981, toen Ferdinand Huts aan het roer kwam te staan, ging Katoen Natie zich steeds internationaler profileren. Was in 1994 nog 60 procent van de omzet rechtstreeks afkomstig uit activiteiten in de haven van Antwerpen, is dat vandaag nog 1 procent. Katoen Natie is actief in 33 landen, telt meer dan 13.500 medewerkers en draait 1,7 miljard euro omzet.

Een van de grootste risico’s blijft de werknemer die een ongewenste bijlage opent of op de verkeerde link klikt.

AI, risico of zegen?

AI is voor veel ondernemingen een tweesnijdend zwaard. Het eigen gebruik of het gebruik door concurrenten brengt risico’s mee, maar tegelijkertijd kan AI ook risico’s inperken. Hoe zit die balans precies in elkaar en naar welke kant zal die in de toekomst overhellen?

Van het vermogen om grote hoeveelheden gegevens te verwerken tot het automatiseren van repetitieve en lastige stappen in het risicomanagement: AI stelt risicomanagers in staat om steeds sneller en beter te reageren op nieuwe en opkomende risico’s, zo zegt Typhaine Beaupérin, CEO van FERMA, de Federatie van Europese Risicomanagementassociaties. “AI zal bij risicomanagement duidelijk gunstige effecten hebben, bijvoorbeeld door het gebruik van enorme hoeveelheden gestructureerde en ongestructureerde data en het herkennen van patronen. Het kan ook helpen bij het in realtime voorspellen van nieuwe blootstellingen aan risico’s en het kan daarbij preventief adviseren én een snellere respons voorstellen in crisissituaties.”

Interessante mogelijkheden

Al deze inzichten zullen ook het topmanagement helpen bij het maken van betere zakelijke beslissingen, aldus Beaupérin. En last but not least kan AI ook kosten verlagen door het automatiseren van dagelijkse risicomanagementprocessen. Beaupérin wijst er ook op dat AI de risico’s kan beperken rond de interactie tussen bedrijfsactiviteiten en het verzekeringsbeheer. “AI biedt realtime mogelijkheden voor risicomonitoring en -analyse, die ondernemingen kunnen helpen beter voorbereid te zijn op risico’s en om veerkrachtiger te worden. AI zou ook het claimproces zelf kunnen vergemakkelijken.”

Ook Mathias Deleu, machinelearning-specialist bij het Gentse ML2Grow, ziet zeer interessante mogelijkheden voor AI om bij bedrijven risico’s in te perken. “Neem bijvoorbeeld kwaliteitscontroles van producten”, zegt hij. “Dat is vaak manueel en repetitief werk waarbij de aandacht van mensen soms verslapt. Terwijl dat in pakweg de voedingsindustrie toch cruciaal is. AI-systemen met camera’s en sensoren kunnen daar een enorme hulp zijn. Weliswaar altijd als bijkomende check, onder supervisie van menselijke operatoren.”

Dominante concurrenten

Maar naast de voordelen zijn er toch ook aandachtspunten bij het gebruik van kunstmatige intelligentie. AI kan ook een probleem vormen voor bedrijven, niet alleen wanneer ze het zelf gebruiken, maar ook wanneer ze het níét gebruiken en hun concurrenten net wel. “AI zit momenteel in een razendsnelle evolutie, wat maakt dat de concurrentie almaar snediger wordt”, zegt Deleu. “Bedrijven kunnen vandaag in een mum van tijd enorme marktaandelen verliezen en concurrenten plots dominant zien worden. Als ze dan zelf een verhoging sneller willen schakelen, staan ze voor voldongen feiten omdat ze de technologie of de kennis niet in huis hebben.”

Maar zelfs wanneer AI gebruikt wordt in de bedrijfsprocessen, blijft het opletten. Voor ‘bias’ of vooringenomenheid bijvoorbeeld.

Deleu: “Je AI-systeem is maar zo goed als de data die je gebruikt om het te trainen. Garbage in means garbage out is niet voor niks een bekend gezegde in onze branche. Je moet kritisch blijven tegenover je data. Het is ook zeker geen slecht idee dat de EU hiervoor speciale aandacht heeft in de AI Act die eraan komt.”

AI kan helpen bij het in realtime voorspellen van nieuwe

blootstellingen aan risico’s.

— TYPHAINE BEAUPÉRIN FERMA

Ethische kant

Een ander risico waar Deleu op wijst is het gebruik van zogenaamde ‘black box’systemen. “Dat zijn systemen waarbij niet meer te achterhalen valt waarom het systeem een bepaald antwoord geeft. Als er nog een mens bij een machine staat en het laatste woord heeft, kan dat nog aanvaardbaar zijn. Maar wanneer AI bijvoorbeeld een medische behandeling gaat aanraden, moet absoluut duidelijk zijn wat de redenering daarachter is.”

Volgens Deleu heeft onze maatschappij de morele plicht om bij dit soort vraagstukken stil te staan en een debat te voeren over de ethische kant van kunstmatige intelligentie. “Uiteindelijk zal het evenwicht tussen de vooren nadelen er wel vanzelf komen en zullen de voordelen het halen op de nadelen, zodra de technologie nog matuurder wordt en we beter leren omgaan met alle aspecten van AI.”

The New York Times verbiedt gebruik van artikelen voor AI

De krant The New York Times heeft AI-bedrijven expliciet verboden om haar archief te gebruiken voor het trainen van AI-modellen. Dat melden Amerikaanse media. Het gaat zowel om teksten als om foto’s, video’s, audio en metadata. Veel mediabedrijven ergeren zich al langer aan de gewoonte van, onder meer, Google om dit soort data als ‘publieke gegevens’ afkomstig van het internet te beschouwen.

AI maakt ingewikkelde brieven simpel

De Nederlandse app LeesSimpel helpt mensen bij het begrijpelijk maken van brieven van verzekeraars, overheden en bedrijven. Na het fotograferen van de brief ‘vertaalt’ de app deze in eenvoudigere taal. Hiervoor wordt het taalmodel van OpenAI ingezet, het bedrijf achter ChatGPT. De ontwikkelaar van de app is een voormalige ambtenaar van de gemeente Amsterdam. De software is beschikbaar voor Android en iOS.

Door Frederic Petitjean

De 3 pijlers van efficiënte beveiliging in cyberspace

We leven in een tijdperk waarin cyberbedreigingen overal op de loer liggen en voortdurend evolueren. Vroeger heerste het beeld van de eenzame hacker die vanaf zijn eigen computer zonder complexe snufjes te werk ging, maar tegenwoordig worden cyberaanvallen vaak gelinkt aan gestructureerde criminele organisaties met een arsenaal aan geavanceerde middelen en doorgedreven kennis.

Vandaag is de vraag niet of er een aanval zal plaatsvinden, maar wanneer en hoe dat zal gebeuren. Voor het opsporen en inperken van security-incidenten vertrouwen we steeds meer op artificiële intelligentie. Maar wat nuttig is voor de verdediger, kan dat ook zijn voor de aanvaller. Met de juiste technologie kraakt die wachtwoorden van acht tekens in een mum van tijd. “Daarom is het erg belangrijk dat bedrijven goed voorbereid én veerkrachtig genoeg zijn. Ze moeten voorkomen dat hun activiteiten lang stilvallen door een incident”, vertelt Geoffrey Lucas, directeur van Excellium Services Belgium.

Volgens hem steunt het vermogen van bedrijven om bedreigingen een stap voor te blijven op drie pijlers: technologie, procedures en bewustmaking. Voor een optimale beveiliging moet de technologie aangepast zijn aan het bedrijf én efficiënt worden gebruikt. De procedures, van wachtwoord- tot toegangsbeheer, moeten duidelijk gedefinieerd zijn, zeker bij noodgevallen. “Iedereen moet precies weten wat hij moet doen en hoe, want in zo’n situatie is er geen tijd te verliezen”, legt Geoffrey uit. Tot slot is ook bewustmaking cruciaal. Nog steeds trappen mensen

dagelijks in eenvoudige vallen, zoals frauduleuze e-mails die de ontvanger wijsmaken dat hij of zij de loterij heeft gewonnen. “Ook voor het grote publiek zijn er bewustmakingscampagnes nodig. In het bijzonder voor kinderen en scholen, waar ondersteunend IT-materiaal steeds meer ingeburgerd raakt.”

“Als je weet welke gevolgen een aanval kan hebben, vind ik dat dit een globaal maatschappelijk probleem is”, gaat Geoffrey verder. De NIS2-richtlijn, een Europees initiatief, is een concreet voorbeeld dat aantoont hoe belangrijk cybersecurity op maatschappelijk niveau is. Deze richtlijn is bedoeld om de beveiliging van aanbieders van essentiële diensten, zoals energieleveranciers en overheidsdiensten, te verbeteren.

Cybersecurity is dus een hot topic voor iedereen. Om virtuele bedreigingen de kop in te drukken, moeten alle spelers in de sector samenwerken. Geoffrey benadrukt: “Elke persoon en elk bedrijf spelen een rol om de digitale wereld veilig te houden.” Alleen als we er allemaal onze schouders onder zetten, kunnen we een veilige toekomst voor onze cyberspace verzekeren.

Tenable: ongeëvenaard op het vlak van veilige digitale transformatie

Cyberaanvallen bestaan in talloze vormen, en ze evolueren razendsnel. De vraag waarover veel ondernemingen zich het hoofd breken is dan ook: hoe kan ik bedreigingen voorspellen en neutraliseren voordat ze toeslaan? Maak kennis met Tenable, de partner die de kwetsbare punten van ondernemingen nauwkeurig in kaart brengt én de situatie grondig analyseert om anticipatieve oplossingen op maat voor te stellen.

Baanbrekende oplossingen voor een verbonden wereld

Door de pandemie moest de hele wereld plots op zoek naar nieuwe manieren om het werk te organiseren. Nietbeveiligde thuisnetwerken schoten als paddenstoelen uit de grond, en daarmee explodeerde ook het aantal identiteits- en toegangsgerelateerde problemen. Tenable reageerde onmiddellijk: met vernieuwde, onwrikbare beveiligingsoplossingen bood het bedrijf een antwoord op de uitdagingen van de nieuwe manier van werken. “Omdat cybersecurity nooit rust, zet Tenable sterk in op onderzoek en ontwikkeling. Alleen zo kunnen we ondernemingen helpen om steeds voorbereid te zijn op elk mogelijk scenario”, vertelt Bernard Montel, strategisch directeur bij Tenable. De kern van hun innovatie zijn hun AI- en machinelearning-technologieën, die elk beveiligingsrisico met chirurgische precisie analyseren en evalueren.

Veilig surfen in het cloudtijdperk

De evolutie van cloud computing is een gouden zaak voor ondernemingen: door native apps rechtstreeks in de cloud uit te rollen, werken ze sneller en efficiënter dan ooit. Maar die snelheid brengt ook nieuwe risico’s met zich mee. “Gelukkig zag Tenable die groei aankomen. Het bedrijf heeft daar slim op ingespeeld door robuuste oplossingen te ontwikkelen die een compleet overzicht bieden van alle kwetsbare punten in cloudomgevingen”, gaat de expert verder. Zelfs in een wereld die constant evolueert, blijft uw onderneming met Tenable elk potentieel gevaar een stap voor.

Tenable One: het brein achter uw cyberbeveiliging

Met het platform Tenable One coördineert u de aanpak van cyberrisico’s vlotter dan ooit. Het brengt alle gegevens die de Tenable-tools verzamelen samen op één plek en biedt zo een 360°-overzicht van alle mogelijke zwakke plekken in uw onderneming. “Dankzij Tenable One kunnen ondernemingen niet alleen gaten in hun beveiliging opsporen, maar ze ook prioriteren naargelang hoe kritiek ze zijn en hoe waarschijnlijk het is dat er misbruik van wordt gemaakt”, aldus Bernard.

Excellium is een toonaangevende speler op het gebied van cybersecurity. Onlangs organiseerde het bedrijf de tweede editie van zijn jaarlijkse evenement ‘Cyber Meet Up’, bedoeld om de Belgische bevolking bewust te maken van het belang van een langetermijnvisie op cybersecurity. Op deze inspirerende dag vonden er heel wat interessante gesprekken plaats tussen experts en mensen uit de sector. Tijdens de conferenties kwam een tiental onderwerpen aan bod, waaronder de NIS2-richtlijn.

Vandaag geanticipeerd, morgen beschermd

Hackers gaan steeds complexer te werk. Hun disruptieve aanvallen kennen bijna geen grenzen. Gelukkig kunnen ze op een snelle, efficiënte manier een halt worden toegeroepen. “Tenable begrijpt het hacker-ecosysteem door en door en volgt de evolutie van de risicogebieden in de onderneming voortdurend. Daardoor bieden we u niet alleen handige tools, maar ook de nodige knowhow om op aanvallen te anticiperen en ze te voorkomen voordat ze schade kunnen aanrichten”, besluit Bernard.

De digitale transformatie is zowel een opportuniteit als een uitdaging. Wat er ook gebeurt, Tenable staat steeds aan uw zijde als trouwe securitypartner. Dankzij hun expertise, die gebaseerd is op een diepgaande kennis over alle mogelijke aanvalswegen, beschikt u over totale zichtbaarheid en complete controle. Al meer dan 20 jaar geeft Tenable vorm aan de toekomst van cybersecurity - en het platform Tenable One maakt die expertise concreet.

Bernard Montel Strategisch directeur

GEOFFREY LUCAS DIRECTEUR

Als je weet welke gevolgen een aanval kan hebben, vind ik dat dit een globaal maatschappelijk probleem is.

C-Clear Partners: een IT-partner én een businesspartner

Op tien jaar tijd is het Mortselse C-Clear Partners uitgegroeid tot een bekende naam in het Belgische IT-landschap. Het bedrijf is een “boutique” integrator: niet reuzegroot, maar wel met een zeer duidelijke focus op de klant. Partners Gert Pauwels, Kasim El Bastani en Geert Adams leggen uit.

C-Clear Partners ging in 2012 van start en richtte zich vooral op CRM-implementaties en het digitaliseren van alle klantenprocessen: sales, customer service en marketing. “We doen geen custom development, maar zetten daarvoor twee bewezen platformen in: Salesforce en Microsoft”, steekt Kasim van wal. “Vanaf dag één richtten we ons op twee specifieke sectoren: de publieke sector en de farma-industrie.”

Die specialisatie was nodig om de visie van C-Clear Partners waar te maken, zegt Gert. “Wij doen meer dan enkel een CRMsysteem implementeren. Wij zijn een echte partner van onze klanten en denken met hen verregaand mee. Wat zijn de uitdagingen waar zij wakker van liggen? Waar willen en moeten zij naartoe? Dat zijn vragen waar we ons graag over buigen. Wij zijn minstens zo veel een businesspartner als een IT-partner. Dat blijkt ook uit ons klantenbestand: veel klanten gaan al jarenlang mee. Dat vraagt onmiskenbaar vertrouwen.”

Voor Geert is dat ook een van de redenen waarom C-Clear Partners aanvankelijk vooral op twee sectoren focuste. “Wij moeten de noden van onze klanten door en door kennen om hen echt te kunnen helpen. Dat kost tijd, moeite en studiewerk. Nog maar recent hebben we onze focus gericht op een derde sector: manufacturing. Met hetzelfde recept: eerst begrijpen wat de uitdagingen zijn, dan oplossingen bedenken.”

Cloud First & Customer Experience

Een bedrijf dat een decennium oud is, is middenin het cloudtijdperk geboren. Dat geldt zeker voor C-Clear Partners. “Alles is cloud bij ons, inclusief onze eigen processen”, zegt Kasim overtuigd. “Onze meerwaarde zit vooral in innovatieve en businessoplossingen

en veel minder in pure infrastructuur. Dat is onze specialiteit niet. Een server onderhouden kunnen Amazon of Microsoft beter en goedkoper dan wij of onze klanten.”

“Cloudproviders hebben meer middelen om te investeren in hun infrastructuur”, vult Gert aan. “Dat “even zelf doen” is geen optie meer. Ook niet wat betreft security. Zeker in de sectoren waarin wij actief zijn, moet dat perfect zijn.”

Sinds april vorig jaar maakt C-Clear Partners deel uit van de van oorsprong Duitse valanticgroep. Daar profiteren de klanten ook mee van, aldus Kasim. “Sinds enkele jaren hebben we onze focus verbreed naar het hele Customer Experience (CX)-verhaal. Dat is niet evident, want daar komen heel wat verschillende technologieën bij kijken. Denk aan alles wat te maken heeft met AI, data analytics, de bouw van webshops… Nu we deel uitmaken van de 900-man/vrouw sterke Customer Experiencedivisie van valantic, kunnen we op die vragen ingaan op een manier waar we ons goed bij voelen: met kwaliteit als absolute basiswaarde.”

“Als wijzelf de kennis voor een bepaalde uitdaging in een project niet in huis hebben, is er binnen de valantic-groep altijd wel iemand die dat wél heeft”, aldus Geert. “Die manier van werken laat ons toe om het volledige verhaal end-to-end af te dekken, van strategie tot implementatie. En altijd volledig technologie-agnostisch. Technologie komt voor ons op de tweede plaats, eerst willen we de visie duidelijk maken, daarna pas de juiste technologie inzetten.”

Van Henry Ford tot hyperautomation

Spitstechnologieën als bijvoorbeeld AI zullen in de toekomst ook almaar belangrijker worden, zegt Kasim. “Automatiseren bestaat al sinds Henry Ford. Aanvankelijk gingen we taken automatiseren, later volledige processen en nu gaat men aan die geautomatiseerde processen ook een stuk intelligentie toevoegen. Dat is hyperautomation. Een voorbeeld: voor bepaalde overheden sorteren wij binnenkomende post. Als die privacygevoelig is, wordt deze apart gehouden. Die brieven worden niet door

een mens gelezen, een AI-systeem ziet of specifieke informatie in de brief confidentieel is of niet. Op die manier verloopt het proces sneller, veiliger en met minder fouten.”

“Hyperautomation biedt vooral meerwaarde in het automatiseren van processen die repetitief, tijdrovend en gegevensintensief zijn”, zegt Gert. “Werknemers kunnen zich dan richten op activiteiten die meer waarde toevoegen en menselijke vaardigheden vereisen. Een chatbot is prima als eerste contact, complexe vragen moeten echter vlot aan een mens doorgegeven kunnen worden.”

Win-win

C-Clear Partners heeft vandaag een 85tal medewerkers en is steeds op zoek naar bijkomend talent. “Net zoals bij onze klanten, bouwen wij ook met onze werknemers een langdurige relatie op”, onderstreept Geert. “Wellbeing en purpose vinden we bijvoorbeeld heel belangrijk. Wij willen echt iets betekenen voor onze klanten, een verschil maken. En dat trekt ook werknemers aan die dezelfde mindset hebben. Een winwin voor alle partijen!”

Geert Adams Partner

Gert Pauwels Partner

Kasim El Bastani Partner

Ontdek onze opleidingen: bruggebusinessschool.be/opleidingen

EMMA SAFETY FOOTWEAR: DE NIEUWSTE STAP IN VEILIGHEID EN DUURZAAMHEID

Je veilig op de werkvloer begeven, dat doe je van kop tot teen. Je hoofd erbij houden is één ding, EMMA Safety Footwear zorgt voor het veilige voetenwerk. Dit Nederlandse innovatieve bedrijf ontwikkelt en produceert voetbescherming op duurzame wijze. Comfort inbegrepen.

Grip hebben op je veiligheid, dat is precies waarmee een EMMA-schoenenpaar je ondersteunt. En dat in zowat iedere mogelijke sector. Het gamma van EMMA Safety Footwear gaat dan ook erg breed en is behoorlijk omgevingsspecifiek. “Wij mikken op veiligheidsschoenen en -laarzen voor zowel de zware als de lichtere industrie. Dat gaat dus van bouw tot baggeraar, en van chemische centrales tot logistieke bedrijven”, zegt productspecialist Fred Cabooter. “Hoe wij onze schoenen tegenwoordig ontwikkelen is volledig gericht op wat wij next generation safety noemen, op basis van drie pijlers: Veiligheid, Comfort en Duurzaamheid (VCD).”

Op het vlak van veiligheid vind je in het gamma twee zooltypen terug. Een GripForce Duo-bezoling gericht op werkzaamheden die vaak in de buitenlucht plaatsvinden en de GripForce Easy Twist voor binnen. Veel grip, een hoge antislipgraad en voldoende stabiliteit en veiligheid

vormen het uitgangspunt, aangepast aan verschillende omgevingen. “We krijgen bijvoorbeeld vaak te maken met voedingsmiddelenbedrijven. Daar is hygiëne natuurlijk van enorm belang. Maar bij zulke schone vloeren heb je bijvoorbeeld wel een hoge antislipgraad nodig”, vult Fred aan. Dat gaat dus hand in hand met comfort. “Iedereen wil zoveel mogelijk schokabsorptie en zo licht mogelijke schoenen. Dat bieden we aan, natuurlijk ook aangepast aan de nieuwste veiligheidsnormeringen.”

Duurzaamheid is eveneens een belangrijke pijler. “Een groot deel van onze schoenen bestaat uit gerecyclede materialen”, aldus Fred. “Al onze veters zijn bijvoorbeeld petflesveters, en de stekers zijn gemaakt van denim-x, dus uit oude jeansbroeken. De inlegzolen maken we onder meer uit oude matrassen, autostoelen, zittingen van bureaustoelen… Het schuim dat we hieruit halen wordt verpulverd, daar worden zaken aan toegevoegd, en je krijgt een geheel nieuwe inlegzool.

Een ‘nieuwe’ polyestervoering bestaat dus uit 65% gerecycled polyester.”

Vanaf het moment dat ze de sectorgebonden veiligheidsschoenen uittekenen, wordt er al rekening

www.emma-crossforce.com

gehouden met de nodige materialen en het stimuleren van hergebruik. Dat maakt EMMA van nature bijzonder innovatief. “We staan op dat vlak nooit echt stil”, zegt Fred. “Zo gaan we bijvoorbeeld steeds vaker op zoek naar vervanging voor leer. Omdat het duurder wordt, maar ook omdat het niet langer gewenst is. Dus dan moet je innoveren. Microfiber bijvoorbeeld, is eveneens een erg prettige materiaalsoort die sterk is, licht van gewicht, en nagenoeg dezelfde eigenschappen heeft als leer.”

De volgende stap voor EMMA is het naar de beurs brengen van hun nieuwste en ambitieuze CrossForcecollectie. Een S3S-veiligheidsschoen gemaakt uit vederlichte materialen, een innovatieve buitenzool en NANO carbon-neus, dat dezelfde sterkte als de traditionelere schoenneus behoudt. Maar het allerbelangrijkste blijft natuurlijk het effectieve dragen van de schoenen. “Daarvoor ontzorgen wij klanten graag door middel van onze passervice. Twee van onze EMMA-pasbussen rijden rond in Nederland en België, zodat medewerkers op locatie kunnen passen en we hen meteen kunnen voorzien van de nodige veiligheidsschoenen en -laarzen.”

“AI manifesteert zich in elk aspect van de samenleving en deze revolutie boeit me sterk. De opleiding AI-translator is erg waardevol als onderdeel van een voortdurend leerproces.”

Blijf als business professional mee in een wereld in verandering.

Doe zoals Andy Studeer een

postgraduaat.

CrossForce

Door Benjamin Van Synghel Foto’s • Eva Beeusaert

‘Er is zoveel jong en divers talent in ons land’

Youssef Kobo

De moderne Belgische samenleving is superdivers, haar werkvloeren zijn dat niet. Met A Seat At The Table wil sociaal ondernemer Youssef Kobo daar iets aan doen. ‘De bedrijven en het diverse talent hebben elkaar nodig. Ooit zullen ze elkaar vinden.’

“Voor mij een dubbele espresso”, zegt Youssef Kobo terwijl hij zich in de ogen wrijft. “Het is nodig.” Enkele dagen voor we elkaar treffen in een Antwerpse koffiebar sloeg in Marokko het noodlot toe. Een zware aardbeving herleidde volledige dorpen tot puin, duizenden mensen lieten het leven. Voor Kobo is het ook een persoonlijke klap. Hij is een van de honderdduizenden Belgen die daar geworteld zijn. “Mijn familie komt uit het noorden, zij zijn gelukkig niet getroffen. Maar ik ken genoeg mensen die wel geraakt zijn. Een vriend verloor acht familieleden aan de aardbeving. Het is een ravage.”

De ramp komt hard aan, maar Kobo is niet het type dat bij de pakken neer blijft zitten. Dat toont hij ook nu. Meteen na de ramp zette hij zijn schouders onder een benefietavond in de KVS in Brussel. Op 19 oktober probeert een resem bekende koppen er zoveel mogelijk geld op te halen voor de slachtoffers.

Het maakt Kobo’s agenda nog wat voller dan die al is. Naast zijn bezigheden als opiniemaker, runt hij een consultancybedrijf en leidt hij A Seat At The Table (ASATT). Met die organisatie wil hij de sociale mobiliteit van jongeren met een migratieachtergrond verhogen. Dat doet ASATT door hen samen te brengen met de absolute top uit de politiek en het bedrijfsleven. Dat blijkt ook nodig, want…

Het gaat niet goed met de diversiteit op onze werkvloeren.

“Nee, het is wel heel pover gesteld. Dat zie ik in de cijfers en met mijn eigen ogen. Van alle OESO-landen kampt enkel Griekenland met een grotere etnische kloof op de arbeidsmarkt. Maar dat land is een basket case, een hopeloos geval. Het is ongelofelijk dat België er maar niet in slaagt om mensen met een niet-EUachtergrond te activeren, zowel in het onderwijs als op de arbeidsmarkt.

“Ik kom op heel veel verschillende plekken, zowel bij multinationals, kmo’s, kabinetten, instellingen, lokale overheden als het middenveld. Daar zie je wel kleur, maar altijd op dezelfde plekken: in de kantine, bij de poetsploeg of aan het onthaal. Als je kijkt naar de bedienden, dan valt dat enorm tegen. Een bedrijf met 2000 mensen op de payroll, maar amper diversiteit? Dat is pijnlijk.”

Dat probleem is niet nieuw. Waarom blijft dat aanslepen?

“Ik hoor heel vaak hetzelfde zinnetje: ‘We vinden ze niet.’ Dan antwoord ik telkens hetzelfde: ‘Heb je al eens door het raam gekeken?’ Dat is zo tegenstrijdig. Antwerpen en Brussel zijn twee van de diverste steden ter wereld, maar toch blijft men vissen in dezelfde talentpools: Vlaams, wit en hoogopgeleid. Nochtans is er ook daarbuiten zo ontzettend veel talent.

“Blijkbaar ontbreekt het ons aan de

expertise om die bronnen aan te boren. Men weet niet hoe men die mensen moet inschakelen. In West-Vlaanderen zijn er veel openstaande vacatures. Voka WestVlaanderen zoekt daarvoor nu personeel in India en Mexico, terwijl er in de centrumsteden zo’n groot potentieel zit. Dat is toch een Belgenmop?”

De status quo is nog lang niet doorbroken. Welke positieve signalen of evoluties sterken u om door te gaan?

“De situatie is hopeloos, maar dat houdt ons niet tegen (lacht). Er is genoeg om ons aan op te trekken. Er is zoveel goodwill. Die bedrijven en instellingen willen het écht. Bovendien is er zoveel jong en divers talent in ons land. Ik sta elke dag opnieuw te kijken van hun goesting, energie en drive. Die groepen hebben elkaar nodig en uiteindelijk zullen ze elkaar vinden. Hopelijk duurt het niet té lang. Dat probeert A Seat At The Table te faciliteren.”

Daarvoor zet u hoog in. U houdt niet van bescheiden activiteiten in achterafzaaltjes. U mikt hoger?

“We hebben de gewoonte om onredelijke vragen te stellen binnen onredelijke termijnen. Hallo ExxonMobil, kunnen we iets op doen op een boorplatform? Hallo Defensie, misschien iets tussen de F-16’s in Kleine-Brogel? Een ontmoeting bij een groot bedrijf? Dan wil ik de CEO erbij. Tegenwoordig mik ik ook al vaker op global CEO’s. Het gekke is eigenlijk dat dat vaak lukt.”

Zo brengt u twee erg verschillende werelden samen. Hoe verlopen die ontmoetingen?

“Dat geeft vonken en af en toe een bliksemschicht ( glimlacht). Maar meestal krijg ik goede reacties uit beide kampen. CEO’s laten me vaak weten dat ze écht iets aan die ontmoetingen hebben. Maar het is vooral genieten als

ik zo’n jonge gast een klik zie maken. Dat kun je trouwens afmeten aan hun Instagram-feed. Die ziet er heel anders uit nadat ze enkele maanden bij ons zitten. Hun zelfvertrouwen groeit, hun wereld wordt plots groter dan alleen Molenbeek of Borgerhout. Plots zijn ook parlementaire medewerkers, TEW-studenten of juristen op een advocatenkantoor hun peers. Dat maakt echt een verschil.

“Laatst brachten we iemand samen met premier De Croo. ‘Binnenkort een koffietje?’, vroeg ze aan het einde van het gesprek. Twee weken later dronken ze koffie, nog iets later was hij te gast in haar podcast. Schitterend, toch? Ze had plots het zelfvertrouwen om initiatief te nemen. Daar draait het om bij A Seat At The Table. Onze naam komt van een bekende quote van Shirley Chisholm (de eerste zwarte vrouw in het Amerikaanse federale parlement, nvdr): ‘If they don’t offer you a seat at the table, bring a folding chair.’ Dat blijft de essentie. Sta niet te wachten. Breng een klapstoeltje mee en creëer zelf je kansen.”

Smart Fact.

U mag drie historische figuren uitnodigen voor een etentje. Wie schuift aan?

“Winston Churchill, Thomas Edison en Malcolm X. Dan bestellen we iets om te eten. Als ik zelf moet koken, wordt het een triestige bedoening. Dan focus ik me liever op onze gesprekken. De onderwerpen?

Veerkracht, leiderschap en ambitie. Dat wordt een boeiende avond.”

Over ASATT

A Seat At The Table (ASATT) is een organisatie die jong, divers talent een duwtje in de rug wil geven. Ze stuwt dat talent vooruit met wekelijkse leiderschaps-, ondernemersschaps- en mentoringsprogramma’s met de top van het Belgische en internationale bedrijfsleven. De organisatie van sociaal ondernemer Youssef Kobo organiseerde sinds de oprichting in oktober 2018 zo’n 1100 evenementen. Daarmee bereikt ze jaarlijks ongeveer 25.000 jongeren.

Een gapende kloof De Belgische arbeidsmarkt is gunstiger voor mensen van binnen Europa dan voor mensen met roots buiten de Europese Unie. Dat wordt nogmaals bevestigd door recente cijfers van Statbel, het nationale statistiekbureau. In 2022 was tot 75,8 procent van de Belgen tussen de 20 en 64 jaar aan het werk. Die cijfers liggen gevoelig lager voor mensen met roots buiten de Europese Unie, zoals Turkije (58,2%), Sub-Sahara Afrika (54,3%) en Noord-Afrika (51,3%).

We hebben de gewoonte om onredelijke vragen te stellen binnen onredelijke termijnen. Het gekke is dat het vaak nog lukt ook.

Draag je steentje bij aan de groei van Afrikaanse welvaart

Waar Noord en Zuid elkaar ontmoeten

Al jarenlang stimuleert Exchange vzw ondernemerschap en jobcreatie in Afrika met meerjarige coachingprogramma’s. Ons uitgebreide netwerk van technische experts en vrijwilligerscoaches, gecombineerd met gedreven lokale business development managers, steunt Afrikaanse ondernemers in hun ambitie en groeiplannen en bevordert zo hun sociale impact in hun thuisland.

Deel je expertise met een groeiondernemer

Echte impact in het Zuiden komt van gemotiveerde experts bij amibitieuze ondernemers. Elk van onze groeiprogramma’s wordt ondersteund door een groeicoach en verschillende ervaren experts die hun kennis komen delen met een Afrikaanse onderneming. Brand marketeers bouwen een digitale strategie uit, financieel analisten gaan mee op zoek naar funding, kwaliteitsexperts leiden

medewerkers op om de juiste certificaten te bekomen en ingenieurs kijken naar technologische automatisatie en machineonderhoud.

In het uitbouwen en opschalen van een organisatie komt een hele resem onderwerpen aan bod. Heb jij zin om je kennis te delen en je sociaal te engageren voor meer jobs en meer welvaart in Afrika? Dan ben je bij Exchange vzw aan het juiste adres.

Introduceer je bedrijf in het Zuiden

Niet alleen op persoonlijk, maar ook op bedrijfsniveau kan je heel wat betekenen in Afrika. Exchange vzw neemt de rol van matchmaker op om Vlaamse bedrijven te koppelen aan hun Afrikaanse tegenhangers en zo beide bedrijven naar een nieuw niveau te tillen. Met bedrijfsstages, workshops, opleidingen en uitwisselingen bevorder je duurzaam ondernemerschap, zowel in het Zuiden als in je eigen keuken. Bedrijven die bijdragen aan een betere samenleving worden steevast beloond voor hun inspanningen en ondervinden positieve effecten op hun medewerkers en relatie met stakeholders.

Een partnerschap met een Afrikaans groeibedrijf leidt niet alleen tot leerkansen voor je medewerkers en een concrete invulling van maatschappelijk verantwoord ondernemen, maar biedt je ook de kans om het enorme potentieel van de Afrikaanse groeimarkt te proeven en in een veilige context je eigen toekomst in het Zuiden te verkennen.

Mozambikes verandert levens, one bicycle at a time

Mozambikes bestrijdt met kwaliteitsfietsen armoede in Mozambique en pakt de behoefte aan duurzaam vervoer in het land aan. 90% van verplaatsingen op het Mozambikaanse platteland worden te voet afgelegd, soms tot 40 kilometer en met een last van 20 kilogram. Aangezien het inkomen van landbouwers afhangt van hoe snel ze hoeveel kunnen dragen, maakt één fiets een enorm verschil in veel Mozambikaanse gemeenschappen.

De sociale impact van Mozambikes is dan ook gigantisch. Door het verbeterde vervoer naar scholen wordt het analfabetisme in plattelandsgemeenschappen teruggedrongen, gemakkelijkere toegang tot ziekenhuizen betekent dat kindersterfte en sterfgevallen door behandelbare ziektes zoals malaria aanzienlijk verminderen, en dankzij de fietsen hebben gemeenschappen ook gemakkelijker toegang tot water.

Door hun fietsen te branden met bedrijfslogo’s, slaagt Mozambikes erin om op grote schaal - 70,000 sinds 2011! - fietsen te doneren aan Mozambikaanse gemeenschappen en vergroten ze de naamsbekendheid van hun sponsors. Om hun boodschap zo helder en zo ver mogelijk uit te dragen, hebben de experts van Exchange vzw de impactonderneming ondersteund met expertise en trainingen rond internationale communicatie, groeimarketing, fundraising en ambassadeurschap.

Bouw samen met ons een eerlijkere toekomst voor iedereen en contacteer ons voor een vrijblijvende kennismaking! info@exchangevzw.be

Stimuleert de groei van Afrikaanse kmo’s met expertise en partnerschappen

IT-systemen

Sinds 2013 legt het Brusselse IT-bedrijf Capyx zich toe op de ondersteuning van bedrijven bij de overgang naar nieuwe systemen. Met zowel jong talent als ervaren IT-experts slaagt Capyx erin om oude systemen te deconstrueren.

“Tal van bedrijven en organisaties gebruiken zogeheten legacysoftware”, zegt Carmelo Bardaré, samen met Pieter Ysenbrandt oprichter van Capyx. Veel organisaties draaien al decennia op oude systemen die vaak geschreven zijn in cobol (common business oriented language). Daarnaast gebruiken veel bedrijven nog mainframes en databasemanagementsystemen. Zo’n 80 procent van de economie draait op dergelijke verouderde technologie. “De efficiëntie op zich is geen probleem, maar wel het gebrek aan specialisten die voldoende kennis hebben van deze technologie,” zegt Carmelo Bardaré. “Jonge IT’ers hebben geen interesse of knowhow voor deze oude infrastructuren.”

THE KALEPA GROUP

ZORGT VOOR UNIEKE

KLANTENERVARINGEN

Ontstaan als spin-off van de KU Leuven is KALEPA uitgegroeid tot een toonaangevend expert in service- en experiencemanagement. “Als spin-off onderscheiden we ons van een traditioneel adviesbureau door onze jarenlange praktische, ‘hands-on’ ervaring te combineren met academische inzichten. Met die unieke mix van ervaren professionals en academici helpen wij organisaties klantgerichter te worden”, zegt medeoprichter Dirk Frans.

De missie van KALEPA is om organisaties te inspireren en te helpen bij het analyseren, ontwerpen, implementeren en borgen van experience- en servicemanagementtrajecten binnen organisaties.

‘Customer Experience Canvas’

KALEPA mikt als consultancyboetiek op middelgrote tot grote ondernemingen uit de meest uiteenlopende sectoren. “De

Dat is het voornaamste terrein van Capyx. “Wij hebben experts die deze systemen kunnen ontleden en de bekwame middelen om dit legacysysteem te onderhouden en te integreren in het IT-landschap”, zegt Pieter Ysenbrandt. “De systemen zijn over de jaren opgebouwd om de kernactiviteiten van het bedrijf te beheren. Aangezien de vervanging van deze systemen zeer duur is en een hoog operationeel risico inhoudt, helpt Capyx bij het ontwikkelen van deze systemen tot een open component die volledig geïntegreerd is in het volledige IT-landschap van het bedrijf.” Capyx ondersteunt zijn klanten bij de noodzakelijke transformatie van hun IT-systemen. De uitdagingen zijn immens: moderne infrastructuur opzetten die de toevloed aan data kan verwerken, gekoppeld aan steeds hogere securityvereisten. “Vandaag kunnen we niet beveiligd genoeg zijn als we met data werken.”

Capyx gaat dan ook volop mee met de markt en de evoluties, en biedt naast die mainframe-expertise ook expertise met moderne stacks. “We hebben naast de klassieke

cobol-developers ook een getalenteerd team aan Java, .NET en Python-ontwikkelaars”, duidt Pieter Ysenbrandt. “We investeren heel veel in ons datateam dat bestaat uit zowel data-analisten en engineers als scientists.”

Klanten zijn grote organisaties die actief zijn in zowel de financiële sector (banken en verzekeringsmaatschappijen) als de industrie (farmacie, automotive, chemie, etc.). Capyx begrijpt dat veel bedrijven sterk afhankelijk zijn van hun bestaande software en dat volledige vervanging vaak niet haalbaar of budgettair verstandig is. Daarom bieden de meer dan 70 consultants van Capyx moderne oplossingen om legacysoftware te moderniseren en te optimaliseren. “Van idee- tot implementatiefase beheerst Capyx de methodologieën en de nieuwste technologieën om uw innovatieve IT-oplossingen te lanceren die de bedrijfsevolutie ondersteunen en uw waardevolle legacysystemen integreren”, aldus Pieter Ysenbrandt, die opmerkt dat het bedrijf steeds op zoek is naar specialisten.

grootste worden interesseert ons niet”, zegt medeoprichter Christel Pletinckx. “Wel willen we dé specialisten zijn met een sterke evidencebased aanpak.”

“Het slim inrichten en beheren van de klantervaring blijft een van de meest complexe uitdagingen waarmee managers vandaag worden geconfronteerd”, aldus Dirk Frans. Daarvoor kan KALEPA terugvallen op hun Customer Experience Canvas, een tool die samen met KU Leuven werd ontwikkeld en het voor organisaties eenvoudiger maakt om te begrijpen welke stappen gezet moeten worden. Christel Pletinckx: “Welke perceptie wil je organisatie uitstralen? Welke impact heeft uw klantenservice op de algehele klantervaring? Hoe weet uw organisatie zich te onderscheiden? Dit is geen eenmalig project, maar een voortdurend verhaal, waarbij we u helpen om uw bedrijfswaarden te versterken.”

KALEPA zorgt niet enkel voor het strategische luik. Steunend op de inzichten van academisch onderzoek voorziet het ook in de praktische uitrol. Van opleiding, over begeleiding tot individuele coaching. “Zodat de perceptie over uw organisatie consistent is. Zowel in aanpak, beleving als communicatie”, zegt Dirk Frans.

Meer weten?

Wilt u meer weten over onze diensten? Wilt u uw klanten zich geïnspireerd, gewaardeerd en uniek laten voelen? We hebben veel voor u in petto: van inspiratiesessies en opleidingen tot het ontsluiten van academische inzichten en advies op maat om Customer Experience succesvol in uw organisatie te implementeren. We beantwoorden graag al uw vragen: www.thekalepagroup.com/contact

Capyx ondersteunt u bij de noodzakelijke transformatie van uw

Wagemans

No time to waste

De implementatie van Environmental, Social and Governance (ESG) in risk management wordt voor risicomanagers de komende jaren een stevige uitdaging, met meer werk op een breder speelveld. Het goede nieuws: er zullen ook een pak meer kansen komen om van crisissen opportuniteiten te maken.

Dat ESG belangrijk wordt in risk management bewijzen de Global Risk Reports van het World Economic Forum. De meeste risico’s die in deze rapporten aangehaald worden, zijn al een hele tijd ESG-risico’s: klimaatverandering, de energietransitie, de stijgende levensduurte… Het belang om ESG te integreren in risicomanagement is dus groter dan ooit.

Er zijn een aantal redenen voor die verstrengeling. De eerste is de shift van het klassieke aandeelhouderskapitalisme naar het stakeholder-ondernemerschap. Bedrijven moeten nu meer doen dan, koste wat kost, winst maken. Er zijn heel wat meer opinies en belanghebbenden waar ze rekening mee moeten houden. Daarnaast is er Europa dat bedrijven dwingt om actief met ESG aan de slag te gaan. Denk bijvoorbeeld aan de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) die bedrijven verplicht om te rapporteren over duurzaamheidsonderwerpen. Of de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) die verplicht om praktijken op te zetten om geen ESG-fouten te maken, bijvoorbeeld in de waardeketen.

Risicomanagers zullen in elk geval breder naar risico moeten kijken. Het gaat niet alleen meer om de impact van ESG op de winstgevendheid van de onderneming, maar ook in welke mate het bedrijf, via zijn activiteiten, een impact heeft op mens, milieu en maatschappij. Leren omgaan met deze dubbele materialiteit is niet eenvoudig. Hoe moeten bedrijven dat doen? Met welke metrics? Hoe

moeten cijfers worden gewaardeerd? En ook: waar zitten de data? Pakweg eigen emissiecijfers hebben de meeste bedrijven tegenwoordig wel, maar in de toekomst zal ook de uitstoot van de volledige waardeketen bekeken moeten worden.

Voor de risicomanager wordt dat een stevige uitdaging. Bovendien zal diens taak nog op een andere manier evolueren. ESG is niet enkel een risico, het wordt ook een zakelijke opportuniteit waar over nagedacht moet worden. Bedrijven die ESG omarmen zullen hier allicht immers commercieel voordeel kunnen uit halen. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de verschillende aspecten van ESG die elkaar kunnen versterken of juist tegengesteld zijn. Een klassiek voorbeeld: als de armoede daalt, stijgt in regel de CO2-uitstoot. Hoe moeten bedrijven dit soort afwegingen meenemen in hun beslissingen?

De job van de risicomanager zal de komende jaren een pak complexer en uitgebreider worden. Er is ook niet zoveel tijd meer om een en ander in gang te zetten. De Europese regelgeving rond ESG (zoals de CSRD) is van toepassing binnen een strikt tijdskader. Vanaf dan zullen bedrijven ook met elkaar vergeleken worden en, bijvoorbeeld, misschien hogere rentetarieven moeten betalen als ze matig scoren op ESG-doelstellingen.

Zoals Greenpeace het ooit formuleerde dus: no time to waste

Michael

De job van de risicomanager zal de komende jaren een pak complexer en uitgebreider worden.

—

Het is een analogie die B2Bcybersecurityspecialist Sophos graag maakt: bedrijven stellen alles in het werk om hun infrastructuur te beschermen tegen inbraak. Ze voorzien hun deuren van driepunt- of vijfpuntsloten, laten camera’s installeren, huren een bewakingsfirma in… Maar vreemd genoeg steken ze vaak niet dezelfde energie in het beschermen van hun netwerk en data. En dat terwijl die in de meeste gevallen nog belangrijker zijn.

“Het is de missie en passie van Sophos om de wereld zo veilig mogelijk te maken”, begint Brian Schippers, manager sales engineering voor Sophos Benelux. “Of toch in ons geval: België, Nederland en Luxemburg (lacht). Cyberaanvallen kunnen namelijk heel veel kapotmaken: identiteit, omzet, groei... Je moet je daar als bedrijf met andere woorden zo goed mogelijk tegen beschermen, want je wilt uiteraard in de eerste plaats businesscontinuïteit, de zekerheid dat je corebusiness gegarandeerd blijft.”

“Waar het om gaat is gelaagde bescherming, op basis van een langetermijnstrategie. Dat geldt zowel voor corporates als kmo’s, want die laatste zijn even goed het doelwit van hackers die uit zijn op ransomware. Besef ook dat je als kmo niet de grote prioriteit zal vormen qua forensisch onderzoek bij de politie als je een hack komt melden. Om die reden is het voor hackers zelfs vaak interessanter om tien kmo’s aan te vallen dan één grote enterprise.”

Specialistenwerk

De term strategie is hier cruciaal omdat cybersecurity door (onder meer) digitalisering veel complexer is geworden. “Om het cru te stellen: een antivirussysteem en firewall installeren volstaat niet meer en vormt slechts de basis om cyberbedreigingen het hoofd te bieden”, vult Hans Claeskens, channel sales director Benelux, aan. “Bescherming is vandaag echt specialistenwerk geworden. Het

beschermen van het bedrijfsgebouw tegen inbraak laat je toch ook door een externe expert doen? Waarom je cyberbeveiliging dan niet?”

Beveiliging tegen inbraak is een analogie die voor Sophos op meerdere fronten werkt. “Als ik naar een klant ga, dan kijk ik naar de beveiliging die nodig is”, aldus Brian. “Dat kan intern zijn en dan plaatsen we waar nodig ‘sloten’, ‘alarmsystemen’ of zelfs ‘slagbomen’ om digitale inbrekers buiten te houden. Vandaag is het een grote fout om enkel naar het gebouw te kijken. Dat bedoelen we met die complexiteit en gelaagdheid: vandaag heeft bijna elk bedrijf zijn data in de cloud staan, wat onder meer heel wat risico’s rond authenticatie met zich meebrengt. Met een firewall kom je er dus niet meer. Bovendien moeten die bedrijfsdata ook beschermd worden als er weinig IT’ers actief zijn – ’s nachts, in het weekend… – net zoals een inbreker op onbewaakte momenten zijn slag slaat. Sophos brengt die extra beschermlaag aan op je bedrijfsdata, zodat die dankzij die endpoint-oplossing 24/7 gemonitord worden en de ondernemer zich niet daar niet (meer) moet mee bezighouden.”

Puinruimen

“Dat doen we op een proactieve manier”, pikt Hans in. “We willen de hacker voor zijn. Vanaf het moment dat wij verdacht verkeer in een netwerk zien, grijpen wij als team in, samen met onze lokale partners in België. Daar hebben we zelfs een specifieke Managed Detection and Responsedienst (MDR) voor. Er is een groot verschil tussen handelen voor of na een incident – dan moet je meer puinruimen en veel meer tijd investeren. Veel klanten denken dat ze zich geen zorgen moeten maken omdat ze een verzekering en een backup hebben, maar die zijn niet preventief. Wat als er data gestolen zijn? Moet je dan de klanten daarover inlichten? In het licht van de GDPR-wetgeving zijn dat complexe vraagstukken die een bedrijf flink wat kunnen kosten. Zet dus beter in op MDR en zorg dat het niet tot een inbraak komt.”

“Samen met de klant kijken wij naar het totaalplaatje, idealiter via een modulaire, stapsgewijze aanpak met verstandige investeringen in lijn met de langetermijnstrategie”, aldus Brian. “Ons brede portfolio leent zich daar ook toe en laat de nodige flexibiliteit toe. Cybersecurity is een permanent gevecht, dus moet je ook permanent innovatief, inventief en preventief zijn. Meteen ook de reden waarom wij ons samen met onze partners non-stop bijscholen. Zo wordt het een echte teamsport met de beste uitkomst voor klanten. Wij trainen ook hun medewerkers, bijvoorbeeld via een awareness-programma, waarin zaakvoerders mailtjes kunnen rondsturen om het klikgedrag van hun medewerkers te bekijken. Zij vormen vaak het grootste risico, door onbewust een gevaarlijke bijlage of phishingmail open te klikken.”

“Of 100 procent veiligheid bestaat? Nee, dat is een illusie”, besluit Brian. “De aanbieder die iets anders beweert, mag je gelijk aan de deur zetten. Net daarom moet je die non-stop inspanningen leveren. Alleen zo heb je de grootste kans om continuïteit te garanderen. Je kunt als bedrijf misschien wel nooit zeggen: ‘Voilà, onze cybersecurity is perfect’. Maar met een team achter je heb je wel gemoedsrust en controle.”

Brian Schippers Manager sales engineering Benelux

Hans Claeskens Channel sales director Benelux

De noodzaak van doorgedreven cybersecurity volgens Sophos: “Je beveiligt je bedrijfsgebouwen optimaal, waarom dan niet je netwerk en data?”

Draagkracht voor data creëren

Datagedreven besluitvorming ontspruit doorgaans in het financiële departement, waardoor de rol van financemedewerkers sterk verandert. Toch zijn data een zaak van het hele bedrijf. Hoe ontstaat een ‘datacultuur’?

Data driven decision making, oftewel datagedreven besluitvorming, is al enkele jaren een modewoord. Op financiële afdelingen van bedrijven kijkt men er niet van op: daar is beslissingen nemen op basis van financiële data al jaar en dag een vanzelfsprekendheid. Hierdoor komt ‘finance’ steeds vaker in de rol van ‘datapionier van het bedrijf’ terecht. “Daarbij moeten financiële afdelingen meer dan vroeger rekening houden met niet-financiële data, zoals op vlak van duurzaamheid. Ze worden geacht om op basis van data strategisch advies te verlenen aan bijvoorbeeld collega’s van sales of aan het besluitvormingsorgaan,

en om grote volumes data te verwerken en proactief te rapporteren”, legt Kristof Stouthuysen, hoogleraar Management Accounting bij Vlerick Business School, uit. “De rol van de CFO is onder deze impuls aan het veranderen.”

Opmerkelijk: bedrijven met financiële afdelingen die sterk zijn in datagedreven besluitvorming blijken performanter en bieden een meerwaarde op verschillende dimensies, waaronder op vlak van proactief werken. Het financiële departement wordt er bijgevolg meer gewaardeerd. Ook zijn deze bedrijven beter in het aantrekken en behouden van talent – in tijden van arbeidsmarktkrapte ook niet oninteressant.

Mentaliteitswijziging

De voordelen staan als een paal boven water. Hoe komt het dan dat bedrijven niet massaal investeren in data driven decision making ? “Het ene bedrijf is het andere niet.

Sommige staan al ver in de transitie naar een datagedrevener werkwijze, andere moeten de eerste stappen nog zetten. Er zijn grote verschillen. We staan hoe dan ook nog maar aan het begin van het gebruik van data in besluitvormingsprocessen”, vertelt Kris Peeters, CEO van Data Minded. “De meeste bedrijven werken vandaag bijvoorbeeld met een specialistenteam, data-analisten die op een eilandje werken. We moeten echter naar een datacultuur waarbij iedere medewerker toegang heeft tot voor hem relevante data en deze mee laat meespelen in ‘day-to-day’-beslissingen. Het is een mentaliteitswijziging die we moeten realiseren.” Vandaag is pakweg 95 procent van een bedrijf niet bezig met data. Dat moet anders, aldus Peeters. De grote uitdagingen schuilen niet in de technologie – die is er –, noch in de investeringskost, want ook die is vandaag niet meer onoverkomelijk hoog. Wel zorgen menselijke factoren voor vertraging: organisatiecultuur, structuur en een gebrekkige algemene kennis over technologie. Ook in Peeters’ consultancybedrijf is er nog ruimte voor de ‘datacultuur’ om nog meer door te sijpelen. “We stellen data ter beschikking aan alle medewerkers, maar het is zoals men zegt: een schrijnwerker laat ook na zijn eigen kasten te maken.”

Simpele use cases

De uitdaging voor financemedewerkers is echter groot, want dankzij AItechnologie kunnen er steeds meer data gecapteerd worden. “Grote softwareleveranciers zijn volop bezig met het implementeren van AI-toepassingen in hun pakketten. Microsoft zal

binnenkort bijvoorbeeld Excel ook voorzien van de nodige snufjes. Hierdoor wordt het veel makkelijker om data-analyses te maken. Het zal veel toegankelijker worden waardoor ook traditionelere financeprofielen hun weg zullen vinden in data-analyse”, aldus Stouthuysen. “Ook de prijs zal wellicht nog dalen.”

Zelfs als een bedrijf de nodige technologie en kennis in huis heeft, blijft het een zaak van strategie. “We zien organisaties vaak in de fout gaan door zoveel mogelijk data op te zuigen zonder dat ze een gestructureerd plan hebben over wat ze ermee willen bereiken. Het is daarentegen veel beter om vanuit een paar zeer sterke use cases te vertrekken”, tipt Peeters. “Het gaat om de kunst geen te complexe zaken op te zetten, maar een eenvoudige use case met een hoge kans op succes: ‘Als we deze beslissing doorvoeren, kunnen we dit besparen.’ En in het beste geval betalen deze cases meteen de investering in het ITdepartement terug. Ook dat draagt bij aan het stimuleren van de datacultuur.”

Door Rosalie van Hoof

Pakweg 95 procent van een bedrijf is niet bezig met data, dat moet anders.

Waarom élke organisatie op cyberveiligheid moet inzetten: “Iedereen kan slachtoffer worden”

De bedrijfswereld is aan een recordtempo aan het digitaliseren. Een goede zaak, maar dit brengt ook risico’s met zich mee, met cyberaanvallen als grootste gevaar. Het is dan ook van het grootste belang voor ondernemingen om zich tegen die aanvallen te wapenen.

Een cyberaanval kan voor elke organisatie desastreuze gevolgen hebben. Dan zou je denken dat die organisaties zich secuur bewapenen en goed voorbereid zijn op een hackoperatie. Het tegendeel blijkt echter waar, want naar schatting 50 procent van de organisaties is niet voorbereid op cyberaanvallen. “Cyberaanvallen worden in de Vlaamse bedrijfswereld nog te vaak beschouwd als een ver-van-mijn-bedshow”, legt Peter Beyls, managing partner en security architect bij Resilient Security, uit. “Vandaag moet je ervan uitgaan dat elk bedrijf een target kan zijn. Hoe zwakker je security, hoe groter de kans dat je uiteindelijk het slachtoffer wordt van een cyberaanval. Als je dan een lage maturiteit hebt op vlak van security, is de impact veel groter dan wanneer je bewust met security omgaat. Bedrijven hebben verschillende uitdagingen als ze een

moderne aanpak willen hanteren. Hoe hou je je IT-medewerkers up-to-date met de laatste kennis rond cybersecurity?

Heeft je interne IT-team voldoende tijd en resources om alle security-events binnen je organisatie te monitoren? Als dat maar beperkt het geval is, kan de impact wanneer er zich een cybersecurityaanval voordoet veel groter zijn.”

Risicovolle aanmeldingen

“De traditionele perimeterbeveiliging voldoet eigenlijk niet meer. Wat met de migratie naar de cloud? Hoe is het systeem van authenticatie opgezet?

Is dat volgens de klant voldoende afgedekt, bijvoorbeeld via multifactor authentication? Zijn er risicovolle aanmeldingen geweest? Dat moet je allemaal in kaart brengen.

“De identiteit van de gebruiker die er zich aanmeldt, is namelijk de belangrijkste schakel om security op te bouwen. Want als je geen multifactor authentication hebt, dan kan een hacker via een eenvoudige phishingaanval de credentials –username en paswoord – van die medewerker achterhalen. En dat is nog maar het startpunt van een hacker. Van daaruit kan hij verder

doordringen in je organisatie, meer rechten bekomen en zo een echte ransomware-aanval lanceren.”

Conclusie? Organisaties moeten met cyberveiligheid bezig zijn en beseffen dat dit een continu proces is. “Zorg dat je de basis op orde hebt en probeer van daaruit verder te groeien”, besluit Beyls. “Als je een stevig fundament hebt, ben je beter gewapend tegen de bedreigingen die op je organisatie afkomen.”

Meer over.

Beveiligingsexpert Resilient Security, opgericht in 2020, biedt een managed security service aan en is gespecialiseerd in cybersecurityoplossingen.

Ten eerste door altijd te starten met een grondig risico- of security-assessment. Nadat de zwakke plekken in kaart zijn gebracht, ontwerpt Resilient Security een volledig op maat gemaakte en geïntegreerde security roadmap. Die helpt elke klant – van bescheiden kmo tot corporate – om de cybersecurity te verbeteren én de awareness bij de medewerkers te verhogen.

PETER BEYLS MANAGING PARTNER EN SECURITY ARCHITECT

Als je een stevig fundament hebt, ben je beter gewapend tegen de bedreigingen die op je organisatie afkomen.

Vertrouw niks, controleer alles

Onder cybersecurityspecialisten is het begrip ‘zero trust’ al een tijdje een gigantisch buzzword. Wat is dat precies, waarom is dit belangrijk en wat heb je ervoor nodig? Simen Van der Perre van Orange Cyberdefense en Xavier Duyck van Netskope leggen uit.

Wat eerst en vooral belangrijk is om te weten, is dat zero trust geen technologie of product is maar een concept, steekt Simen Van der Perre van wal. “Het idee is dat je voortdurend élke app en elke verbinding op je netwerk controleert en verifieert. Wie is dit? Van welk toestel komt dit? Is deze verbinding wel toegelaten? Dat is een groot verschil met vroeger: toen was je ofwel ‘binnen’ ofwel ‘buiten’. Was je eenmaal binnen, dan had je toegang tot quasi alles. Bij zero trust is dat níét zo.”

Verschillende lagen

Er zijn twee hefbomen die zero trust groot maakten, aldus Xavier Duyck. De eerste is de cloud. “Vroeger stonden je data op een server, fysiek in je bedrijf. Die fysieke toegang was meteen de poort die je moest passeren om bij de data te kunnen. In de cloud is er geen fysieke plaats meer voor je data, die zijn nu overal beschikbaar. Daarnaast hebben ook corona en thuiswerk dit een enorme zet gegeven: niet alleen de data zitten vandaag decentraal, ook de verbindingen kunnen van overal komen. De traditionele beveiliging met firewalls en dergelijke schiet dus vaak tekort.”

Zero trust daarentegen bestaat uit verschillende ‘lagen’, legt Van der Perre uit, lagen die elk specifieke verdedigingstechnologieën inzetten: een netwerklaag, een identificatielaag en een securitylaag. “Pas als je alle lagen door raakt, krijg je toegang tot de data. Die lagen praten ook met elkaar en houden elkaar op de hoogte. Dat je bijvoorbeeld

toegang krijgt, wil niet zeggen dat die eeuwig is. De volgende dag of zelfs een uur later moet je alle controles opnieuw doorlopen.”

Eilandjes vermijden

Zero trust is dus een concept dat je op heel wat verschillende vormen kunt invullen, naargelang je behoeften. Duyck: “Voor een multinational met zeven internationale vestigingen zal het er heel anders uitzien dan voor een Vlaamse kmo met één productiesite. Het komt in heel wat verschillende smaken en met heel wat opties, maar het is voor beide soorten bedrijven interessant. Ook praktisch is er heel wat mogelijk: je kunt zero trust implementeren als een overkoepelend platform van één firma, of je kunt voor alles aparte software installeren. In dat geval kies je zelf het product dat exact aan je eisen voldoet. Je moet al die software dan natuurlijk ook apart beheren, wat weer net iets complexer zal zijn.”

Volgens Duyck zal de traditionele aanpak van security binnenkort niet meer de standaard zijn. Die rol wordt door zero trust overgenomen. “Bedrijven mogen daarbij echter niet uit het oog verliezen dat dit intern gedragen moet worden. Het is dus belangrijk om aparte eilandjes of silo’s zoveel mogelijk te vermijden en iedereen op dezelfde lijn te krijgen: je IT-mensen, je security-mensen, je netwerk-mensen… In de praktijk zien we dat dat vaak een minstens even grote uitdaging is als het puur technische aspect.”

Risico versus investering

Om af te sluiten: omschakelen op een zero trustomgeving gaat uiteraard gepaard met investeringen. Hoe zit het met de ROI daarvan? “Veel zal afhangen van

Er zijn twee hefbomen die zero trust groot maakten: de cloud en thuiswerken.

— XAVIER DUYCK NETSKOPE

welke soorten risico’s je loopt en hoe ver je wilt gaan in je beveiliging”, aldus Simen Van der Perre. “Dat risico moet je dan afzetten tegenover je investering. Weet wel dat de kostprijs van een gelukte cyberaanval door heel veel bedrijfsleiders meestal enorm onderschat wordt. Er is niet alleen de directe kost door bijvoorbeeld de productie die stilvalt. Ook de ‘opkuis’ van zo’n aanval is vaak een enorme klus die maanden kan duren. En dan heb ik het nog niet eens over bijvoorbeeld de reputatieschade. Dat zijn allemaal factoren die je in een berekening moet meenemen.”

Bij zero trust ligt de nadruk – begrijpelijkerwijs –vooral op de securityvoordelen, zegt Xavier Duyck, maar er is meer. “De technologische transformatie heeft ook enorme voordelen rond connectiviteit en gebruikerservaring en helpt organisaties bovendien de hoge netwerkkosten te vermijden die ze vroeger moesten maken.”

Door Frederic Petitjean

“Een onbeholpen werknemer is een grotere bedreiging dan een goede hacker”

Natuurlijk zijn technische hulpmiddelen als firewalls of antivirussoftware onontbeerlijk in de strijd tegen cybercriminelen. Maar minstens zo belangrijk zijn de training en sensibilisering van je personeel. Veel bedrijven onderschatten nog die menselijke factor.

Een goede cybersecuritystrategie begint met risicomanagement, omdat dit zicht geeft op alle relevante bedreigingen, zegt IT-expert Grégory Vandervelden van Ngage Consulting. “Riskmanagement in cybersecurity bestaat uit drie pijlers: bepalen wat je gaat beschermen, waarvoor je het gaat beschermen en hoe je het gaat beschermen. Daarna beslis je hoe je met je risico’s omgaat. Je kunt ze aanvaarden, ze proberen te vermijden, je ertegen verzekeren of, en dat zal meestal het geval zijn, ze proberen in te perken.”

Risicomanagement is voor elk bedrijf maatwerk, legt Grégory uit, want elke onderneming heeft andere assets en andere bedreigingen. “Daarnaast is het ook belangrijk om dit niet al te groots te zien of te rigide aan te pakken. Zo kun je je methodiek regelmatig aanpassen aan de

omstandigheden. Bedreigingen evolueren immers voortdurend, als bedrijf moet je kunnen mee evolueren.”

In heel die aanpak staan technische hulpmiddelen natuurlijk centraal, maar minstens zo belangrijk is de manier waarop je mensen met technologie omgaan. “Een onbeholpen gebruiker is een grotere bedreiging dan een goede hacker. De aanvallen zijn vandaag zo geperfectioneerd dat het voor cybercriminelen veel interessanter is om zich via je mensen een weg naar binnen te breken. Social engineering is daar een goed voorbeeld van: een crimineel zoekt op wie er allemaal in je bedrijf werkt, belt naar een van je mensen om zich voor te doen als iemand van de helpdesk en probeert een wachtwoord te ontfutselen of om kwaadaardige software op diens pc te zetten. Zoiets komt vaker voor dan je denkt.”

De enige manier om hier adequaat mee om te gaan is via bewustmaking. “En dat mag gerust verder gaan dan de obligate poster in de gang of een gesimuleerde hacking. Nodig bijvoorbeeld eens een ethische hacker uit die komt spreken. Of doe een rollenspel, waarbij je

personeelslid in de huid van de aanvaller moet kruipen. Je kunt in je teams ook verschillende cyberambassadeurs aanstellen, mensen die al affiniteit hebben met security en hun collega’s mee op sleeptouw nemen. Ten slotte raad ik zeker ook aan om alle departementen hierbij te betrekken. Mensen in, pakweg, hr of marketing hebben vaak een heel eigen zicht op wat nu precies de bedreigingen zijn.”

In heel dit verhaal blijft er ook een verantwoordelijkheid voor het ITdepartement, onderstreept Grégory. “Zij moeten de securitymaatregelen zo eenvoudig mogelijk maken. Security zou eigenlijk onzichtbaar moeten zijn en de gebruiker niet voor de voeten mogen lopen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan biometrische wachtwoorden of technieken als ‘Single Sign On’.”

Wat de toekomst betreft, komen er nog nieuwe en onvermoede uitdagingen op ons af. “Zo zal kunstmatige intelligentie zowel in de aanval als de verdediging een belangrijke rol gaan spelen. Of ‘Zero Trust’, waarbij elk apparaat en elke gebruiker als onbetrouwbaar wordt beschouwd tot het tegendeel is bewezen.”

Meer over.

Het managementconsultancybureau ngage heeft kantoren in Waver en Brussel en telt een 65-tal werknemers. Het helpt bedrijven uit diverse sectoren en industrieën bij transformatieprojecten, onder meer rond cybersecurity, change management, duurzaamheid, digitalisering, mobiliteit en de energietransitie. Onder meer STIB/MIVB, BAC, Engie, NMBS en Total Engeries al beroep op de diensten van ngage.

als partner doorheen het

Hoe Nomios zich profileert als partner doorheen het hele cybersecurity traject

Nu het bedrijfsleven in recordtempo digitaliseert, wordt ook cybersecurity alleen maar belangrijker. En dat geldt niet alleen voor IT-spelers en softwarebedrijven. Zo deed het Sint-Trudo Ziekenhuis beroep op de gespecialiseerde oplossing van Armis, die door cybersecurity & networkingspecialist Nomios naadloos werd geïntegreerd.

niet alleen voor IT-spelers en softwarebedrijven. Zo deed het Sint-Trudo Ziekenhuis beroep op de gespecialiseerde oplossing van Armis, die door cybersecurity networkingspecialist Nomios naadloos werd geïntegreerd.

Ook een ziekenhuis is kwetsbaar voor cyberaanvallen. Elk geconnecteerd toestel kan namelijk een risico vormen, en al helemaal als het om medische toestellen gaat. Dit zijn namelijk ‘black boxes’ waarbij vaak de onderliggende toegepaste

welke systemen op welke manier met elkaar communiceren. Hierbij worden de kwetsbaarheden en daaruit voortvloeiende cyberrisico’s helder in kaart gebracht.

Ook een ziekenhuis is kwetsbaar voor cyberaanvallen. Elk geconnecteerd toestel kan namelijk een risico vormen, en al helemaal als het om medische toestellen gaat. Dit zijn namelijk ‘black boxes’ waarbij vaak de onderliggende toegepaste technologie niet gekend is en dus een risico kan vormen. Daarom integreerde Nomios voor het Sint-Trudo Ziekenhuis de Armis-oplossing, die het IT-team een volledig en helder overzicht geeft van wat er zich op het netwerk bevindt en welke systemen op welke manier met elkaar communiceren. Hierbij worden de kwetsbaarheden en daaruit voortvloeiende cyberrisico’s helder in kaart gebracht.

“Verder waakt dit managementplatform ook over afwijkingen en performance issues op het netwerk”, vertelt Cédric Lahaye, Account Manager bij Nomios. “Vanaf oktober 2024 zullen (middel)grote bedrijven uit essentiële en belangrijke sectoren moeten voldoen aan de verplichtingen volgende uit de implementatie van nieuwe EU-brede regelgeving inzake cybersecurity (NIS2). Nomios werd als betrouwbare partner de ideale kandidaat om de integratie van Armis uit te voeren. Momenteel analyseren we samen met Peter De Bruyne, IT Director bij

“Verder waakt dit managementplatform ook over afwijkingen en performance issues op het netwerk”, vertelt Cédric Lahaye, Account Manager bij Nomios. “Vanaf oktober 2024 zullen (middel)grote bedrijven uit essentiële en belangrijke sectoren moeten voldoen aan de verplichtingen volgende uit de implementatie van nieuwe EU-brede regelgeving inzake cybersecurity (NIS2). Nomios werd als betrouwbare partner de ideale kandidaat om de integratie van Armis uit te voeren. Momenteel analyseren we samen met Peter De Bruyne, IT Director bij

Benieuwd hoe we jou kunnen ondersteunen?

Contacteer ons via www.nomios.be/contact

Benieuwd hoe we jou kunnen ondersteunen? Contacteer ons via www.nomios.be/contact

Sint-Trudo, vervolgstappen om ook een sterkere EDR-oplossing (endpoint detection and response, red.) te implementeren.

Sint-Trudo, vervolgstappen om ook een sterkere EDR-oplossing (endpoint detection and response, red.) te implementeren.

Big bang

Cybersecurity is een must, maar zijn bedrijven zich wel altijd bewust van de noodzaak ervan? “Het is zo dat cybersecurity vaak als een kost gezien wordt, maar wanneer je getroffen wordt door een cyberattack en je bedrijf niet meer kan functioneren, zal dit tot heel andere kosten leiden. Onze rol als trusted advisor is om eerst en vooral te luisteren naar onze klanten en hen te begeleiden door het nodige advies te geven en ze stapsgewijs naar een hoger beveiligingsniveau te sturen voor hun specifieke organisatie. Je kunt niet in één keer, via een big bang, alles integreren en verwachten dat alles beschermd is. Dit moet geleidelijk verlopen, via een duidelijk gedefinieerde security roadmap.”

wordt door een cyberattack en je bedrijf niet meer kan als trusted advisor is om eerst en vooral te luisteren naar onze klanten en hen te begeleiden door het nodige advies te geven en ze stapsgewijs naar een hoger beveiligingsniveau te sturen voor hun specifieke organisatie. Je kunt niet in één keer, via een big bang, alles integreren en verwachten dat alles beschermd is. Dit moet geleidelijk verlopen, via een duidelijk gedefinieerde security roadmap.”

“Sint-Trudo evalueerde verschillende producten, waaruit bleek dat Armis de beste keuze was met meerdere voordelen ten opzichte van de concurrentie, namelijk de gebruiksvriendelijkheid en de mogelijkheid om een uitgebreide dataset uit

“Sint-Trudo evalueerde verschillende producten, waaruit bleek dat Armis de beste keuze was met meerdere voordelen ten opzichte van de concurrentie, namelijk de gebruiksvriendelijkheid en de mogelijkheid om een uitgebreide dataset uit

verschillende bronnen te verzamelen voor alle gedetecteerde apparaten. Hierdoor heeft het Sint-Trudo Ziekenhuis een duidelijk zicht van wat er zich allemaal op hun netwerk bevindt. Daarnaast gaat Armis prioriteit geven aan de risico’s die voor

verschillende bronnen te verzamelen voor alle gedetecteerde apparaten. Hierdoor heeft het Sint-Trudo Ziekenhuis een duidelijk zicht van wat er zich allemaal op hun netwerk bevindt. Daarnaast gaat Armis prioriteit geven aan de risico’s die voor de klant het belangrijkste zijn, waardoor vulnerabilities snel opgelost kunnen worden”, licht Cédric Lahaye toe.

Iedereen is een target

Iedereen is een target

Tot slot associëren we cyberaanvallen met IT- en softwarebedrijven, maar ook andere bedrijven kunnen er maar beter beducht voor zijn. “Cybersecurity zit in alle segmenten en alle verticals. We hebben onder meer hogescholen, ziekenhuizen en industriële klanten in ons portfolio”, zegt Charlotte Dhondt, Marketing Manager bij Nomios. “Cybercriminaliteit is ‘big business’ en zelfs de kleinste kwaadwillige aanval kan zware schade toebrengen aan je reputatie en productiviteit. Elke organisatie heeft kwetsbare ‘kroonjuwelen’ die ze wil beschermen. En al zeker bij een kritieke infrastructuur zoals een ziekenhuis, waar persoonlijke data van patiënten zeer privacygevoelig zijn. Het is dan aan ons om daar als partner zo goed mogelijk bij te helpen.”

Tot slot associëren we cyberaanvallen met IT- en softwarebedrijven, maar ook andere bedrijven kunnen er maar beter beducht voor zijn. “Cybersecurity zit in alle segmenten en alle verticals. We hebben onder meer hogescholen, ziekenhuizen en industriële klanten in ons portfolio”, zegt Charlotte Dhondt, Marketing Manager bij Nomios. “Cybercriminaliteit is ‘big business’ en zelfs de kleinste kwaadwillige aanval kan zware schade toebrengen aan je reputatie en productiviteit. Elke organisatie heeft kwetsbare ‘kroonjuwelen’ die ze wil beschermen. En al zeker bij een kritieke infrastructuur zoals een ziekenhuis, waar persoonlijke data van patiënten zeer privacygevoelig zijn. Het is dan aan ons om daar als partner zo goed mogelijk bij te helpen.”

Voor elke ondernemer de juiste verzekeringen

Wie in ons land wil ondernemen, moet van de wetgever enkele verzekeringen afsluiten. Daarnaast zijn er ook best wel wat verzekeringen die meer dan ‘nice to have’ zijn. Een overzicht van de polissen die je zeker niet uit het oog mag verliezen.

In België zijn er eigenlijk niet zoveel verzekeringen die echt wettelijk verplicht zijn voor ondernemingen. Veel hangt af van de sector waarin je actief bent en of je personeel hebt. Uitbaters van een publiek toegankelijke plaats (hotels, frituren, dancings, grote winkels…) moeten bijvoorbeeld een verzekering ‘Objectieve Aansprakelijkheid Brand en Ontploffing’ afsluiten. Wie personeel aanwerft, moet hen verzekeren tegen arbeidsongevallen. Ook moet natuurlijk het rollend materiaal van het bedrijf verzekerd zijn.

Gewaarborgd inkomen

Daarnaast zijn er wel verzekeringen die toch zeer sterk te overwegen zijn, zoals een brandverzekering. “Ook voor de verzekering gewaarborgd inkomen geldt dat”, zegt Eric Vanden Bemden van BECI, de Brusselse Kamer van Koophandel. “Die geeft de bedrijfsleider een inkomen als hij/zij geveld is door ziekte of ongeval. Vooral voor kleine of beginnende

bedrijven, die heel erg leunen op hun bedrijfsleider, is dat een goed idee. Zonder diens inbreng ligt het bedrijf vaak immers helemaal plat.”

Keerzijde van die medaille is natuurlijk dat zo’n verzekering ook wel geld kost. “En echt goedkoop zijn ze vaak niet”, geeft Vanden Bemden toe. “Vaak wachten ondernemers dan ook om zo’n polis af te sluiten tot ze er de nodige financiële middelen voor hebben. Je kunt ook de voorwaarden van de polis aanpassen en bijvoorbeeld het franchisebedrag verhogen. Dan wordt het risico wel iets groter, maar daalt ook de premie.”

Nog een interessante categorie vormen de verzekeringen voor burgerlijke aansprakelijkheid.

“Deze dekken (naargelang je contract) alle lichamelijke, materiële en immateriële schade die voortkomt uit je beroepsactiviteiten”, zegt Vanden Bemden. “De B.A. Uitbating bijvoorbeeld dekt de buitencontractuele aansprakelijkheid van het bedrijf voor gebeurtenissen die plaatsvinden tijdens de bedrijfsactiviteiten.

Deze verzekering is sterk aanbevolen, zeker als die activiteiten regelmatig plaatsvinden op het terrein van klanten of andere derden.”

Een andere verzekering is de ‘beroepsaansprakelijkheid’ die de schade dekt van ‘intellectuele fouten’: een rekenfout van een accountant, een foutief juridisch advies of een medische fout.

Artsen, advocaten, architecten en bouwfirma’s zijn trouwens verplicht om zich te verzekeren tegen bepaalde specifieke beroepsrisico’s.

Vanden Bemden wijst ook nog op een hele tak van verzekeringen die het sociale vangnet voor zelfstandigen

versterken. “De wettelijke pensioenen voor zelfstandigen zijn vaak geen vetpot, het is een goed idee om hiervoor zelf te sparen. Er zijn heel wat verzekeringsformules die dit mogelijk maken, zoals de VAPZ, de IPT en de POZ. Wat ze zeker interessant maken, is dat de premies vaak fiscaal aftrekbaar zijn. Je verzekeringsagent kan je hierover adviseren.”

Cyberpolissen

Een ander soort verzekering dat sterk opkomt, is die tegen cyberincidenten, zoals digitale inbraken, ransomware-aanvallen en datadiefstallen. Die kosten bedrijven veel geld en omzet, brengen de dagelijkse operaties in gevaar en veroorzaken reputatieschade. Heel wat verzekeringsmaatschappijen brengen daarom cyberpolissen op de markt.

“We zien al een tijdje dat verzekeringsmaatschappijen almaar strengere eisen stellen aan ondernemingen om een polis te kunnen afsluiten”, zegt Ann Guinée van Beltug, de beroepsorganisatie voor IT-beslissers. “Vaak wordt heel het securitybeleid doorgelicht, wat ook wel in het voordeel van het bedrijf is. Wat men invult op de vragenlijst moet ook te allen tijde overeenstemmen met de realiteit. Bij incidenten kunnen de antwoorden immers tegen de verzekerde worden gebruikt.”

Niet alleen worden verzekeringsmaatschappijen selectiever in wie een polis krijgt, de prijs daarvan is ook stelselmatig opgetrokken. “Dat heeft een simpele verklaring”, aldus Guinée. “Het aantal incidenten en risico’s stijgt. Verzekeringsmaatschappijen kunnen dus moeilijk anders dan de prijzen optrekken.”

Door de polis aan te passen en het franchisebedrag te verhogen wordt het risico wel iets groter, maar daalt ook de premie.

Verzekeringsmaatschappijen worden selectiever en premies duurder bij cyberverzekeringen.

— ANN GUINÉE BELTUG

Door Frederic Petitjean

Een holistische kijk op risico

De wereld draait almaar sneller, het aantal onverwachte gebeurtenissen neemt toe en risico’s raken onderling steeds meer met elkaar verweven. Hoe moet je daar als bedrijf mee omgaan? Hoe kun je die risico’s zo goed mogelijk pareren? En hoe zal deze nieuwe realiteit de komende jaren evolueren?

We legden deze vragen voor aan Ward Hameryck, Chief Commercial Officer van Marsh. “We zitten midden in een klimaatcrisis die een gigantische impact heeft, we hebben het conflict tussen Rusland en Oekraïne dat wereldwijd een grote machtsverschuiving kan meebrengen, we hebben net de energiecrisis verteerd en daar is al de inflatiecrisis. We zien steeds meer veranderingen op wereldschaal die steeds vaker voorkomen en waarvan de impact almaar groter én onvoorspelbaarder wordt. Vroeger wist je als bedrijf: ik moet mij indekken met een brandverzekering en dat risico was perfect kwantificeerbaar. Vorig jaar had allicht niemand kunnen vermoeden dat een cyberaanval verschillende steden en gemeenten ettelijke miljoenen zou kosten. En dat daarbij zelfs de parkeermeters niet meer zouden werken.”

Deze nieuwe realiteit maakt het leven van CEO’s en risicomanagers er alvast niet eenvoudiger op, zegt Ward Hameryck. “Vroeger wist je: ik verzeker mijn auto voor zoveel euro en als ik bots, krijg ik zoveel euro terug. En voor de rest moest je je daar niet te veel van aantrekken. Vandaag moet je bijna dagelijks bezig zijn met je blootstelling aan risico’s te calculeren. Een simpele verzekering afsluiten is niet meer voldoende. Je moet structuren opzetten die risico’s helpen inschatten en afweren. Dat is een heel andere ingesteldheid dan ieder jaar je verzekeringscontracten eens te bekijken.”

Er zijn alvast een paar vuistregels die CEO’s moeten hanteren om hier adequaat mee om te gaan, klinkt het. Een holistische aanpak hanteren en verder kijken dan je eigen bedrijf zijn daar enkele van. “Je kunt niet meer puur op verzekeringsproducten vertrouwen. Pas op, die hebben absoluut nog hun nut, maar wel als onderdeel van een bredere aanpak. Wat zijn de gevaren in jouw sector? Welke trends spelen er in jouw industrie? Waar moet ik allemaal rekening mee houden? Dat zijn de pertinente vragen die je je moet stellen. Dat verandert ook onze job. Wij evolueren naar een soort risicoconsultants, experts die zeer diep en zeer grondig bepaalde sectoren bestuderen, pakweg de luchtvaartindustrie in Singapore. Omdat tegenwoordig alles zo geconnecteerd is, kan ook een verandering in Singapore een stevige impact hebben op onze Belgische bedrijven. Wie had vijf jaar geleden durven denken dat een virus in China de hele wereld op z’n kop zou zetten?”

Als je die pertinente vragen stelt, komen er al vlug enkele onverwachte zaken bovendrijven. “Cybersecurity bijvoorbeeld. De impact en de kostprijs daarvan wordt vandaag nog altijd gigantisch onderschat door bedrijfsleiders. Maar ook alles rond

ESG heeft met zoveel meer te maken dan enkel milieu. Dat gaat over energie, CO2uitstoot, ontbossing, biodiversiteit… En dan hebben we het nog alleen maar over de E in ESG gehad. Onder de S en de G vallen ook nog eens diversiteit, mensenrechten, GDPR, je relatie met de gemeenschap, noem maar op. Tegen begin 2025 moeten zo’n 50.000 grote Europese bedrijven hierover gaan rapporteren. Dat wordt nog een gigantische uitdaging die een impact heeft op de dagelijkse, economische realiteit. Er zijn bijvoorbeeld al bedrijven die geen brandverzekering meer krijgen omdat ze in overstromingsgevoelig gebied gelegen zijn. Daar sta je dan als CEO.”

Eén van de uitdagingen rond ESG is dat het voor ondernemingen niet zal volstaan om een soort ‘foto’ te maken van de huidige toestand, legt Ward Hameryck uit. “Ze zullen ook hun voortgang en hun strategie moeten bekendmaken, duidelijk moeten maken aan welke risico’s ze blootstaan en hoe ze deze risico’s zullen beheren. Ze moeten aantonen hoe ze aan hun data zijn gekomen. En dan, in tweede instantie, moeten ook alle stakeholders de juiste informatie op de juiste manier krijgen, niet alleen de overheid, maar ook aandeelhouders, werknemers, vakbonden en overheden. Die trein is nu definitief vertrokken, wie er vandaag nog niet op zit, komt hopeloos te laat.”

Om af te sluiten: een blik op de toekomst. Hoe gaan we over pakweg tien jaar met dit soort uitdagingen om? “We zullen risico’s steeds beter begrijpen en ermee leren leven”, zegt Ward Hameryck. “We zullen die risico’s almaar beter kunnen inschatten en kwantificeren omdat we steeds meer en betere data hebben. Dat wil niet zeggen dat alles maatwerk wordt, maar advies en strategie zullen wel almaar belangrijker worden. Zeker kmo’s zullen die expertise broodnodig hebben.”

Meer over.

Marsh is ‘s werelds grootste verzekeringsmakelaar en risicoadviseur. Via ruim 45.000 collega’s in 130 landen dient Marsh commerciële en individuele klanten met datagedreven risicooplossingen en adviesdiensten. Marsh is een onderdeel van Marsh McLennan (NYSE: MMC), dat klanten helpt navigeren door een steeds dynamischer en complexer wordende omgeving via vier marktleidende bedrijven: Marsh, Guy Carpenter, Mercer en Oliver Wyman. Meer informatie: bezoek marshmclennan.com, volg ons op LinkedIn en Twitter.

Verzekeringen hebben absoluut nog hun nut, maar wel als onderdeel van een bredere aanpak.

Maak van risico’s opportuniteiten

In de zoektocht naar succes op lange termijn wordt risicobeheer almaar belangrijker in deze volatiele tijden vol onzekerheid en complexiteit. Meer nog, wie risicomanagement slim inzet, kan er zelfs een stevig concurrentieel voordeel uit halen.

Een schip dat altijd aan wal ligt, loopt geen risico, maar brengt helaas ook niet veel op. Voor bedrijven is het dus dansen op een slappe koord: hoe vinden ze de juiste balans tussen duurzame waardecreatie en het zorgvuldig omgaan met risico? Enkele aspecten zijn daarbij belangrijk. Er is tegenwoordig bijvoorbeeld een algemene consensus dat het identificeren, analyseren en inschatten van risico’s moet gebeuren vanuit een organisatiebreed perspectief. Meer zelfs: risico’s moeten – mede onder legislatieve druk – over de hele waardeketen heen ingeschat worden, zie bijvoorbeeld de recente ESG-verplichtingen.

Er moet daarbij ook met meer rekening worden gehouden dan met puur het financiële aspect, elke stakeholder (van leveranciers over werknemers tot de overheid) moet aan bod komen. Dat is niet alleen goed voor die stakeholders zelf, ook het bedrijf plukt daar uiteindelijk de vruchten van. Enkel oog hebben voor financiële performantie en blind blijven voor andere risico’s hebben soms rampzalige gevolgen. Vraag dat bijvoorbeeld maar aan 3M, dat met een knoert van een PFASschandaal zit opgescheept.

Desondanks zien we nog vaak ondernemingen waar risk management enkel als een financieel-technische of operationele oefening wordt gezien. Of, gedreven door compliance, is het vaak niet meer dan een administratieve

aangelegenheid, het louter afvinken van checkboxes

Dat is jammer, want goed risicomanagement is geen bureaucratische oefening, het heeft wel degelijk toegevoegde waarde en staat ondernemerschap niet in de weg. Integendeel: risico’s tijdig identificeren kan kansen bieden om je bedrijf een concurrentieel voordeel te bezorgen, door van (potentiële) crises strategische opportuniteiten te maken.

Dat kan bijvoorbeeld door aan scenarioplanning te doen: welke (extreme) toekomstscenario’s kunnen zich voordoen en hoe worden onze strategische objectieven hierdoor geraakt? Zo’n oefening helpt je om voorbereid te zijn als het ondenkbare toch gebeurt. Dit vraagt wel om een proactieve aanpak, toegang tot de juiste informatie en de nodige alertheid voor externe trends. Het heeft ook weinig zin om ad hoc aan risicobeheer te doen, dit moet een continu proces zijn dat integraal deel is van je strategie.

En last but not least: je moet in dit verhaal je mensen mee hebben. Risicobeheer is meer dan een formaliteit, de bedrijfscultuur en mindset moeten dit integraal onderschrijven en een gezond risicobewustzijn creëren.

Geen gemakkelijke opgave dus, maar de beloning is wel een verzekerde bedrijfscontinuïteit en garantie op succes op lange termijn.

Het heeft weinig zin om ad hoc aan risicobeheer te doen, dit moet een continu proces zijn.

Regine Slagmulder

Zoals wij en onze verzekeringspartner

Ondernemen, dat doe je samen met de juiste verzekeringspartner.

Bellerose is een Belgisch merk waar we trots op mogen zijn. Al �� jaar produceren ze kwaliteitsvolle en geïnspireerde kleding die perfect van snit is. Als gerenommeerd merk innoveert Bellerose permanent en evolueert het mee met de nieuwe trends in de textielsector.

Datzelfde aanpassingsvermogen bieden onze makelaars en wijzelf als verzekeringspartner. Dankzij die flexibiliteit kunnen we hun efficiënte verzekeringsoplossingen aanbieden. Want wie vandaag onderneemt, wil ook beter ondersteund worden.

Neem contact op met je makelaar.

Wij verzekeren zoals jij onderneemt.

en stof moeten bij elkaar passen.

De Belgische webshop, klein maar dapper

Door

E-commerce wordt soms een bedreiging genoemd: fysieke winkels lijden eronder en kleine spelers zouden geen kans maken. Klopt dat? Experte Malaika Brengman en Mamzel-bezielster Kim Severy schijnen hun licht op de vraag. ‘Onze sterkte mag geen zwakte worden.’

De afgelopen drie jaar waren een rollercoaster in de e-commerce. Vorig jaar tekenden Belgische webshops een stijging van 10 procent op. Het is een van de snelst groeiende markten. “Een consument start zijn zoektocht naar een product of dienst vandaag steeds vaker online. Voor alle ondernemingen is het interessant om daar goed vertegenwoordigd te zijn. Winkels zonder webshop maken er beter werk van, anders lopen ze het risico binnen enkele jaren niet meer concurrentieel te zijn”, zegt Malaika Brengman, professor consumentengedrag aan de Vrije Universiteit Brussel.

België is een kmo-land, en kleine webshops maken 97 procent van het totale aantal Belgische webwinkels uit. Toch behalen de grote spelers het leeuwendeel van de omzet, namelijk 78 procent van de totale omzet. Is dat alarmerend? “Neen”, verzekert Brengman, “een kleine webshop hoeft zich niet te meten met een grote

mastodont. Het is als ondernemer belangrijk te focussen op de eigen zaak en op wat een online aanwezigheid voor de eigen onderneming kan opleveren. Een kleine speler hoeft het businessmodel van een grote niet te kopiëren. Die heeft andere troeven, zoals een persoonlijk klantencontact. Zij kunnen misschien geen prijzenoorlog winnen, maar wel unieke service garanderen.”

Videobellen met klanten

Dat is precies wat Kim Severy doet met Mamzel, een webshop van leuke hebbedingetjes, interieurspullen, verzorgingsproducten en cadeaupakketten. In 2022 ontving Mamzel een award voor Customer friendliness, uitgereikt door Safeshops. Severy was ook finaliste voor de titel ‘Webceleb 2022’. “We bestaan sinds 2010. Vandaag zijn we uitsluitend een webshop, al is er ook een fysieke winkel in Diest. Voor de coronacrisis gingen we ook langs bij mensen thuis om onze producten tijdens een homeparty aan de man te brengen. We hebben toen, dankzij dat jarenlange persoonlijke contact, een stevige community opgebouwd van mensen die ons echt kennen en volgen. Ook leverde het ons een goede basis op voor e-mailmarketing. Daar teren we vandaag nog op.” Mamzel doet het goed. De webshop groeit en kent 50 procent terugkerende klanten en 50 procent nieuwe klanten.

“We gaan prat op klantvriendelijkheid en een persoonlijke bediening. Een webshop is niets bijzonders, maar wij springen eruit omdat de mensen ons kennen.” Severy gaat ver in die aanpak. De deuren van het magazijn in Lummen staan bijvoorbeeld open voor nieuwsgierige klanten, en ieder pakje wordt vrolijk versierd. “Wanneer iemand een vraag heeft, bellen of videobellen we heel snel. Toegegeven: klanten schrikken soms wanneer ik om 9 uur ’s avonds reageer op een vraag. Ook videobellen we vaak met klanten met vragen. Dan toon ik het product waarover ze twijfelen.”

Hoe opschalen?

Persoonlijk maar digitaal contact is volgens Brengman een van dé grote trends die op de sector afkomt. Ook livestream e-commerce maakt een opmars. “Op deze manier kan een verkoper online verschillende klanten tegelijkertijd bedienen. Voor kleine spelers is dat evenzeer een mogelijkheid. Ook chatbots raken steeds meer ingeburgerd. Zij kunnen hulp bieden en advies verlenen aan klanten wanneer de mensen achter de webshop afwezig zijn. Het is een manier om op te schalen. Veel kmo’s verliezen zich in de drukte van de dag en vergeten een langetermijnstrategie, maar ook dat is noodzakelijk.”

Bij Mamzel is die langetermijnstrategie zeker aanwezig, maar de realiteit werkt soms begrenzend. “We hebben net de webshop volledig vernieuwd. Ik wil graag experimenteren met bijvoorbeeld

AI, maar momenteel is de investering te groot”, verzucht Severy. “We investeren veel menselijke energie in Mamzel, om dat tikkeltje meer te kunnen bieden. Het is absoluut onze sterkte, maar het mag onze zwakte niet worden. Daar zijn we ons bewust van.”

We (web)shoppen vaker lokaal Consumenten kopen steeds vaker bij kleine Belgische webshops, dat blijkt uit cijfers van sectorfederaties Becommerce en Safeshops. De grote spelers waren in 2021 goed voor 84 procent van de online transacties. In 2022 zakte dat naar 78 procent. Ook online kiest de Belg dus steeds vaker voor een lokale webshop en voor een korte keten.

Morgen in huis?

‘Vandaag bestellen, morgen in huis’ is steeds minder standaard. Toch blijft de levertermijn een belangrijke factor bij aankoop. 31 procent van de consumenten geeft de voorkeur aan een dagspecifieke levering. Maar belangrijker dan een snelle levering is de communicatie en transparantie eromheen. We houden niet van valse beloftes. Een trackingsysteem is dan ook een sterk voordeel.

Rosalie van Hoof

Veel kmo’s verliezen

zich in de drukte van de dag en vergeten een langetermijnstrategie.

— MALAIKA BRENGMAN VUB

We investeren veel menselijke energie in Mamzel, om dat tikkeltje meer te kunnen bieden.

— KIM SEVERY MAMZEL

Sewan:

eenvoud ten

razendsnel ontwikkelt, heeft Sewan een duidelijke missie: deze technologische complexiteit vereenvoudigen voor

de informatica even ver als waar we stonden met elektriciteit in de jaren 1900: nergens”.

de onderneming op drie pijlers.

In een wereld waarin technologie zich razendsnel ontwikkelt, heeft Sewan een duidelijke missie: deze technologische complexiteit vereenvoudigen voor de eindklant en de kloof tussen zijn werkelijke behoeften en de inherente complexiteit van technologie overbruggen. Om dit te bereiken, steunt de onderneming op drie pijlers.

R&D: de perfecte stem

R&D: de perfecte stem

dat zorgt voor de nodige uitdagingen. In België bijvoorbeeld is de kwaliteit van de internetlijnen dan nog verre van optimaal.

de toewijding van Sewan aan technologische uitmuntendheid en perfectie.

Aanvankelijk legde Sewan zich in België specifiek toe op Voice Over IP. Spraak werd destijds overgedragen via het internet en dat zorgt voor de nodige uitdagingen. In België bijvoorbeeld is de kwaliteit van de internetlijnen dan nog verre van optimaal. Voor spraakgeluid, dat extreem gevoelig is, vormt dit een probleem. Deze behoefte aan heldere, realtime spraakoverdracht bepaalde de toewijding van Sewan aan technologische uitmuntendheid en perfectie.

De vereisten in dit domein, waar geen plaats

‘Sewa’, dat ‘service’ betekent in het Japans, gecombineerd met een ‘n’, als symbool voor de exponentiële kracht, geeft ‘Sewan’: een

Feedback van het terrein: indirecte verkoop en directe nabijheid

indirecte verkoop en directe nabijheid

De strategie van Sewan is uitsluitend gericht

integrators te vertrouwen, vereenvoudigt de partners deze verder kunnen aanpassen aan

mensen: zij die geweest en zij gehackt zijn

De vereisten in dit domein, waar geen plaats is voor imperfectie, hebben het DNA van de onderneming gevormd. De naam ‘Sewan’ zelf is een weerspiegeling van deze filosofie. ‘Sewa’, dat ‘service’ betekent in het Japans, gecombineerd met een ‘n’, als symbool voor de exponentiële kracht, geeft ‘Sewan’: een service met een exponentiële kracht. Gesterkt door 30 jaar ervaring investeert Sewan 10% van haar investeringen in R&D, met een toegewijd team van een honderdtal mensen op een totaal van 800 werknemers.

op een totaal van 800 werknemers.

Telefonie ‘as a service’ sluit perfect aan bij

mogelijk maakt. Deze overgang weerspiegelt een maatschappelijke verschuiving waarbij, net als bij de huidige consumententrends,

België is elke feedback waardevol. En dus geven deze integratorpartners feedback vanop het terrein die van vitaal belang is voor Sewan. Als een bepaalde vraag

De strategie van Sewan is uitsluitend gericht oDe strategie van Sewan is uitsluitend gericht op indirecte verkoop via integratorpartners die perfect op de hoogte zijn van de lokale behoeften. In plaats van enkel op de integrators te vertrouwen, vereenvoudigt de onderneming eerst haar producten zodat de partners deze verder kunnen aanpassen aan de individuele behoeften van de klanten. In het Belgische landschap is deze methode essentieel omdat ze reactiviteit, expertise en een nauwe relatie tussen klant en leverancier mogelijk maakt. Deze overgang weerspiegelt een maatschappelijke verschuiving waarbij, net als bij de huidige consumententrends, klanten op zoek zijn naar minder kwantiteit en meer kwaliteit en waarbij service belangrijker is dan prijs. Met een volledige dekking in België is elke feedback waardevol. En dus geven deze integratorpartners feedback vanop het terrein die van vitaal belang is voor Sewan. Als een bepaalde vraag vaak terugkomt, probeert Sewan die te standaardiseren en een oplossing te creëren die aangepast is aan de hele markt.

Standaardisatie:

Standaardisatie: white label en carte blanche

Veiligheid voor winst

CEO van Sewan België

In de digitale wereld zijn voorbereiding en veiligheid sleutels tot succes. IT is een

essentie te herleiden om zo een consistente

zal de grens tussen vaste en mobiele

verantwoorde ontwikkeling. Thomas Gros vat deze ambitie perfect samen als hij zegt: “We sturen al 40 jaar mensen naar de maan, maar

een mooie toekomst. Zoals Jeff Bezos het ze in de jaren 2000: we staan in het tijdperk van

Telefonie ‘as a service’ sluit perfect aan bij deze visie. Door communicatie te digitaliseren ontstaat een ongekende flexibiliteit. Dankzij haar enorme investeringen in R&D tracht Sewan voortdurend de technologie tot de essentie te herleiden om zo een consistente gebruikerservaring te bieden. Uiteindelijk zal de grens tussen vaste en mobiele telefonie vervagen en wordt het internet het belangrijkste communicatiekanaal. Dat is moeilijk, ja, maar het is ook een logische, economisch haalbare en ecologisch verantwoorde ontwikkeling. Thomas Gros vat deze ambitie perfect samen als hij zegt: “We sturen al 40 jaar mensen naar de maan, maar we moeten nog steeds onze telefoon overal mee naartoe nemen als er een pandemie uitbreekt. Vreemd, toch? Er wacht ons nog een mooie toekomst. Zoals Jeff Bezos het ze in de jaren 2000: we staan in het tijdperk van

oplossingen op maat, hoe aantrekkelijk ook, niet duurzaam zijn. Door te standaardiseren

het leven zijn er twee soorten mensen: zij die gehackt zijn..” Samenwerken met toegewijde

flexibiliteit combineren. Standaardisatie biedt een solide basis zonder afbreuk

door te fungeren als een white label zodat de partners hun eigen branding eraan kunnen toevoegen.

Hoewel tal van bedrijven vergelijkbare behoeften op verschillende manieren onder woorden brengen, gelooft Sewan dat oplossingen op maat, hoe aantrekkelijk ook, niet duurzaam zijn. Door te standaardiseren dekt Sewan 90 tot 95% van de behoeften, wat zorgt voor een vlottere integratie en een beter onderhoud. De overige specifieke behoeften worden afgehandeld door de integratorpartners die robuustheid en flexibiliteit combineren. Standaardisatie biedt een solide basis zonder afbreuk te doen aan de betrouwbaarheid. Toch is standaardiseren niet hetzelfde als uniformeren. Integendeel, standaardisatie geeft carte blanche aan individualisering door te fungeren als een white label zodat de partners hun eigen branding eraan kunnen toevoegen.

Door samen te werken met marktleiders als VMware en Fortinet en gebruik te maken van geavanceerde technologieën garandeert

de grootste paranoïcus”, besluit Thomas.

In de digitale wereld zijn voorbereiding en veiligheid sleutels tot succes. IT is een strategische investering, niet gewoon een kostenpost. Elke geïnvesteerde euro kan het rendement verveelvoudigen. De risico’s zijn alomtegenwoordig, waarschuwt Thomas. “In het leven zijn er twee soorten mensen: zij die al gehackt zijn geweest en zij die nog niet gehackt zijn..” Samenwerken met toegewijde experts zoals Sewan is dus niet alleen slim, maar ook noodzakelijk. “En het zou verplicht moeten zijn, net als het installeren van airbags in een auto”, voegt Thomas toe. Door samen te werken met marktleiders als VMware en Fortinet en gebruik te maken van geavanceerde technologieën garandeert de onderneming een solide bescherming tegen bedreigingen. ”Paranoia op het vlak van veiligheid is een troef en in dit spel wint de grootste paranoïcus”, besluit Thomas.

technologische eenvoud ten dienste van de klant

In het leven zijn er twee soorten mensen: zij die al gehackt zijn geweest en zij die nog niet gehackt zijn

Thomas Gros CEO van Sewan België

‘Eigenlijk heeft e-invoicing alleen maar voordelen’

Er is al langer dan vandaag sprake van de invoering van de elektronische factuur, en in landen als Italië is dat al het geval. Maar er bestaat nog altijd veel onduidelijkheid over dit digitale, intelligente en interoperabele formaat, waardoor de adoptiegraad bij bedrijven nog steeds niet zo hoog is. Tijd voor opheldering!

Bij elektronisch factureren, ook wel e-invoicing genoemd, denken veel mensen misschien aan facturen die in pdf-formaat via e-mail aan klanten worden gestuurd. En hoewel dat volgens de definitie die Europa vandaag hanteert strikt gezien klopt, hebben we het hier over facturen in een tussen zender en ontvanger afgesproken en gestructureerd dataformaat – concreet een xml-bestand en UBL-formaat. Op die manier worden ze automatisch door (het merendeel van de) boekhoudpakketten herkend en verwerkt. De voordelen zijn talrijk: minder menselijke inbreng (en dus fouten), snellere verwerking en betaling, en als gevolg daarvan een boekhouding die veel meer up-to-date en dus betrouwbaarder is.

Veel efficiënter

“De nieuwe elektronische facturen kaderen in het Europese ViDA-project (VAT in the Digital Age, red.), dat e-invoicing in de regio beter wil reguleren en vereenvoudigen”, licht Nele Janssens, bij Dynatos verantwoordelijk voor e-invoicing, onboarding en compliance, toe. “Daar zal de definitie van pdf als elektronische

factuur ook uit worden verwijderd. Je hebt daar immers nog altijd een OCR-systeem voor nodig, dat doorgaans een vrij grote foutenmarge heeft en weinig of geen data gathering mogelijk maakt. Het moet dus echt om een gestructureerd, elektronisch formaat gaan, dat door het systeem van zender en ontvanger gelezen kan worden, zodat automatische verwerking bij beide partijen mogelijk is. Zo kan het systeem bijvoorbeeld uit een e-factuur meteen aflezen of de gefactureerde goederen ook effectief besteld en geleverd zijn. Je hoeft niet langer alles eindeloos te controleren, in de plaats daarvan kun je je focussen op de uitzonderingen. Veel efficiënter.”

In België is er vandaag nog geen verplichting wat e-invoicing betreft. “Dat komt vooral doordat veel bedrijven internationaal actief zijn in landen waar de administratie en wetgeving afwijken van die in België. Maar zoals het er nu voorstaat, mogen Europese lidstaten e-invoicing vanaf 2024 verplichten en zou onze Belgische overheid in juli volgend jaar een gefaseerde uitrol voor de B2B-markt kunnen opstarten. Tegen 2028 moet e-invoicing binnen Europa de regel zijn. Sowieso komt de verplichting er, dus bedrijven kunnen zich nu al maar beter voorbereiden of e-invoicing adopteren. Vooral omdat het systeem niets dan voordelen heeft.”

België op termijn

Niet alleen voor de bedrijven, maar ook voor de overheden, zo blijkt. “Italiaanse bedrijven zijn al sinds 2019 verplicht om hun

facturen naar de overheid in xml-formaat te versturen. De overheid had namelijk vastgesteld dat er een grote VAT-gap was: btw die niet door de overheid werd geïnd. Volgens schattingen komt dat, voor alle lidstaten opgeteld, zelfs op 91 biljoen euro. Italië wilde meer zicht krijgen op die gemiste inkomsten op goederen en diensten, en ze transparanter innen. Daarom hebben ze verplichte e-invoicing ingevoerd, zowel B2G, dus naar de overheid toe, als B2B. En wat bleek: die VAT-gap, of het verschil tussen wat je zou moeten innen en wat je effectief int, werd kleiner. Kortom, een echte incentive voor andere EU-landen om ook op e-invoicing in te zetten. Intussen zijn daar verschillende andere landen mee bezig: in Polen en Frankrijk wordt het binnenkort verplicht, en in België op termijn. Helaas niet meteen, want met een regering die volgend jaar verkiezingen tegemoetziet en de fiscale hervormingen die momenteel een beetje in het slop zitten, loopt dat vertraging op. We hadden eigenlijk gehoopt dat de verplichting er al zou zijn, of toch minstens al een vooropgestelde datum. De enige verplichting rond e-invoicing die momenteel in België geldt en die in 2023 werd doorgevoerd, draait rond overheidsopdrachten van Belgische overheden boven de 30.000 euro en, vanaf 1 november 2023, ook rond alle overheidsopdrachten tussen 3000 en 30.000 euro. Er komt dus wel degelijk schot in de zaak, maar de verplichting tot elektronische facturatie tussen bedrijven onderling – de echte B2B e-invoicingplicht waar ook veel accountancykantoren naar uitkijken – is nog niet voor morgen.”

Meer

over.

NELE JANSSENS

Jouw partner voor het aanvaarden van betalingen.

Kies voor kaartbetalingen

Wij bieden je de ideale oplossing aan voor het aanvaarden van kaartbetalingen in jouw zaak. Geniet van een snelle aansluiting, gemakkelijke rapporten en uitbetaling de volgende werkdag.

+32 (0) 800 94 044 sales@axepta.be | www.axepta.be

Danny Van Assche

Krachtwerk voor een ondernemersvriendelijk klimaat

Het ondernemerslandschap evolueert continu. Ondernemers zijn als geen ander in staat zich aan te passen aan de realiteit. Ze moeten wel. Digitale evolutie, het belang van duurzaamheid, economische schokken ten gevolge van corona of een torenhoge inflatie, volatiele energieprijzen, ondernemen in een land met de hoogste loonkosten ter wereld, nieuwe platformmodellen die op de markt komen… aan trends en uitdagingen is er geen gebrek. Aan oplossingen wel.

Sommige zaken overkomen ons. Niemand had de coronacrisis zien aankomen, de gevolgen van de oorlog in Oekraïne moesten we simpelweg ondergaan en ook aan wat er in het Verenigd Koninkrijk gebeurt hebben we weinig te zeggen.

Maar andere zaken kunnen we wél veranderen. Of men kan minstens een kader creëren om ermee om te gaan. En die ‘men’, dat is ons beleid.

De missie van UNIZO is de voorbije 75 jaren niet veranderd: zelfstandige ondernemers versterken en werken aan een beter ondernemersklimaat. Het is de politiek die dat bepaalt, en elke verkiezing is telkens een belangrijk ankerpunt. Ik trap een open deur in als ik zeg dat we in 2024 voor cruciale verkiezingen staan. Het zal in de komende jaren bepaald worden of ons land nog tot de economische kopgroep van Europa behoort of niet. We staan voor uitdagingen die niet vanzelfsprekend zijn. België, en nog meer Vlaanderen en Brussel, is het grootste kmo-land van West-Europa. Nergens is het aandeel van het eigen ondernemerschap in tewerkstelling en toegevoegde waarde zo belangrijk als bij ons. Nergens is de economie zo gebaseerd op de werkkracht van zelfstandige ondernemers. Het versterken van zelfstandige ondernemers staat dus gelijk aan het versterken van de welvaart zelf van ons land.

Er zijn een aantal werven die de nodige aandacht vragen. In het UNIZO-memorandum staan ze mooi

opgelijst, maar ik geef u graag enkele voorbeelden. Zorg voor minder belastingen voor wie werkt en onderneemt. De verlaging van de belastingdruk voor ondernemers en hun werknemers moet een topprioriteit zijn voor de nieuwe regering. Stap af van ons kaduke model van loonvorming. We zijn bijna uniek met het systeem van automatische loonindexering. Een grondige aanpassing dringt zich op. Maak ook werk van een nieuwe codex arbeidsrecht waar de huidige, veel te rigide arbeidsregels worden herdacht met meer ruimte voor individuele afspraken tussen werkgever en werknemer. We moeten meer mensen aan het werk krijgen, durf daarvoor maatregelen te nemen. Beperk de werkloosheidsuitkering in de tijd en treed strenger op tegen wie pertinent weigert toe te treden tot de arbeidsmarkt. Durf ruimtelijk te kiezen voor een ‘winkelshift’, waarbij de winkelkernen worden versterkt en de perifere detailhandelsvestigingen aan banden worden gelegd. En voer eindelijk een echte administratieve vereenvoudiging voor ondernemers door, op alle mogelijke niveaus.

Dit zijn er enkele, maar we hebben een resem aan beredeneerde voorstellen klaar om de huidige uitdagingen het hoofd te bieden. Onze ondernemers vragen duidelijk een krachtig beleid, op Europees, federaal en gewestelijk vlak. Krachtige regeringen die kordaat beleid durven voeren en die in staat zijn samen de krachten te bundelen. Tijd voor krachtwerk dus.

Talent management: het ticket richting de toekomst.

Onze ondernemers vragen krachtige regeringen die kordaat beleid durven voeren en die in staat zijn samen de krachten te bundelen.

— DANNY VAN ASSCHE GEDELEGEERD BESTUURDER UNIZO

Smiles, voor elke relatie het perfecte geschenk

Een geschenkje uitdelen aan medewerkers of klanten is voor bedrijven een ideaal moment om dankbaarheid te tonen, mensen te belonen en de motivering aan te zwengelen. Het Smiles-concept van Attent vult dit in op een nieuwe, moderne manier. Iedereen kan zelf een attentie kiezen, binnen een vast budget en aan optimale fiscale voorwaarden.

“Alles bij Attent draait rond dankbaarheid, motivatie en waardering”, zegt oprichter Peter Brysse. “Alleen blijft dat bij veel bedrijven nog steken in het oude concept: we geven iedereen hetzelfde cadeautje op hetzelfde moment. Niet alleen scheer je zo iedereen over dezelfde kam, het brengt ook keuzestress mee (‘Wat gaan we dit jaar weer geven?’) en – onvermijdelijk – teleurgestelde medewerkers of klanten.”

Aan de andere kant van het spectrum heb je dan weer de traditionele cadeaubon. Peter: “Dat is super makkelijk te organiseren: je koopt er honderd, je deelt ze uit en daarmee is de kous af. Alleen: echt tot de verbeelding spreekt dat niet. Je mist het geef- en dankbaarheidsmoment en vaak zul je ook zien dat die bonnen maar deels of zelfs niet ingeruild worden. Dat is niet leuk voor het bedrijf en niet leuk voor de relatie.”

Met Smiles lanceerde Attent twee jaar geleden een concept dat the best of both worlds biedt. “Smiles is

een platform met het gemak van een bon”, legt Peter uit. “De gelukkige krijgt een code toegestuurd waarmee hij of zij zelf de perfecte keuze kan maken uit een compleet gamma producten. Het assortiment kan worden aangepast aan de verschillende doelgroepen, volledig in lijn met de bedrijfscultuur en het gewenste budget. Attent draagt CSR hoog in het vaandel en daartoe integreren ze ook het steunen van goede doelen als keuzemogelijkheid. Uiteraard gebeurt alle communicatie in de look and feel van het bedrijf. Naast een gepersonaliseerde website kunnen er ook mailtjes worden gestuurd met een persoonlijke boodschap en eventueel zelfs een filmpje van de CEO.”

Ook qua ROI is dit een zeer interessante keuze. Zo worden niet-verzilverde codes niet aangerekend. “En als grote partij met honderden klanten kunnen wij uiteraard zeer interessante prijzen afspreken met leveranciers”, zegt Peter. “Voor een bedrag van pakweg 40 euro mag je al snel op een cadeau met een winkelwaarde van 60 euro rekenen. Bovendien is de bestelling bij ons fiscaal geoptimaliseerd. In tegenstelling tot de reguliere cadeaubonnen, mag je de 21 procent btw volledig recupereren. Ook qua orderverwerking, logistiek en levering nemen we alles uit handen: de cadeaus kunnen bij de relatie of werknemer thuis worden geleverd, maar evengoed op een teambuildingevenement in de Ardennen.”

Niet verwonderlijk dus dat Attent vorig jaar al ruim 47.000 Smile-cadeaubonnen uitdeelde. “Momenteel kiest ongeveer twee derde van onze klanten voor dit concept”, zegt Peter. “In het begin waren het vooral grote bedrijven die ervoor kozen, nu zien ook meer en meer kmo’s er de voordelen van in.”

MEER OVER:

Bij Attent draait alles rond belonen, motiveren en waarderen van klanten en medewerkers.

Met bijna 40 jaar ervaring in relatiegeschenken, keuzeconcepten en loyalty & rewards programma’s weten we wat werkt en niet.

Reken op ons voor uw onboardingprojecten, jubilarisprogramma’s, promotionele company shops, incentives en activatiecampagnes.

www.attent.gifts

Peter Brysse Oprichter

Everyday is payday

SCUDI is een B2B Saas-softwareoplossing met abonnement voor ondernemers, bestaande uit een platform en een mobiele app waarmee de werknemers rechtstreeks en onmiddellijk toegang krijgen tot een deel van hun reeds verdiende loon. Met 4 clicks en in enkele seconden heeft een werknemer een deel van zijn loon op de bankrekening. SCUDI is volledig geautomatiseerd en verlaagt de kost, tijd en administratie van voorschotten en lonen. SCUDI verhoogt de aantrekking van werknemers, de retentie, motivatie en dus ook performantie en bottom line.