Belgische bedrijven worden meer en meer gestuurd vanuit data. Dat brengt opportuniteiten, maar ook bezorgdheden met zich mee. Zijn de voordelen van data wel voor iedereen? Welk menselijk prijskaartje hangt aan datagedreven innovatie? De dataeconomie van morgen moet duurzaamheid belichamen.
“Data zijn de brandstof van de economie”, hoor je wel vaker. Onbewust associëren we die woorden met vervuilende rookpluimen en uitgeputte natuurlijke bronnen. Daar waar bij olie de spanning tussen mensheid en winstbejag onvermijdelijk bleek, kan het bij data op een betere manier. Een gezonde en duurzame aanpak kan de huidige datastrijd tussen individuen en bedrijven vervangen. Privacy en innovatie kunnen immers hand in hand gaan als we de olievatenmentaliteit van Big Data achter ons laten.
Feit: onze bedrijven hebben data nodig als deel van een competitieve strategie. Nog een feit: hoe uitgebreider en kwaliteitsvoller die data, hoe scherper bedrijven hun dienstverlening kunnen afstemmen op de noden van de consument. De denkfout die daarbij meestal gemaakt wordt, is dat deze bedrijven dan ook zelf verantwoordelijk moeten zijn voor het verzamelen, opslaan en up-to-date houden van die data. Zoiets is niet alleen een technologische en legale nachtmerrie, maar is ook een competitie die zelfs de allergrootsten niet meer kunnen winnen. Geen silo bevat ooit genoeg data, alleen maar meer of minder.
Gelukkig verschillen data fundamenteel van andere grondstoffen. Data zijn een dupliceerbaar goed, je kunt ze meerdere keren gebruiken. Ook hebben ruwe data geen intrinsieke waarde: een vlakke datum als 14/5/2015 is betekenisloos, tot
4 ‘Een kmo leert best digitaliseren door het te doen’
8 De donkere kant van industriële IoT
10 ‘ChatGPT heeft AI een gezicht gegeven’
14 Interview • Valerie Tanghe
18 Groene IT voor onze blauwe planeet
20 Smartlist • De ene wolk is de andere niet
24 Expertpanel • Verandert de arbeidsmarkt voor IT?
26 Nawoord • Miguel De Bruycker
het moment waarop het een huwelijk, zwangerschapstest of geboorte wordt. Daarbij moet de authenticiteit nauwlettend worden vermeld, en moeten we gebruiksdoeleinden expliciet maken. De betekenis, herkomst en toelating moeten onlosmakelijk verbonden blijven met data die door bedrijven stromen. Vandaag gaan veel data-omgevingen nog te sterk uit van het oude model, dat voornamelijk binnentrekken en opslaan tot doel heeft. Bedrijven blijven daardoor vaak achter met een te beperkt zicht op consumenten, omdat ze te weinig waarde uit de data weten te halen.
Het moet duidelijk anders. Sommige organisaties hebben de klik al gemaakt en beseffen dat ze al die persoonlijke data niet zelf willen beheren. Het is te duur, te complex en bovendien is er toch nooit voldoende. We hebben nood aan ecosystemen rond data, als alternatief voor het eenrichtingsverkeer dat we nu nog te vaak zien. Data lijken minder op vervuilende olie maar eerder op hernieuwbaar hout, dat blijvende waarde brengt voor iedereen.
In een positieve cyclus wakkeren dezelfde data innovatie aan bij meerdere bedrijven tegelijkertijd, en wordt waarde ontgonnen voor bedrijven én consumenten. Door de juiste data op het juiste moment op de juiste plaats te brengen, krijgen mensen ongekende toegang tot betere keuzes, betere ondersteuning, en daardoor een beter bestaan.
Country manager
Christian Nikuna Pemba
Creative director
Baïdy Ly
Content director
Annick Joossen
Tekst
Tom Cassauwers
Frederic Petitjean
Coverbeeld
Nils Van Praet
Drukkerij
Roularta
Smart Media Agency
Leysstraat 27
2000 Antwerpen
+32 (0)3 289 19 40
redactie@smartmediaagency.be Fokus-online.be
Veel leesplezier! MARIA CHIGLADZE PROJECTWe hebben nood aan ecosystemen rond data, als alternatief voor het eenrichtingsverkeer dat we nu nog te vaak zien.
Er is al veel gezegd en geschreven over het hybride werken en de moderne werkplek. De impact die de huidige vormen van samenwerken op kennis heeft is enorm.
Kennis wordt nog vaak vastgelegd in de hoofden van onze collega’s. Intern netwerken en aanwezig zijn op kantoor hielpen in het verleden veel om de juiste persoon met de juiste kennis van zaken te vinden. Thuiswerken maakte dit een grotere uitdaging.
In de voorbije jaren hebben we onze klanten geholpen bij het bouwen van een modern intranet. De belangrijkste elementen waren een aantrekkelijke gebruikersinterface en een performante zoekfunctie. Dat veronderstelde dat alle informatie op één centrale plaats bewaard werd en dat gebruikers hun zoektocht startten op het intranet.
De grootste uitdagingen in die projecten waren de migratie van informatie naar één platform en het organiseren van die informatie. Dat is vandaag niet meer zo. Het intranet en de samenhorigheid wordt vandaag onderhouden in een online community, vaak het actiefst in Microsoft Teams. Ook daar start de zoektocht en zijn we ervan overtuigd dat dit de plaats is waar kennis ontstaat en informatie gezocht en gevonden wordt. De informatie bevindt zich in Outlook, SharePoint, OneDrive, op de harde schijf, in conversaties...
De uitdaging om kennis in de werkplek te organiseren is verschoven van het correct labelen en vindbaar maken van informatie naar het begeleiden van klanten in het zich overzichtelijk organiseren in online communities. Daarnaast helpen we onze klanten in het bepalen en beheren van termen om de automatische classificatie en categorisatie van informatie mogelijk te maken.
Artificiële intelligentie speelt een grote ondersteunende rol binnen het domein van kennismanagement. Door AI te integreren in knowledge management kunnen organisaties beter inzicht krijgen in hun kennis, deze effectiever beheren en beter benutten.
Knowledge discovery: AI-technieken, zoals machine learning en natural language processing, kunnen worden gebruikt om automatisch waardevolle kennis te ontdekken en te extraheren uit grote hoeveelheden ongestructureerde data, zoals documenten, e-mails, chats en social media.
Knowledge representation: AI kan worden gebruikt om kennis op een gestructureerde manier voor te stellen door middel van ontologieën en taxonomieën. Dit kan helpen bij het organiseren van kennis en het identificeren van de relaties tussen verschillende stukken informatie.
Ontdek hoe DataSense organisaties helpt om meer waarde uit hun data te halen. In een interview met Bart Gielen, Managing Partner, en Arianna Van de Maele, Sales Manager, vertellen ze over de oplossingen die DataSense biedt, van Architectuur en Data Warehouse Automation tot Data Governance. Ze lichten gepassioneerd toe hoe DataSense bedrijven kan helpen om hun efficiëntie te verbeteren, betrouwbare gegevens te verkrijgen en de juiste beslissingen te nemen op basis van hun data.
DataSense telt een zestigtal consultants en heeft vandaag kantoren in Hasselt, Gent en Amsterdam. Onder meer Bank Degroof Petercam, Colruyt Group, AGC Glass Europe, Stad Hasselt… maken deel uit van het klantenportfolio. “DataSense helpt organisaties om meer waarde uit hun data te halen door hen te begeleiden bij het beheren, integreren, analyseren, visualiseren en verrijken van hun gegevens”, legt Bart Gielen uit. “We werken samen met bedrijven in verschillende sectoren en hebben bewezen kwalitatief hoogwaardige diensten te leveren.”
Deze kwaliteit wordt gewaarborgd door nodige opleiding en certificatie, maar ook door onderzoek en het testen van nieuwe tools op de markt. “We proberen steeds een balans te vinden tussen de high-end tools en de opensourcetechnologie op de markt om de architectuur vorm te geven. Dit
zorgt voor een budgetoptimalisatie die de klant alleen maar ten goede komt”, benadrukt Arianna Van de Maele.
Investeren en groeien in onzekere tijden
“In tijden van economische onzekerheid is efficiëntie cruciaal voor het succes van een organisatie. Data Warehouse Automation is één van de oplossingen die we aanbieden om de efficiëntie te verbeteren. Hierdoor kunnen bedrijven met minder mensen meer bereiken en sneller waarde uit hun data halen”, vertelt Arianna Van de Maele. Hun doel is om endto-end oplossingen te bieden waarbij hun architectuur volledig afgestemd wordt op de noden en budgetten van de klant.
“Waar een klassiek data warehouse diende als basis voor betere rapportering of dashboards, kunnen geavanceerde machine learningtechnieken onze klanten helpen hun data te verrijken en waardevolle inzichten te verkrijgen. Of het nu gaat om het identificeren van trends, het vinden van verborgen patronen of het voorspellen van toekomstige resultaten, wij bieden oplossingen op maat die aansluiten bij de specifieke behoeften van onze klanten. Bij DataSense geloven we dat data het potentieel heeft om bedrijven te laten groeien en succesvol te maken. Daarom streven we er voortdurend
Knowledge retrieval: AI-technieken, zoals zoekalgoritmes en aanbevelingssystemen, kunnen worden gebruikt om kennis snel en gemakkelijk te vinden. Dit kan de productiviteit van werknemers verhogen en de besluitvorming verbeteren.
Knowledge creation: AI kan worden gebruikt om nieuwe kennis te creëren door middel van machine learning en deep learning-modellen. Deze modellen kunnen worden getraind op grote hoeveelheden data om patronen te ontdekken en voorspellingen te doen.
Knowledge sharing: AI kan worden gebruikt om kennis te delen door middel van chatbots, virtuele assistenten en collaborative platforms. Dit kan de samenwerking tussen werknemers bevorderen en de efficiëntie van het delen van kennis verbeteren.
Klanten als Acerta, Fluxys, Rode Kruis Vlaanderen, Carmeuse, Bank Van Breda… helpen wij op weg om hun informatie sneller om te zetten in kennis.
Pieter Ardinois Marketing & Sales Lead
naar om de beste diensten en oplossingen te bieden aan onze klanten.”
Wildgroei vind je niet alleen in het bos
DataSense biedt niet alleen oplossingen voor het maken van rapporten en dashboards. Bart Gielen benadrukt dat “een juiste data governance essentieel is voor het effectief benutten van de gegevens van een bedrijf. Data governance omvat het ontwerpen en implementeren van beleid, procedures en richtlijnen om de kwaliteit, veiligheid en privacy van de gegevens van een bedrijf te waarborgen. Dit zorgt voor betrouwbare gegevens en geeft bedrijven de mogelijkheid om de juiste beslissingen te nemen op basis van deze gegevens.”
Bart Gielen Managing Partner Arianna Van de Maele Sales ManagerDigitale transformatie staat bij heel wat bedrijven bovenaan de agenda. Tegelijk is het een proces dat vooral aandacht krijgt bij de grotere bedrijven. Hoe zit het dus met de digitalisering van de kleinere ondernemingen? Volgens experts gaan we goed vooruit, maar er zijn ook knelpunten.
Unizo berekende in samenwerking met de onderzoeksinstelling imec hoe het zit met de digitalisering van de kleinere Vlaamse bedrijven. De resultaten zijn gemengd. “We stellen vast dat 14 procent van de kleine bedrijven niet digitaal fit is”, vertelt Danny Van Assche, gedelegeerd bestuurder van Unizo. “Bij zelfstandigen zonder personeel gaat dat percentage naar 23 procent.”
Dat betekent natuurlijk dat ongeveer 6 op de 7 kleine bedrijven wel digitaal fit zijn.
Toch blijven er belangrijke knelpunten. “De ondernemingsstrategie houdt maar in de helft van de gevallen rekening met digitalisering”, stelt Van Assche. “Wat wij echter het verontrustendst vinden is de cybersecurity. Volgens ons onderzoek scoort 1 op de 3 Vlaamse kmo’s niet goed op het gebied van cyberveiligheid, wat grote risico’s inhoudt.”
Corona accelerator
Bij heel wat kleinere bedrijven kwam digitalisering pas echt op de agenda te staan tijdens de coronapandemie. Digitalisering werd gewoonweg nodig om basisdiensten te blijven aanbieden. “Vroeger zag je vaak twee extremen bij de kleinere bedrijven”, stelt Stijn Viaene, professor digitale transformatie aan de Vlerick Business School. “Ofwel had je een eigenaar die er helemaal voor koos
en digitalisering doorduwde. Ofwel had de eigenaar er geen kaas van gegeten en overleefde het bedrijf zonder al te grote investeringen in digitaal. Die extremen zie je nog steeds, maar ze verminderen. Corona bleek een accelerator. Iedereen moet tegenwoordig meegaan met digitalisering. Zelfs de bedrijven met weinig digitale kennis moeten nu cloudtoepassingen integreren en werken vanop afstand implementeren.”
Die digitalisering is echter niet enkel een noodzaak. Nieuwe technologie biedt ook kansen, zelfs voor de kleinere spelers. “Je moet niet digitaliseren om te digitaliseren, je moet het doen omdat het je vooruithelpt”, stelt Van Assche. “Dat gezegd zijnde is het meestal efficiënter om digitale tools te gebruiken. Wat ook betekent dat als je het niet doet, je minder goed zal werken dan je concurrenten. Je kunt ook nieuwe producten en diensten aanbieden op deze manier. Dat hebben we duidelijk gezien tijdens corona, denk maar aan de digitale verkoop van producten. Met digitalisering kun je zelfs nieuwe markten bereiken.”
Netwerken
Digitale vaardigheden blijken echter een knelpunt voor dit soort transformatie. Mensen met kennis van zaken zijn er namelijk niet in overvloed. “Recent vertelde een bedrijfseigenaar me dat een van zijn IT-mensen van werk veranderde omdat de nieuwe job twee kilometer dichter bij huis lag”, stelt Viaene. “De markt voor digitale skills is beperkt in ons land, en de war for talent woedt hevig. In België zijn we het daarnaast
niet gewend om buitenlands talent aan te trekken. Dat alles maakt het niet simpel voor kmo’s om digitale experten te vinden.”
Volgens Viaene moeten kleine bedrijven vooral proberen om met hun collega’s te praten. De beste manier om te digitaliseren is door van anderen te leren. “Je kunt veel rapporten lezen, of advies vragen dat in enorme slidedecks komt”, stelt Viaene. “Maar een kmo leert best door het te doen. Als je wilt digitaliseren als klein bedrijf, praat dan met je collegabedrijven en leer zaken door ze in de praktijk te testen.”
Toch lijkt het in de goede richting te gaan bij de kleinere bedrijven. “We stellen vast dat er een grote honger is bij kmo’s om te digitaliseren”, besluit Van Assche. “1 op de 2 is helemaal mee met de digitalisering volgens onze studie. Voor mij is het glas dus halfvol. Nu moeten we de andere helft meekrijgen.”
‘Een kmo leert best digitaliseren door het te doen’
Door Tom Cassauwers
Corona bleek een accelerator. Iedereen moet tegenwoordig meegaan met digitalisering.
— STIJN VIAENE VLERICK BUSINESS SCHOOL
In de steeds veranderende wereld van vandaag hebben bedrijven meer dan ooit nood aan op maat gemaakte technologische en (zakelijke) bedrijfsoplossingen. Collaboration Betters The World (CBTW) begrijpt deze uitdaging en heeft een ecosysteem van zes merken gecreëerd om bedrijven, ongeacht hun sector, een gepersonaliseerde aanpak te bieden om hun doelen te bereiken. In dit artikel ontdekken we hoe CBTW bedrijven ondersteunt, de voordelen van hun Collaborative Operating Model en hun inzet voor een betere en duurzamere toekomst.
Een wereldwijde aanpak met lokale expertise
CBTW is een internationale speler met een wereldwijde aanwezigheid in meer dan twintig landen – van Canada tot de Filippijnen – en meer dan 35 steden. Dit stelt hen in staat om lokale expertise te combineren met wereldwijde kennis, zodat ze voor elk TECH-project maximaal rekening kunnen houden met de specifieke bedrijfscultuur en regelgeving van elke regio waarin ze actief zijn.
Björn Naessens, Operations Leader voor België bij CBTW, benadrukt het belang van deze lokale benadering: “Heel concreet vertrekken wij vanuit de ecosysteembenadering. Dat houdt in dat wij onze verticals en horizontals combineren om tot unieke maatoplossingen voor bedrijven te komen, waar dat bedrijf zich ook bevindt. Onze organisatie telt in totaal 3700 medewerkers en heeft een sterke aanwezigheid in België, waar meer dan 800 CBTW-ambassadeurs actief zijn met een diepgaand begrip van de lokale markt.”
Volledig scala aan bedrijfsoplossingen
“CBTW is anders dan andere technologiebedrijven omdat we door onze unieke aanpak een waardevolle partner zijn”, gaat Björn Naessens verder. “Ons ecosysteem van merken stelt ons in staat om op maat gemaakte oplossingen te bieden die zijn afgestemd op de specifieke behoeften van onze klanten. We hebben zes merken die gespecialiseerd zijn in verschillende gebieden, zoals strategie, ontwerp en technologie. Daarnaast blijven we verder investeren in onze sectorspecifieke kennis.We kunnen dus een breed scala aan bedrijfsuitdagingen aanpakken en oplossen.”
Gedeelde waarden
De zes merken binnen CBTW opereren met hun eigen unieke benaderingen, maar ze delen
belangrijke waarden die de kern vormen van onze bedrijfscultuur.
• Steep biedt hoogwaardig strategisch advies om bedrijven te ondersteunen om hun concurrentiepositie te versterken en effectieve strategieën te implementeren.
• Versett bedenkt en bouwt de digitale diensten en producten van morgen. Daarbij focussen ze op gebruikservaring, technologische productinnovatie en een geïntegreerde marketingstrategie.
• Positive Thinking Company speelt een essentiële rol in het begeleiden van bedrijven bij hun digitale technologie-uitdagingen. Hun beste troeven zetten ze in met hun expertise op het vlak van softwareproductengineering, cloud, data, Citrix, hyperautomation, RPA, lowcode en security.
• Otofacto gidst bedrijven in hun digitale optimalisatie op vlak van productieprocessen.
• Alispharm daarentegen biedt de farmaceutische industrie een scala aan oplossingen door hun solide expertise op het gebied van kwaliteit en regelgeving.
• Ten slotte levert OneAston als gerespecteerde partner en integrator van Temenos softwaregeavanceerde bancaire oplossingen.
Het leveren van onze diensten kan op diverse manieren, dit zowel in staffing, fixed-priced, TaaS, BOT, offshore, nearshore, managed service of op een ander hybride model. Met deze zes merken zijn wij gericht op positief denken, evolutie, betrokkenheid en samenwerking. Waarden die het kompas vormen in alle oplossingen van CBTW.
Björn Naessens legt uit: “Het sluit ook aan bij de missie van CBTW. We streven ernaar een betere en positievere impact op de wereld achter te laten, niet alleen met woorden, maar ook met concrete acties.” Als onderdeel van hun betrokkenheid bij maatschappelijke verantwoordelijkheid en omdat een betere toekomst begint bij een betere vorming, heeft CBTW zich tot doel gesteld om in 2025 drie procent van hun omzet te investeren in projecten ter ondersteuning van educatie binnen en rond het CBTW-ecosysteem.
Duurzame toekomst voor iedereen
“Dat is nog niet alles: ook op andere vlakken is CBTW vastbesloten om een positieve impact te hebben en betekenisvolle veranderingen teweeg te brengen”, verduidelijkt Björn Naessens. “Onze toekomstgerichte doelen omvatten het nastreven van CO2-neutraliteit en actieve ondersteuning van de SDG’s (Sustainable Development Goals), met een specifieke focus op SDG 3 (goede gezondheid en welzijn) en SDG 4 (kwaliteitsonderwijs).
Door ons in te zetten voor deze doelen, willen wij bijdragen aan een betere en duurzamere toekomst voor iederen.”
Groep: www.collaborationbetterstheworld.com
Strategy: www.steepconsult.com
Design: www.versett.com
Technology: www.positivethinking.tech
Industry 4.0: www.otofacto.tech
Banking: www.oneaston.com
Pharma: www.alispharm.com
Vooraleer je als bedrijf aan een digitale transformatie begint, zorg je dat al je interne bedrijfsprocessen opgeschoond en ‘manageable’ zijn. Tenminste, dat is de theorie. In de praktijk verloopt het helaas vaak heel anders.
We zitten vandaag midden in een disruptieve storm: bedrijven en organisaties doen er dan ook alles aan om zich te transformeren en de digitale trein niet te missen. En dan willen ze soms het paard wel eens voor de kar spannen. “Niet alleen verzaken velen eraan om hun processen ‘op te kuisen’, vaak zijn die processen ook compleet ondoorzichtig, als een soort zwarte doos”, zegt Hans Hantson, directeur EMEA van het Amerikaanse AgilePoint. “Alles is in een ERP en een CMS gestopt, maar niemand raakt nog wijs uit de individuele processen. En nochtans: die processen zijn cruciaal om inzicht te krijgen in je bedrijfsvoering. Pas na transparantie volgt de transformatie.”
Dat is meteen ook de raison d’être van AgilePoint, zegt Hantson. “Wij zijn een automatiseerder van bedrijfsprocessen, met als doel de business-mensen opnieuw meer controle te geven. Nu zit IT aan het stuur, en dat is eigenlijk raar. IT zou de gps moeten zijn en de sensoren, maar het stuur moet in handen van de business liggen.”
Zolang die processen niet volledig doorgrond worden, kun je ze ook moeilijk verbeteren, argumenteert Hantson. “En
dat is nochtans belangrijk omdat een digitale transformatie geen eindig gegeven is. Het is niet: we beginnen er morgen aan en over zes maanden zijn we rond. Nee, die transformatie is eigenlijk een continu gegeven om voortdurend business value te creëren en de customer journey te verbeteren. Er moet dus zowel qua technologie als qua organisatie een duidelijk fundament zijn om op te bouwen. Je ziet ook dat die starre processen op den duur tegen het bedrijf gaan werken. Dat werd heel erg duidelijk tijdens de coronacrisis. Veel bedrijven konden toen niet anders gaan werken, omdat niemand wist hoe ze bijvoorbeeld hun ERP daarvoor moesten aanpassen. Waarop ze dan weer met dure consultants in zee moesten om de boel recht te trekken.”
Komt daarbij dat in de realiteit processen ook niet tot één afdeling beperkt blijven. Processen als onboarding bij hr gaan verder dan de hr-afdeling alleen en slingeren zich doorheen heel de organisatie en over meerdere softwareapplicaties. Terwijl heel veel technologische oplossingen zich vandaag maar op één aspect focussen.
Aan heel deze saga zit trouwens ook een cultureel luik, legt Hantson uit. “Je bedrijf meer wendbaarheid meegeven, is meer dan enkel de software versnellen of aanpassen. Je moet ook je interne cultuur aanpassen. Alleen is het heel erg ‘des mensen’ om tegen veranderingen te zijn, werknemers houden daar niet van. Als je erin slaagt om je processen beter bloot te leggen en hen daar inzicht in te geven, wordt het meteen
ook een stuk duidelijker waarom je wilt veranderen. En dan zal die tegenstand smelten als sneeuw voor de zon.”
In dat streven naar een nauwere betrokkenheid tussen business en IT worden heel wat nieuwe concepten bedacht, zoals ‘Fusion teams’ en ‘Composable business’. “Fusion teams zijn teams waarbij business en IT van hun eilandjes komen en écht samenwerken”, legt Hantson uit. “Samen kunnen zij hun kennis combineren en er een hefboom van maken. Composable business betekent dat je je bedrijf niet als een rigide blok met afdelingen beschouwt, maar als een verzameling legoblokjes, waarbij het heel simpel is om één bepaalde functie te verbeteren of te vervangen. Met als doel de algehele wendbaarheid en veerkracht van de organisatie te vergroten.”
Er zijn een paar sectoren die eruit springen en deze inzichten sneller inzetten dan anderen. De financiële sector is er een van. Hantson: “Daar zijn twee grote redenen voor. Veel banken en verzekeraars zaten opgescheept met oude legacy-systemen waar ze sowieso vanaf wilden. En bovendien werd deze sector heel erg uitgedaagd door jonge start-ups en fintechs die hen het vuur aan de schenen legden. Opvallend genoeg doen ook overheden het goed, al bedoelen we dan niet de Europese, laat staan de Belgische. Vooral in landen als Qatar en Dubai is de overheid volledig gefocust op het digitale spoor. In wat betreft gezondheidszorg bijvoorbeeld zijn ze ons daar langs alle kanten aan het voorbijsteken.”
Meer
AgilePoint is een van oorsprong Amerikaans technologiebedrijf dat zich specialiseert in het automatiseren van bedrijfsprocessen. Het low-code ontwikkelingsplatform van AgilePoint en de gelaagde governance bieden ondernemingen de flexibiliteit die nodig is voor een succesvolle digitale transformatie. Tot de klanten behoren verschillende ondernemingen, van gezondheidszorg over energieleveranciers en hospitalityspecialisten tot de overheid. AgilePoint heeft zijn hoofdkwartier in Mountain View, Californië.
HANS HANTSON
DIRECTEUR EMEA AGILEPOINT
Op tien jaar tijd is het Mortselse C-Clear Partners uitgegroeid tot een bekende naam in het Belgische IT-landschap. Het bedrijf is een “boutique” integrator: niet reuzegroot, maar wel met een zeer duidelijke focus op de klant. Partners Gert Pauwels, Kasim El Bastani en Geert Adams leggen uit.
C-Clear Partners ging in 2012 van start en richtte zich vooral op CRM-implementaties en het digitaliseren van alle klantenprocessen: sales, customer service en marketing. “We doen geen custom development, maar zetten daarvoor twee bewezen platformen in: Salesforce en Microsoft”, steekt Kasim van wal. “Vanaf dag één richtten we ons op twee specifieke sectoren: de publieke sector en de farma-industrie.”
Die specialisatie was nodig om de visie van C-Clear Partners waar te maken, zegt Gert. “Wij doen meer dan enkel een CRMsysteem implementeren. Wij zijn een echte partner van onze klanten en denken met hen verregaand mee. Wat zijn de uitdagingen waar zij wakker van liggen? Waar willen en moeten zij naartoe? Dat zijn vragen waar we ons graag over buigen. Wij zijn minstens zo veel een businesspartner als een IT-partner. Dat blijkt ook uit ons klantenbestand: veel klanten gaan al jarenlang mee. Dat vraagt onmiskenbaar vertrouwen.”
Voor Geert is dat ook een van de redenen waarom C-Clear Partners aanvankelijk vooral op twee sectoren focuste. “Wij moeten de noden van onze klanten door en door kennen om hen echt te kunnen helpen. Dat kost tijd, moeite en studiewerk. Nog maar recent hebben we onze focus gericht op een derde sector: manufacturing. Met hetzelfde recept: eerst begrijpen wat de uitdagingen zijn, dan oplossingen bedenken.”
Cloud First & Customer Experience
Een bedrijf dat een decennium oud is, is middenin het cloudtijdperk geboren. Dat geldt zeker voor C-Clear Partners. “Alles is cloud bij ons, inclusief onze eigen processen”, zegt Kasim overtuigd. “Onze meerwaarde zit vooral in innovatieve en businessoplossingen
en veel minder in pure infrastructuur. Dat is onze specialiteit niet. Een server onderhouden kunnen Amazon of Microsoft beter en goedkoper dan wij of onze klanten.”
“Cloudproviders hebben meer middelen om te investeren in hun infrastructuur”, vult Gert aan. “Dat “even zelf doen” is geen optie meer. Ook niet wat betreft security. Zeker in de sectoren waarin wij actief zijn, moet dat perfect zijn.”
Sinds april vorig jaar maakt C-Clear Partners deel uit van de van oorsprong Duitse valanticgroep. Daar profiteren de klanten ook mee van, aldus Kasim. “Sinds enkele jaren hebben we onze focus verbreed naar het hele Customer Experience (CX)-verhaal. Dat is niet evident, want daar komen heel wat verschillende technologieën bij kijken. Denk aan alles wat te maken heeft met AI, data analytics, de bouw van webshops… Nu we deel uitmaken van de 900-man/vrouw sterke Customer Experiencedivisie van valantic, kunnen we op die vragen ingaan op een manier waar we ons goed bij voelen: met kwaliteit als absolute basiswaarde.”
“Als wijzelf de kennis voor een bepaalde uitdaging in een project niet in huis hebben, is er binnen de valantic-groep altijd wel iemand die dat wél heeft”, aldus Geert. “Die manier van werken laat ons toe om het volledige verhaal end-to-end af te dekken, van strategie tot implementatie. En altijd volledig technologie-agnostisch. Technologie komt voor ons op de tweede plaats, eerst willen we de visie duidelijk maken, daarna pas de juiste technologie inzetten.”
Van Henry Ford tot hyperautomation
Spitstechnologieën als bijvoorbeeld AI zullen in de toekomst ook almaar belangrijker worden, zegt Kasim. “Automatiseren bestaat al sinds Henry Ford. Aanvankelijk gingen we taken automatiseren, later volledige processen en nu gaat men aan die geautomatiseerde processen ook een stuk intelligentie toevoegen. Dat is hyperautomation. Een voorbeeld: voor bepaalde overheden sorteren wij binnenkomende post. Als die privacygevoelig is, wordt deze apart gehouden. Die brieven worden niet door
een mens gelezen, een AI-systeem ziet of specifieke informatie in de brief confidentieel is of niet. Op die manier verloopt het proces sneller, veiliger en met minder fouten.”
“Hyperautomation biedt vooral meerwaarde in het automatiseren van processen die repetitief, tijdrovend en gegevensintensief zijn”, zegt Gert. “Werknemers kunnen zich dan richten op activiteiten die meer waarde toevoegen en menselijke vaardigheden vereisen. Een chatbot is prima als eerste contact, complexe vragen moeten echter vlot aan een mens doorgegeven kunnen worden.”
Win-win
C-Clear Partners heeft vandaag een 85tal medewerkers en is steeds op zoek naar bijkomend talent. “Net zoals bij onze klanten, bouwen wij ook met onze werknemers een langdurige relatie op”, onderstreept Geert. “Wellbeing en purpose vinden we bijvoorbeeld heel belangrijk. Wij willen echt iets betekenen voor onze klanten, een verschil maken. En dat trekt ook werknemers aan die dezelfde mindset hebben. Een winwin voor alle partijen!”
Geert Adams Partner
Gert Pauwels Partner
Kasim El Bastani Partner
Door Tom Cassauwers
Vandaag dringt digitalisering steeds verder door in de fysieke wereld. Apparaten zoals koelkasten worden met het internet verbonden, maar ook bedrijven maken steeds vaker gebruik van sensoren en geconnecteerde systemen om hun werk efficiënter te maken. Maar dat brengt ook risico’s met zich mee.
Het Internet of Things (IoT) is al langer populair in industriële omgevingen. Bedrijven verbinden bijvoorbeeld regelmatig machines met het internet, om zo meer data over hun operaties binnen te halen en die beter te doen lopen. Maar die evolutie heeft ook een donkere kant. Door fysieke apparatuur met het internet te verbinden, vergroten bedrijven de kans om slachtoffer te worden van een cyberaanval.
“Deze apparaten zijn slim”, stelt Tatiana Galibus, cybersecurity ambassador bij Sirris. “Wat betekent dat ze verbonden zijn en data doorsturen. Maar dat betekent ook dat ze mogelijk kwetsbaar worden voor de buitenwereld. In 2019 alleen zagen we een stijging van 300 procent van het aantal aanvallen op IoT-apparaten.”
We verbinden steeds grotere delen van onze wereld met het internet, maar de apparaten waarmee we dat doen zijn niet altijd even goed beveiligd. “Er komen meer en meer IoT-devices, die ook meer en meer met elkaar verbonden worden”, stelt Frank Piessens, professor aan de KU Leuven
en gespecialiseerd in cybersecurity. “Dat brengt risico’s met zich mee. Eender welk IoT-apparaat dat met het internet verbonden is, kan in theorie van overal ter wereld aangevallen worden. Dat vergroot de kans op een aanval enorm.”
Windows 95
De verantwoordelijkheid voor een betere beveiliging ligt deels bij de gebruikers zelf.
Zij kunnen een heel aantal maatregelen nemen om hun werk beter te beschermen.
“Je ziet vaak dat deze apparaten slecht geconfigureerd zijn”, stelt Galibus.
“Vaak behouden bedrijven gewoon het standaardpaswoord, in plaats van het te veranderen zoals aangeraden wordt. Soms worden dit soort apparaten ook blootgesteld aan het internet, terwijl dat niet zou mogen. Of soms worden ze niet genoeg beveiligd, terwijl ze heel gevoelige data, zoals medische gegevens, versturen.”
Maar tegelijk is IoT nog een nieuw veld, dat niet zo goed beschermd is. Er ligt dus ook een verantwoordelijkheid bij de fabrikanten. “De beveiliging van IoT loopt achter op die van klassieke computers”, stelt Piessens. “Dat is een bekend fenomeen. We hebben nu eenmaal al veel langer ervaring met het beveiligen van gewone computers. IoT-apparaten, die tegenwoordig overal in zitten, kwamen er veel recenter. De klassieke computer en server staan al veel langer in de vuurlinie. Windows 95 was aanvankelijk
een veiligheidsramp. Maar na jaren aanpassingen werd Windows veel veiliger. Ik vermoed dat IoT een vergelijkbare trend zal volgen.”
Certificatie
Intussen ondernemen overheden ook actie en proberen ze een collectieve oplossing af te dwingen. “Een goede stap is dat de Europese Commissie certificatieschema’s probeert op te leggen”, stelt Piessens. “Zo zouden IoTapparaten een label moeten krijgen als ze een bepaald veiligheidsniveau halen. Dat is geen garantie dat ze onhackbaar zijn, maar de lat ligt alvast hoger. IoT heeft een slechte reputatie qua veiligheid. Door een minimale certificatie ga je dat risico verminderen.”
Dat alles betekent natuurlijk niet dat we IoT met het badwater moeten weggooien. Een betere, kritischere kijk op verbonden technologie is vooral nodig. “Bij elke technologische doorbraak moeten we nadenken over de voordelen én nadelen”, besluit Piessens. “IoT heeft heel duidelijk voordelen. Je kunt er productieprocessen mee automatiseren en leren uit metingen. Maar we moeten ook nadenken over de nadelen. Je kunt het vergelijken met AI, die grote voordelen maar ook grote risico’s inhoudt. We moeten ons afvragen bij IoT of we echt alles rond ons willen verbinden, en hoe veilig dat is.”
Cyberaanval verstoort operaties TVH
Midden maart werd de Belgische heftruckspecialist TVH in Waregem het slachtoffer van een cyberaanval. Klanten konden omwille van die aanval wekenlang geen bestellingen plaatsen, en interne communicatie was moeilijk. Dat zorgde er zelfs voor dat een deel van het personeel tijdelijk werkloos werd. Een maand later kon het bedrijf echter aankondigen dat het opnieuw bijna 100 procent operationeel was.
Microsoft waarschuwt voor aanvallen op IoT
In haar jaarlijkse Digital Defense Report waarschuwt Microsoft voor aanvallen op IoT-apparaten. Zo zouden ze in mei 2022 100 miljoen aanvallen hebben waargenomen op apparaten die vanop afstand controleerbaar zijn via het internet. Dat is een vijfvoudige verhoging vergeleken met het jaar ervoor. IoT wordt zo steeds vaker een doelwit voor hackers. Dat is problematisch, want volgens Microsoft bevat 32 procent van de apparaten die ze analyseerden meer dan tien kritieke kwetsbaarheden.
Wat als je e-bike je kan vertellen wanneer het tijd is voor onderhoud? Of automatisch in kaart kan brengen wat de staat is van fietspaden? “Dat is precies wat wij graag onderzoeken”, zegt Remco van Schadewijk, onderzoekscoördinator bij het onderzoekscentrum Duurzame Industrie van Karel de Grote Hogeschool (KdG). “Hoe we dat doen? Met Internet of Things (IoT)systemen die we zelf ontwikkelen. Dat zijn apparaten die zelfstandig data verzamelen en over het internet kunnen communiceren. Daarmee kunnen we informatie uit allerlei machines halen, zoals auto’s maar ook e-bikes en zelfs gigantische binnenvaartschepen. We hebben onze meetboxen ook uitgerust met GPS en 4G-modems. Zelfs sensoren van smartphones kunnen we synchroon uitlezen. Vervolgens hebben we in een project aangetoond dat je daarmee de staat van fietspaden in kaart kan brengen. Dit soort flexibele systemen zijn heel waardevol omdat we snel kunnen bewijzen of nieuwe toepassingen mogelijk zijn.”
WESTPOLE Benelux, the point of reference in the IT market for pioneering companies ready to leverage new technological and digital projects, embrace innovation and develop their business.
With over 30 years of experience managing complex IT environments and cloud platforms, we offer a range of quality services to large and medium-sized companies and groups throughout the Benelux and Institutions of the European Union. We scale up their Digital Transformation with cloud computing, containers & microservices, orchestration and automation, as well as DevOps, Hybrid Technologies and EIMI solutions, High Level Staffing & Sourcing and Managed Services.
The proliferation of new technologies and capabilities in the cloud sector, choosing and assembling the right technologies to support mission-critical applications or infrastructures is complex and ever-evolving. There is no onesize-fits-all, no standard architecture for a particular application, no “best” approach or “right” combination of tools, venues, providers or services.
Cloud users face a wall of options to consider. And, this is where WESTPOLE comes in.
I EIM - Enterprise Information Management
Ook binnen onderzoek naar de circulaire industrie komt IoT van pas. Zo worden revisie en herfabricage worden steeds belangrijker, maar waar onderdelen vroeger puur mechanisch waren, zijn het nu mechatronica geworden, genetwerkte onderdelen. “Het is een bekend probleem voor onderhoud: om zeker te weten dat een herstelling aan een onderdeel is gelukt moet je het testen. Maar mechatronische onderdelen functioneren niet als ze niet zijn aangesloten op een compleet voertuignetwerk. In ons onderzoek gebruiken we opnames van voertuigdata als basis om zo’n netwerk te simuleren. Het is daarom heel belangrijk is dat we data hebben van een voertuig dat gebruikt wordt onder real life omstandigheden en dat kan enkel door de inzet van hoog performante IoT-apparaten.”
“Wat vaak wordt vergeten is dat het ontsluiten van data, uit voertuigen maar ook uit bijvoorbeeld laboratoriumapparatuur, de grootste drempel kan zijn voor datascienceprojecten. Veel apparaten zijn nooit ontworpen als geconnecteerde systemen. Denk aan oudere industriële
apparatuur, maar ook aan consumentenproducten zoals e-bikes. Zo zijn veel apparaten gesloten systemen, waar je als eindgebruiker niet zomaar alle gegevens kan uitlezen. We leggen ons daarom toe op het ontcijferen van netwerksystemen zoals de CAN-bus in auto’s, zodat deze gegevens opgenomen kunnen worden in onze datapijplijn.”
“We zijn dus steeds op zoek naar toepassingen voor onze kennis. Al onze projecten bestaan dan ook uit praktijkgericht onderzoek dat we samen uitvoeren met één of meerdere werkveldpartners of in opdracht. De resultaten van ons onderzoek zijn daarom ook snel relevant in jouw dagelijks leven.”
Remco van Schadewijk Onderzoekscoördinator
Data Science voor de Industrie
Onderzoekscentrum Duurzame Industrie
At WESTPOLE, we prioritize research and innovation. We are constantly learning and improving our skill set to promote efficiency, productivity and customer experience. Among vendors and clients we have a reputation for prioritizing the adoption of modern practices and the latest technology.
Our primary mission is to help organizations run cloud native workloads, design and manage wellarchitected infrastructure, and leverage (cloud) cost optimization, sustainability optimization (SusOpsII), day2 cloud management, Observability, Cloud data and Zero Trust Protection.
We eliminate complexity and resource waste through in-depth analysis and close collaboration with clients, offering sound architectural advice, best practices and best-inclass technology. Our competent, experienced and certified professionals help businesses keep cloud, edge or self-hosted core environments manageable at an acceptable cost with relevant cost-effective solutions.
In addition to our ability to respond promptly and precisely to our customers’ demands while
II SusOpS - Sustainable Operating Strategies is dedicated to helping communities, businesses, organizations and individuals operate in a more sustainable manner.
maintaining a close eye on security, mitigating risk and upholding the RAS principles, we prioritize sustainability and strive to minimize the long-term impact of our data centers on the environment and future generations.
Our business challenges today could be placed under four key pillars and formulated in a slogan:
“Sustainable Digital transformation at Warp speed and with minimal risk.”
Artificiële intelligentie (of AI) zette de voorbije jaren rasse schreden vooruit. Het in 2020 geïntroduceerde GPT-3 ontketende zo een wedloop van alsmaar krachtigere AI-systemen die nieuwe teksten, foto’s of audio kunnen creëren. Die vernieuwingen brengen kansen met zich mee, maar ook risico’s.
De recente introductie van ChatGPT, waarmee nieuwe teksten worden geproduceerd, zette zo de hele wereld op zijn kop. “AI is nu bij een groter publiek bekend”, stelt Matthias Feys, CTO van ML6, een Gents AI-bedrijf. “Mensen zien nu eindelijk in wat AI kan doen. Er komt veel meer vraag. ChatGPT heeft AI een gezicht gegeven. Veel meer mensen gebruiken nu ook actief AI-tools. ChatGPT wist 100 miljoen gebruikers te krijgen op twee maanden tijd. Dat zijn hallucinante cijfers als je het vergelijkt met vorige AI-applicaties.”
Een algehele revolutie wil Feys het echter niet noemen. “Technisch gezien is het een evolutie, maar qua impact is het een revolutie. De technologie achter deze systemen is gewoon dezelfde als de technologie die we in het verleden hadden, maar dan op veel grotere schaal. Die schaal maakt echter heel wat nieuwe dingen mogelijk.”
Ethiek-by-design
Opvallend aan deze nieuwe systemen is dat ze praktisch allemaal uit de VS komen. Europa mag dan veel mooi wetenschappelijk onderzoek doen, op dit gebied lopen we achter. “Europa heeft op het gebied van deze nieuwe generatieve AI-modellen weinig te betekenen”, stelt Geertrui Mieke De Ketelaere, professor AI aan de Vlerick Business School. “We kijken ernaar en gebruiken het, maar maken het niet. De proactieve rol die Vlaamse, Belgische en Europese onderzoekers in het verleden speelden op vlak van nieuwe AI-modellen is er niet meer.”
Daarnaast is De Ketelaere bezorgd over de ethische risico’s van deze nieuwe modellen. Zo pleegde een Belgische man recent nog zelfmoord nadat hij lange gesprekken voerde met een chatbot die steunde op ChatGPT. “Het ethiek-by-designprincipe werd hier compleet genegeerd”, stelt De Ketelaere. “Normaliter laat je niet zomaar een technologie in de maatschappij landen. Je denkt eerst na over de ethische implicaties. Die zijn hier compleet overschreden. De bedrijven hebben het gewoon breed opengezet, en nu lopen ze achter de feiten aan. Geneesmiddelen testen we voordat ze gelanceerd worden, maar dat doen we niet met deze erg krachtige AI-systemen.”
Agressieve chatbots
Los van die risico’s lijkt het erop dat deze nieuwe systemen grote economische gevolgen zullen hebben. “Binnen de twee jaar zullen volgens mij nieuwe systemen zoals ChatGPT bij het gros van de bedrijven ingeburgerd zijn”, stelt Feys. “Ten eerste omdat het geïntegreerd zal worden in de producten van bedrijven als Microsoft. Als je in de toekomst in een spreadsheet of tekstverwerker werkt, dan zal je deze tools indirect gebruiken. Daarnaast is het directe gebruik van deze tools erg goedkoop. Dat opent nieuwe businesscases. Vroeger kostte het veel geld en expertise om een systeem van dit kaliber op te zetten. Nu is het veel goedkoper en simpeler.”
Toch zijn er hier ook risico’s waarmee we rekening moeten houden. Zo kwam De Ketelaere bedrijven tegen die zich al verslikten in de nieuwe technologie. “In België zijn er bedrijven die ChatGPT integreerden in hun customerservicechatbots”, stelt ze. “Maar ChatGPT is maar getraind op data tot 2021. Toen klanten vroegen naar contracten in 2023 wist het systeem niet hoe het daarmee moest omgaan. In
sommige gevallen werd het zelfs agressief naar de klanten toe. De bedrijven kregen vervolgens enorm veel klachten binnen en hebben het systeem opnieuw moeten afsluiten.”
Wat we ook denken over deze technologie, het betekent een enorme versnelling van wat er mogelijk is met AI. De trein lijkt alvast vertrokken. “Tot enkele jaren geleden had je diepe technische kennis nodig om een AI-systeem te bouwen”, stelt Feys. “Vandaag is dat veel makkelijker geworden. Meer mensen kunnen ermee experimenteren en nieuwe diensten bouwen. Praktisch iedereen met een basiskennis programmeren kan vandaag gebruikmaken van AI. In de toekomst zal AI vervat zitten in 1001 tools. Sommige daarvan zullen waardevol zijn, andere garbage. Maar bovenal zullen we veel experimenten zien.”
Wie met vragen zit over zelfdoding, kan terecht bij de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 of op zelfmoordlijn1813.be.
‘ChatGPT heeft AI een gezicht gegeven’
Door Tom Cassauwers
Geneesmiddelen testen we voordat ze gelanceerd worden, maar dat doen we niet met deze erg krachtige AI-systemen.
— GEERTRUI MIEKE DE KETELAERE VLERICK BUSINESS SCHOOL
We staan aan de vooravond van een gigantische energietransitie, waarbij hernieuwbare bronnen een absolute hoofdrol zullen spelen. Zowel het aanbod als de bijhorende prijsmodellen zullen drastisch veranderen. Het Waalse bedrijf Haulogy ontwikkelt software waarmee alle actoren op de energiemarkt (consumenten, leveranciers, producenten, bedrijven en overheden) die transitie snel, efficiënt én prijsgunstig kunnen maken.
Consumenten die energieproducenten worden, volatielere en variabelere prijzen van zonneen windenergie, bedrijven en burgers die energieoverschotten aan elkaar kunnen verkopen via energiegemeenschappen en ga zo maar verder. De energietransitie in Europa zal de komende jaren enorme veranderingen op de markt meebrengen. Het Henegouwse bedrijf Haulogy maakt software die de uitdagingen én de risico’s van die overgang behapbaar maakt. “Wij zijn een softwarebedrijf dat IT-oplossingen maakt voor de energiesector”, legt Chief Sales Officer Bart Focquaert uit. “Die sector is ook onze enige focus, maar we vullen die wel zeer breed in. Wij hebben oplossingen voor zowel energieleveranciers, -producenten, evenwichtsverantwoordelijken en netbeheerders als grote energieverbruikers of bedrijven die door slimme sturing hun energiefactuur willen verlagen.”
“Wij zijn ontstaan in 2005 en hebben steeds ingespeeld op alle veranderingen op de energiemarkt”, pikt Chief Executive Officer Charles Delhaye in. “Eerst had je de grote liberaliseringsgolf van 2005, waarbij er heel veel nieuwe marktspelers verschenen. Daarna ging de sector door een digitaliseringsgolf, waar wij ook op inspeelden. Vandaag de dag ligt onze focus helemaal op de energietransitie die zich voltrekt.”
Die transitie stelt alle marktactoren voor nieuwe feiten. Bart Focquaert lijst er enkele op: “De evolutie naar hernieuwbare energie maakt dat aanbod en prijzen veel moeilijker te voorspellen vallen. Daarnaast blijven we voorlopig nog zeer afhankelijk van fossiele brandstoffen en zal tegelijkertijd de rol van kernenergie allicht kleiner worden. Om nog maar te zwijgen van onverwachte geopolitieke gebeurtenissen die de energieprijzen
enorm kunnen beïnvloeden. Dit maakt de markt dynamischer en onvoorspelbaar, maar het creëert ook opportuniteiten. Wie hier slim mee omgaat zal zijn energie goedkoper betalen dan vroeger.”
Om dat mogelijk te maken heeft Haulogy softwaretools voor verschillende spelers. Bart Focquaert: “Energieleveranciers die innovatieve producten willen aanbieden maken gebruik van AMEO Supply Hub, waarmee ze een volledige traceerbaarheid van hun energiemix bieden aan hun klanten. Zo hebben consumenten niet alleen beter zicht op waar hun energie vandaan komt, maar kunnen leveranciers bijvoorbeeld ook andere prijzen hanteren voor de energie van hun windmolens in vergelijking met de energie die ze zelf op de groothandelsmarkten aankopen. Dit helpt ook om hun klanten mee te nemen in de transitie.”
Voor netbeheerders bouwde Haulogy dan weer het SANO-platform. “Dat maakt een actief beheer van het netwerk mogelijk”, legt Charles Delhaye uit. “De tool kan bijvoorbeeld voorspellen waar en wanneer er congesties op het netwerk verwacht worden. Ons AI-algoritme houdt rekening met meteorologische data, waardoor de voorspellingen van productie en afname uiterst nauwkeurig zijn.”
Nog een andere tool is AMEO Optiflex. Daarmee kunnen grote verbruikers hun energieverbruik slim aansturen. “Die bedrijven hebben meestal een energiecontract met dynamische energieprijzen die per uur veranderen naargelang het aanbod”, zegt Charles Delhaye. “De software laat hen toe om op een intelligente manier bijvoorbeeld hun machineparken of koelcellen, batterijen of laadpalen te gaan aansturen. Als de prijzen laag zijn, zorgt het systeem ervoor dat, pakweg, batterijen helemaal opgeladen worden, zodat er tijdens de prijspieken een zo laag mogelijke afname uit het net is. Het resultaat is een lagere kost én een lagere CO2-uitstoot. Vroeger was dit enkel voor heel grote verbruikers een positieve businesscase, door de sterk schommelende prijzen hebben vandaag veel meer bedrijven baat bij een dynamische prijs. Op voorwaarde dat ze een slimme sturing hebben zoals AMEO Optiflex, natuurlijk.”
Voor alle actoren in de energiemarkt is er de AMEO Hedging-oplossing, die retrospectieve
én toekomstige analyses van energiebehoefte -en prijs uitvoert. “Dit laat toe om weloverwogen beslissingen te nemen, rekening houdend met de energie-efficiënte doelstellingen en de vermindering van de CO2-voetafdruk.”
Het is de holistische kijk op de materie die Haulogy onderscheidt van concullega’s, geeft Bart Focquaert mee. “Er zijn nog wel bedrijven die gelijkaardige platformen bouwen, maar zij focussen telkens op een bepaald aspect: hetzij de batterij, hetzij de laadpalen… Wij nemen voor onze klanten alle elementen mee in het rekensommetje. Dus batterijopslag, dynamische prijszetting, energieverbruikers die produceren, laadpalen en zonnepanelen… Dat is soms zeer complex, maar het maakt ons ook uniek. Bovendien zijn we volledig onafhankelijk van je energieleverancier.”
De komende jaren zal het belang van die rekensommetjes trouwens enkel maar groter worden. Alle EU-richtlijnen sturen zowel burgers als bedrijven naar hernieuwbare energie en een lagere CO2-uitstoot. “Die ommezwaai is niet evident voor bedrijven omdat die niet tot hun corebusiness hoort. Met onze software kunnen we hen bij deze operatie volledig ontzorgen.”
Charles Delhaye Chief Executive Officer Haulogy Bart Focquaert Chief Sales Officer Haulogy foto: Stefaan TemmermanIedere onderneming, afhankelijk van de sector of de grootte, werkt op een operationeel, tactisch en strategisch niveau, met zowel een impact op de dagelijkse werking van het bedrijf als een langetermijnstrategie voor eventuele groei. Bij dat laatste wringt echter nog vaak het schoentje. Dankzij too-doo bereik je gemakkelijk jouw strategische doelstellingen en boek je snel meetbare resultaten.
Je plant voortdurend vergaderingen in, je hebt een geweldig businessmodel uitgewerkt, verschillende afdelingen werken aan hun takenlijst, maar… verder gebeurt er niet al te veel. Klinkt bekend? Wees gerust, je bent niet alleen. “Het probleem binnen heel wat organisaties is dat vergaderingen, processen en strategische plannen vaak niet gestructureerd verlopen”, begint Gert Van De Vijver, founder en CEO van het digitaal platform too-doo. Hij is al meer dan 31 jaar actief als Operations Manager binnen het kmo-landschap en werkte het platform uit om bedrijven de nodige structuur te bieden voor een tactisch-strategische bedrijfsvoering. “Zo gebeurt het vaak dat je met het managementteam tijdens een teamweekend de strategieën hebt besproken, of dat men in het bedrijf processen en flowcharts uittekende waar nadien verder niets mee gebeurt en iedereen gewoon zijn eigen ding doet. Om daar een zekere samenhang in te vinden, zag ik dat er heel wat methodieken waren die geweldig goed werken. Ik besliste vijf jaar geleden om die allemaal in één digitaal platform te verwerken, het TS-model.”
Too-doo werkt als een soort van operating tool, of een ERP-systeem op tactisch-strategisch niveau. Strategieën, processen, vergaderingen, compliance… Het hangt allemaal op een logische manier samen binnen dit model.
Om dit te bekomen hanteerde Van De Vijver verschillende best practices-modellen in het systeem die hij zelf jarenlang toepaste. Je hebt het dan maar in te vullen en het opvolgen
kan beginnen, zodat het niet slechts bij een goedbedoelde oefening blijft en de methodieken ‘embedded ’ geraken in de organisatie. “Het fungeert als kapstok. Onze TS-methodiek is gekoppeld aan één groot actieregister. Voor strategie is er bijvoorbeeld de OGSM-methode, voor processen is dat het turtlediagram. De RACI-methode verwijst dan weer naar responsible, accountable, consultant en informed… Verschillende bekende methodologieën zitten hierin dus vervat.” Bovendien leg je er als bedrijf een noodzakelijke basis mee voor verschillende soorten certificering, waaronder ISOx, BRC, IFC…, waardoor alle soorten vereisten kunnen worden gedekt door het platform.
Het TS-model leent zich bovendien uitstekend als houvast voor het managementteam, dat zo een duidelijk overzicht heeft van de langetermijndoelen en connectie behoudt met de dagelijkse operaties. “It’s all about execution”, gaat Van De Vijver verder. “Je moet iedere dag áán het bedrijf werken, en niet in het bedrijf. Er wordt nog te veel blabla verkocht en gebruik gemaakt van allerlei tools, maar dat is niet voldoende. Er moet actie volgen.” Samengevat: er is nood aan actionable insights. “Eerst en vooral moet er een cultuur bestaan waarin actie wordt ondernomen, waar vergaderingen plaatsvinden en het duidelijk is wie wat uiteindelijk doet. Het is belangrijk dat er tijd wordt genomen om die acties uit te voeren. Wij spreken van discipline, en je moet ervan kunnen uitgaan dat taken effectief worden uitgevoerd. In ons model noemen we dat leadership, want die acties moeten ook worden gemanaged. Daarom moet je tactisch-strategische tijd voorzien in je agenda om aan je agendapunten en acties te kunnen werken. Want je hebt nooit zomaar ‘tijd over’.”
Een groot deel van het too-doo-cliënteel zijn kmo’s. Zij ondergaan al eens groeipijnen, wanneer het bedrijf bijvoorbeeld extra medewerkers aan boord moet halen en er een shift plaatsvindt in het takenpakket. “Met ons TS-model krijgen ze
een structuur aangereikt, met templates, waarvan ze gebruik kunnen maken als ze klaar zijn voor een verdere bedrijfsgroei”, aldus Van De Vijver. “Wanneer je groeipijnen doormaakt, is het belangrijk om zo’n framework te hebben en om te weten waar alle taken naartoe gaan en naar wie. We zijn er ook van overtuigd dat er heel veel expertise in het bedrijf zelf zit. Er is simpelweg een duwtje in de rug nodig om projecten te structureren en de strategie mee te bepalen, indien nodig. Dat vinden bedrijven bij too-doo.” Ten slotte: communicatie, een laatste key aspect dat een goede structuur mee mogelijk maakt. “Het is belangrijk dat mensen weten wat ze moeten doen, op welke manier en wie waarmee bezig is, zodat alles niet langer gefragmenteerd verloopt”, benadrukt Van De Vijver.
Met too-doo kun je rekenen op bewezen globale methodieken en heb je alles op één centrale plek voor een soepele opvolging. Er is ook een integratie met Microsoft Teams, en dankzij de aanwezige features in het TS-model haal je alle frustraties weg op het vlak van strategie, processen, vergaderingen en de opvolging van acties. “Want als bedrijf heb je structuur nodig – en daarvoor is too-doo het ideale platform.”
Gert Van De Vijver Founder en CEO too-doo
‘Vrouwen moeten in hun carrière vaak meer horden nemen dan mannen’
Valerie Tanghe
Ze zijn al iets talrijker dan pakweg tien jaar geleden, maar vrouwen in een technologieomgeving (laat staan: leidinggevende vrouwen) blijven nog altijd een zeldzaamheid. Hoe komt dat? En wat valt eraan te doen? Aan wie konden we dat beter vragen dan de ICT Woman of the Year van het vakblad DataNews: Valerie Tanghe, managing director bij Accenture.
Als managing director bij de Technologyafdeling van Accenture overziet Tanghe vooral klanten uit de telecom-, media- en hightechwereld. Zelf heeft ze er ook al een indrukwekkend parcours op zitten in de sector, met leidinggevende functies bij onder meer Telenet, Proximus, Cegeka en Altran.
Was het als kind al uw droom om in een hightechbedrijf te werken?
“Dat heeft er altijd wel in gezeten, maar vooral vanuit een soort dadendrang, denk ik, niet meteen vanwege de technologie op zich. Ik word vooral graag uitgedaagd door complexe, ingewikkelde problemen. Mijn vader was, net als ik nu, burgerlijk ingenieur en ergens in de jaren tachtig was hij betrokken bij de bouw van een elektriciteitscentrale, midden in de woestijn van Saoedi-Arabië. Ik ben daar toen eens mee naartoe geweest en dat heeft een grote indruk achtergelaten: die wirwar van buizen, draden en machines. Daar moeten de kiemen gelegd zijn, want later ben ik aan de KU Leuven elektronica gaan studeren, met als specialisatie telecom. Zo ben ik erin gerold.”
Heeft u in de loop van uw carrière de attitude tegenover vrouwen zien veranderen?
“Toen ik in 1995 begon, was ik echt nog de grote uitzondering. Mijn eerste job was bij een start-up die een glasvezelnetwerk wilde aanleggen. Van de pakweg 400 mensen in engineering en operations waren er welgeteld 3 vrouwelijke ingenieurs. Dat is dus minder dan 1 procent van het totaal. Vrouwen zijn vandaag nog altijd in minderheid, maar dat soort cijfers zijn wel fel verbeterd.
Het heeft er natuurlijk ook mee te maken dat de nood aan mensen in deze sector zo groot is dat er veel meer moeite gedaan wordt om meisjes te laten instromen, liefst met de juiste STEM-diploma’s.”
Het aantal meisjes dat voor een STEM-richting kiest, blijft toch nog altijd zeer laag.
“Klopt, en het is vooral de doorstroom van middelbaar naar hoger onderwijs die echt problematisch is. Van de ongeveer 40 procent meisjes die een wiskundige of wetenschappelijke aso-richting volgen, gaat maar 5 à 15 procent in dat soort richtingen verder studeren. Ik denk dat het nodig is om op het juiste moment meisjes te overtuigen om voor STEM te kiezen. Op basis van mijn eigen ervaring en op basis van onderzoek gebeurt dat best op 16- à 17-jarige leeftijd. Veel vroeger is voor de professionele wereld ook niet opportuun, omdat dan de kloof met het bedrijfsleven nog te groot is. Ik was zelf ook zo, ik heb lang getwijfeld om geneeskunde te gaan studeren. Rond 16, 17 moeten we hen
dus duidelijk maken dat er met dat soort studierichtingen echt wel toffe en vrouwvriendelijke jobs te vinden zijn. Daar ligt nog een taak voor de scholen en het middenveld, ja. Daarnaast speelt natuurlijk ook de macht van het getal: als je in een sector een lage instroom van jonge dames hebt, zul je uiteraard ook heel weinig vrouwelijke werknemers overhouden en dan nog minder in een leidinggevende functie.”
Bent u ooit zelf tegen het glazen plafond aan gebotst?
“Goh, dat concept bestaat wel, hoor, maar ik hou niet zo van die term. Ik spreek liever over het ‘professionele labyrint’ of de ‘hordenloop’. Vrouwen moeten in hun professionele carrière vaak meer horden nemen. Dat heeft te maken met vooroordelen, zoals de combinatie werk en gezin die te zwaar zou zijn. Voor vrouwen in een mannenwereld is het vaak ook lastiger om een netwerk uit te bouwen. Soms worden zaken ook al voor ons beslist: ‘Zij heeft een gezin, ze zal wel niet geïnteresseerd zijn in een managementfunctie’. Ook vrouwelijke leidinggevenden bezondigen zich daaraan. Ik heb zelf ook telkens stevig moeten streven om op de lijst terecht te komen van wie wil promoveren. Er is ook een anekdote die ik altijd onthouden heb. Ik werkte eens bij een bedrijf waar ik en drie mannelijke ingenieurs – allemaal van dezelfde universiteit en ongeveer dezelfde leeftijd – voor het eerst een bedrijfswagen kregen. Om de een of andere reden kreeg ik een veel kleinere auto dan de rest. Een afdankertje dat ze nog ergens staan hadden (lacht). Het ging me niet zozeer om die auto, maar ik voelde me toen echt wel gediscrimineerd. Pas na een week durfde ik mijn toenmalige baas daarover aan te spreken. En fair is fair: met één telefoontje heeft hij dat onmiddellijk rechtgezet.”
Het is ook niet alleen in België dat vrouwen te weinig doorstromen naar de technologiesector, het is een wereldwijd probleem.
“Ja, absoluut. Hoeveel vrouwelijke CEO’s van techbedrijven zijn er? Niet
zo gek veel. Bij Accenture nu toevallig wel (lacht). Zo’n gebrek aan rolmodellen speelt allicht ook mee. Veel bedrijven zeggen wel dat ze meer vrouwen in hun rangen willen, maar ze blijven daar vaak toch redelijk vaag en vrijblijvend over. Bij Accenture hebben we daar heel concrete doelstellingen over, een echt vijfjarenplan met harde KPI’s: tegen 2025 moet er in dit bedrijf 50/50-pariteit zijn tussen vrouwelijke en mannelijke werknemers. Dat wordt ook heel nauwgezet opgevolgd.”
Hoe zou u uw managementstijl omschrijven? Mannelijk of vrouwelijk?
“Ik weet zelfs niet of dat onderscheid echt bestaat. Bij mannelijke managers denkt men vaak aan prestatiegericht, assertief, direct en wat harder qua stijl… maar ik ken evengoed vrouwelijke managers die op die manier leidinggeven. Net zoals ik ook heel empathische mannelijke managers ken. Wat eigenlijk veel belangrijker is, is dat een manager soft skills in de vingers heeft, ongeacht of het een man of een vrouw is. Ik kan je verzekeren: al is de technologie nog zo goed, zonder bijvoorbeeld een goede manier van communiceren, lopen heel veel projecten al vanaf dag één in het honderd.”
Wie was vroeger uw rolmodel?
“Judith Resnik, een vrouwelijke Amerikaanse astronaute. Het was niet de allereerste vrouwelijke astronaute, want dat was Sally Ride, maar ze heeft me toch enorm geïnspireerd. Ze hield ook van heel complexe problemen oplossen. Ze is astronaute geworden vanuit een heel pacifistische, niet-militaire achtergrond, echt om de mens en de mensheid vooruit te helpen.”
Wat is de ICT Woman of the Year Award?
De ICT Woman of the Year Award wordt elk jaar georganiseerd door het IT-vakblad DataNews, dit jaar al voor vijftiende keer. De winnaressen worden aangeduid door de lezers en een jury van ex-winnaars en IT-prominenten. Voor de twaalfde keer is er ook een ‘Young ICT Lady of the Year’ verkozen (-35 jaar). Die titel ging naar Nabila Farhat van Capgemini. Zij is accountmanager van een grote klant uit de bankensector en stuurt 200 consultants aan.
Slechts 1 op de 5 techbanen voor vrouwen Vrouwen bekleden nauwelijks 22 procent van alle techjobs in Europa, zo becijferde consultant McKinsey. In sommige specifieke sectoren (cloud, DevOps…) ligt het cijfer zelfs onder de 10 procent. Wat STEM-studies betreft is er in de Scandinavische en Oost-Europese landen bijna gendergelijkheid. België staat hier slechts op de 25e plaats met 23 procent meisjes. Spanje draagt de rode lantaarn met nauwelijks 13 procent.
Elk bedrijf wordt een IT-bedrijf, die voorspelling deed Gartner vijftien jaar geleden al. Dat betekent ook dat software meer en meer de levensader wordt van moderne ondernemingen. Door het gebruik van low-code tools verloopt het bouwen van die software tegenwoordig almaar sneller en dus kostenefficiënter. Het Kontichse Sixth Generation is gespecialiseerd in deze ontwikkelmethodiek. Wij gingen er even ons licht opsteken.
Bedrijven drijven tegenwoordig op software, maar daar hangt vaak ook een stevig prijskaartje aan vast. Er moeten immers talloze mensen, heel veel uren en dus grote budgetten voorzien worden voor het schrijven en onderhouden van interne toepassingen. Is er geen manier om dat ontwikkelproces te stroomlijnen, de kosten te verlagen en time-to-market te versnellen? En dat zonder aan kwaliteit in te boeten? “Die manier is er wel degelijk”, zegt Dennis De Reyer, een van de oprichters van Sixth Generation. “In dit digitale tijdperk is low-code technologie naar voren gekomen als een echte gamechanger voor softwareontwikkeling. Door zijn eenvoud en efficiëntie stelt low-code bedrijven in staat om aan sneltempo krachtige toepassingen te bouwen.”
● Op zijn kop
Stel je een platform voor waarmee ontwikkelaars vooraf gebouwde componenten kunnen slepen en neerzetten, visuele interfaces kunnen ontwerpen en repetitieve taken kunnen automatiseren. Dat is low-code in een notendop. “Op die manier neemt de behoefte aan de uitgebreide, traditionele softwareontwikkeling aanzienlijk af”, zegt medeoprichter Alexander Van Ravestyn. “Low-
code heeft het softwareontwikkelingslandschap volledig op zijn kop gezet, waardoor bedrijven de voordelen van moderne technologie kunnen benutten zonder de complexiteit die traditioneel met programmeren wordt geassocieerd.”
Sixth Generation is sinds zijn oprichting gespecialiseerd in het efficiënt en praktisch ontwikkelen van bedrijfsapplicaties met behulp van low-code tools. Alexander en Dennis hebben jarenlange ervaring in het vakgebied van software engineering en zijn daarbij altijd op zoek geweest naar efficiëntere manieren om waarde te leveren met technologie. Hun gedeelde visie over wat een bedrijf succesvol maakt op de lange termijn - een goed product, een sterke verkoopmachine en operationele excellentie achter de schermen - heeft hen geïnspireerd om Sixth Generation op te richten.
● Vrijheid en flexibiliteit
Vandaag worden al veel bedrijfsprocessen ondersteund door software, maar deze software is vaak nog niet gebaseerd op lowcode technologie. Bijvoorbeeld in Nederland is dit al wel vaker het geval. “Stel dat een operationeel team via intuïtieve interfaces zijn wagenpark efficiënt kan beheren”, geeft Dennis als voorbeeld. “Of dat een bouwbedrijf met een handige applicatie moeiteloos zijn medewerkers kan inplannen. Of wat dacht je van geautomatiseerde processen die de best mogelijke bezorgroute voor de volgende dag bepalen? Dit zijn slechts enkele voorbeelden van wat mogelijk is met low-code en het beste is dat er geen beperking is qua sector of industrie. Of het nu gaat om financiële dienstverlening, gezondheidszorg, detailhandel of welke branche dan ook… low-code biedt de vrijheid en flexibiliteit om op maat gemaakte
bedrijfsapplicaties te bouwen en zo de operationele efficiëntie te verbeteren. Wij zijn bijvoorbeeld vooral in back office-toepassingen gespecialiseerd, maar low-code kan evengoed worden ingezet voor zogenoemde customer facing-applicaties.”
Dit alles wil natuurlijk niet zeggen dat er geen nood meer is aan traditionele softwareontwikkeling. “Wat low-code wel mogelijk maakt, is dat software engineers op een zinvollere manier kunnen worden ingezet op projecten waar ze het best hun waarde kunnen uitspelen. Het heeft onder meer met complexiteit te maken. Als je echt ingewikkelde projecten op stapel hebt staan, bijvoorbeeld het bouwen van een core banking-systeem dat miljoenen transacties per minuut verwerkt, ben je nog steeds aangewezen op traditionele softwareontwikkeling.”
En low-code heeft nog wel enkele troeven in de mouw zitten. “Onderhoud van software is een belangrijk aspect in de ITwereld”, zegt Dennis. “En low-code biedt verschillende voordelen op dit gebied. Het helpt bij het verminderen van digitale erosie doordat low-code platformen de verantwoordelijkheid nemen om hun software up-to-date te houden. Dit zorgt ervoor dat de applicaties altijd bijgewerkt zijn en potentiële beveiligingsrisico’s geminimaliseerd worden. Daarnaast vermindert low-code de technische complexiteit van oplossingen. Door met een beperkt aantal bouwstenen te werken, maakt low-code het eenvoudiger om in een periode van wisselende werkkrachten kennisoverdracht te versnellen. Dit draagt dan weer bij aan een vlot en efficiënt onderhoudsproces voor bedrijfsapplicaties.”
Wilt u weten wat low-code development voor uw bedrijf kan betekenen?
Surf snel naar www.sixthgeneration.io of bel 03/871.99.66.
Wij geven u graag een persoonlijke demonstratie.
“Efficiëntie boosten met low-code: minder code, meer resultaten”
Cras Woodgroup, Lunch Garden en WAAK, het zijn drie bedrijven binnen heel verschillende sectoren. Maar één ding hebben ze gemeen: duurzaamheid zit in hun DNA. Hun SDG’s, of Sustainable Development Goals, kiezen ze doelbewust uit en stapsgewijs werken ze naar een betere toekomst voor mens en planeet. Hun meest betrouwbare partner? IT en bijhorende data.
Timmeren aan je duurzaamheidsdoelstellingen, daar heeft ieder bedrijf zo zijn eigen aanpak voor. Bij maatwerkbedrijf WAAK, dat duurzame tewerkstelling creëert voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, werken ze onder meer hun ideeën technisch en commercieel uit aan de hand van een divers samengestelde werkgroep Circulaire Economie. “Wij bekijken duurzaamheid vanuit het oogpunt dat als het goed is voor de 3 P’s – people, planet, profit –, iets écht voor de lange termijn is,” zegt gedelegeerd bestuurder Tim Vannieuwenhuyse. Bij Lunch Garden hebben ze binnen hun middellangetermijnstrategie onder meer belangrijke enablers gedetecteerd: “Dat zijn: digitalisering, duurzaamheid, partnerships en teams”, vat CEO Ann Biebuyck samen. “Hoe kunnen we bijvoorbeeld plastic verpakkingen verminderen voor onze producten, energiebesparend werken in onze restaurants, of onze mensen helpen om zich te kunnen focussen op extra hospitality?”
Bij houtgroep Cras zoomen ze onder meer in op de duurzame ontginning van deze hernieuwbare grondstof en hoe hout duurzaam kan worden ingezet. “We volgen ook de laatste ontwikkelingen op technisch vlak, zodat we efficiënter en duurzamer kunnen opereren”, zegt CTO Dirk Van Houwe. “Recent namen we een nieuwe installatie in gebruik
voor het thermisch verduurzamen van houtsoorten die van nature minder duurzaam zijn. Ook dat scheelt een pak CO2.” IT en data spelen hier dus een belangrijke rol. Het trackt ook onder meer de herkomst van hun grondstoffen. “Dat is belangrijk als we duurzame leveranciers willen kiezen. Verder kunnen we dankzij onze IT-services geïntegreerde oplossingen uitwerken met zo weinig mogelijk papier. En uiteraard zijn data ook erg nuttig om ons energieverbruik te monitoren en bij te sturen.”
Bij Lunch Garden zien ze iedere dag hoe goed digitalisering en duurzaamheid hand in hand gaan. Ann: “Het is belangrijk om te weten waar je naartoe wilt en dat het onderwerp bij iedereen binnen de organisatie hoog op de agenda staat, door concrete acties in te voeren. Wij brachten bijvoorbeeld onze carbon footprint in kaart en startten een systematisch verbeteringstraject in de vorm van een meerjarenplan, dat we ieder jaar aandachtig opvolgen.” En ook bij WAAK draait het helemaal om ‘meten is weten’: “Als productiebedrijf is onze ecologische voetafdruk niet klein, maar we gaan wel blijvend inzetten op meer duurzaamheid, door te werken binnen zowel scope 1, 2 als 3. Die laatste focust zich op de impact op de supply chain: Hoe kun je bijvoorbeeld de volledige keten energieneutraler krijgen? Het is een moeilijk vraagstuk, maar wel eentje met veel impact als je erin slaagt om daarin stappen vooruit te zetten.”
Voor al wie een oplossing zoekt voor uiteenlopende duurzaamheidsvraagstukken en manieren om SDG’s efficiënt aan te pakken en/of uit te werken met behulp van technologie, kan zich inschrijven voor de CTAC Sustainability Roundtable. Hier zullen de drie
experten deel uitmaken van een panel dat dieper zal ingaan op het topic. “Rond duurzaam ondernemen gebeurt er al wat, maar circulaire economie blijft nog te vaak op de achtergrond”, aldus Tim. “Belangrijk is dat er voldoende virtuele en fysieke netwerken zijn om elkaar te inspireren, en om het laaghangend fruit te copy-pasten. Zo moet niet iedereen van nul beginnen. We moeten bij elkaar te rade gaan en elkaar triggeren om een stapje verder te gaan.”
Ann van Lunch Garden ziet het belang van een diverse groep organisaties die hun duurzame aanpak willen delen met anderen. “Want uiteindelijk zijn we er allemaal finaal bij gebaat om via geoptimaliseerde processen het nog beter te doen. Een dergelijk event maakt duurzaamheid bespreekbaar, vooral omdat er verschillende soorten bedrijven aan het woord komen en het georganiseerd wordt vanuit een onverwachte hoek. IT is nu een ware businesspartner geworden, die bedrijven kan helpen om meer wendbaarheid te tonen, en ons bijvoorbeeld kan helpen om te evolueren als keten.” Andere Belgische ondernemingen inspireren is tevens nog een belangrijk doel van de Sustainability Roundtable.
Dirk: “Het is een platform om de boodschap rond duurzaamheid verder te verspreiden en ook andere bedrijven aan zetten om te investeren in duurzame processen en producten.”
Scan de QR-code voor alle informatie over de CTAC Sustainability Roundtable op 21 juni. Schrijf je nu in!
De impact van IT op ons milieu valt niet te onderschatten. Niet alleen door het gebruik (en stroomverbruik) van computers, datacenters en IoT-apparatuur, maar ook via de fabricage en het bijhorende materiaalverbruik van de toestellen zelf. Wat kunnen we daaraan doen?
Over hoeveel stroom onze IT-activiteiten precies verstoken lopen de cijfers uiteen afhankelijk van de bron. Maar dat het over een gigantische hoeveelheid elektriciteit (en CO2-uitstoot) gaat, staat buiten kijf, zegt David Franck. Met zijn consultancybureau Aryx adviseert hij bedrijven om de milieu-impact van hun IT in te perken. “Ik lees in rapporten dat zowat 4 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot van IT zou komen”, zegt hij. “Het grote probleem daarbij is dat dit grotendeels ‘onzichtbaar’ is. Wifi en dataverkeer ‘zie’ je niet, het blijft abstract, waardoor ook de noodzaak om er iets aan te doen niet heel acuut lijkt.”
Nochtans zullen bedrijven zich dit binnenkort wel moeten aantrekken. Vanaf 2025 worden grote ondernemingen door Europa immers verplicht om over hun niet-financiële governance targets te rapporteren, inclusief hun stroomverbruik. “Meten is weten”, zegt Franck. “Er bestaan bepaalde protocollen en rekenmethodes
om in kaart te brengen hoeveel stroom je verbruikt en dat om te rekenen naar de hoeveelheid CO2 die je uitstoot. Het gaat over het verbruik zowel in de fabrieken en kantoren als doorheen de volledige value chain. Pas als je weet waarover het gaat, kun je er wat aan doen.”
Franck geeft toe dat de regels nog lang niet klaar zijn en dat heel de opzet grotendeels work in progress is. “Er zijn wel wat zaken die nog niet vastliggen, zoals over het auditen van de cijfers die bedrijven rapporteren. De EU gaat voorlopig ook nog geen taxaties heffen op die uitstoot, een echte incentive om er iets aan te doen is er nog niet. Al is de verwachting natuurlijk wel dat dat over enkele jaren zal veranderen.”
In heel de discussie speelt natuurlijk ook de energiemix van elk land mee. In België – waar we nog veel kernenergie gebruiken – ligt de CO2-uitstoot van stroomverbruik een stuk lager dan in bijvoorbeeld Duitsland of Polen, twee landen die veel stroom opwekken met gas en steenkool. “Er zit daarnaast ook een grote verantwoordelijkheid bij de IT-bedrijven zelf”, zegt Franck. “Sommige techreuzen staan duidelijk een pak verder dan andere wanneer ze moeten inschatten hoeveel CO2 ze uitstoten bij de fabricage van een
computer of een server of om een datacenter een uur te laten draaien. Er zijn ook rapporten die melden dat in de totale CO2-uitstoot van een computer het stroomverbruik maar 20 procent voor zijn rekening neemt. De rest zit in fabricage en recyclage. Zeker bedrijfsleiders van bijvoorbeeld beton- of staalfabrieken menen dus dat ze wel andere katten te geselen hebben dan die paar servers die ze hebben draaien.”
Die recyclage is trouwens ook een aspect dat almaar belangrijker wordt. Bij het Beringse bedrijf Out of Use werd vorig jaar zowat 800 ton aan servers, pc’s, smartphones, printers gerecycleerd. Voor dit jaar zal de weegschaal op ruim 1000 ton aftikken, zegt marketingmanager Robbe Papen. “De meeste toestellen komen van bedrijven, overheden en ziekenhuizen”, vertelt hij. “Alles wordt getest, wij kijken wat nog bruikbaar is, we wissen alle data en daarna geven we ze een gradatie op basis van de conditie. Dat gaat van A tot D.”
Via een eigen vzw worden de bruikbare toestellen voor een prikje aan scholen en armoedeorganisaties verkocht. De klanten van Out of Use krijgen er zelf een recyclagevergoeding voor die ze
eventueel ook aan Natuurpunt kunnen doorschenken. Die organisatie plant er dan bossen mee aan. Eén server, laptop of computer is op die manier goed voor twee vierkante meter bos.
“Uit apparatuur die niet meer bruikbaar is, recycleren we secundaire grondstoffen waarmee nieuwe toestellen gemaakt kunnen worden”, zegt Papen. “In totaal gaat het om 70 fracties, onder meer ijzer, lood en koper. Alles wordt lokaal verwerkt, er gaat niks naar landfills of Afrikaanse stortplaatsen.”
Alles wat we binnenkrijgen, wordt lokaal verwerkt, er gaat niks naar landfills of Afrikaanse stortplaatsen.
— ROBBE PAPEN OUT OF USE
Het van oorsprong Duitse CHG-MERIDIAN is een wereldspeler in het beheren en financieren van IT en technologie voor de industrie en de gezondheidssector. Duurzaamheid is daarbij een cruciale factor, want het businessmodel is al sinds de oprichting in 1979 gebaseerd op de principes van de circulaire economie, zegt Guillaume Poot Baudier, Vice President Sales CHG-MERIDIAN Belux.
CHG-MERIDIAN biedt maatoplossingen voor de financiering en het beheer van IT en technologie voor de industrie en de gezondheidszorg. “Dat gaat van smartphones en laptops over industriële robots en vorkliften tot en met complete productielijnen”, zegt Guillaume. “In de gezondheidszorg gaat het bijvoorbeeld over MRI-scanners of operatierobots. Een zeer breed gamma, maar met telkens een technologische inslag.”
Ons leasemodel is bij uitstek geschikt voor bedrijven om de CO2-impact van hun apparaten in te perken, zegt Guillaume. Hij legt uit waarom: “Wij zijn experten in lifecycle management. Dat omvat alles van de planning, aankoop en financiering van technologie, de operationele opstart, tot en met de gecertificeerde dataverwijdering aan het einde van de gebruiksduur. Daarna gaat het nog verder met de refurbishment en remarketing van gebruikte apparaten op de tweedehandsmarkt. Wij hebben twee technologiecentra in Europa waar elk jaar ongeveer 96% van de apparaten die
na afloop van het leasecontract binnenkomen een tweede leven krijgt. In 2022 waren dat liefst 924.000 apparaten.” Elk apparaat wordt getest, visueel en technisch opgeknapt en dan verkocht aan gespecialiseerde brokers. Van daaruit komen ze dan terecht bij andere bedrijven en instellingen of zelfs consumenten. De grondstoffen van de 4% gerecycleerde toestellen worden duurzaam in de materiaalkringloop teruggebracht.
“Bedrijven hebben meestal niet de kennis, de schaal of de installaties om nog iets zinnigs te doen met de apparaten nadat hun economische levensduur voorbij is”, zegt Guillaume. “Ze vergaren stof in een kast of worden weggegooid. Met een lease- of een as-a-service-model dat voorziet in refurbishment en remarketing, worden toestellen teruggenomen en hergebruikt. Bedrijven hoeven zelf niets te doen, dat gaat veel gemakkelijker en er wordt dus ook vaker gebruik van gemaakt. Verschillende studies tonen dat ook duidelijk aan.”
CHG-MERIDIAN gaat nog verder. “We hebben twee jaar geleden onze carbonZER0-formule gelanceerd”, legt Guillaume uit. “Bedrijven betalen daarbij elke maand een kleine som boven op het leasebedrag om zo de CO2-uitstoot van hun IT-apparaten te compenseren en ze koolstofneutraal te maken. Dat bedrag wordt dan geïnvesteerd in erkende internationale klimaatmitigatieprojecten, die aantoonbaar
emissies compenseren, bijvoorbeeld door de opwekking van hernieuwbare energie uit te breiden. Het is een vrij nieuwe formule, maar we zien daar een grote vraag naar. Meer en meer bedrijven willen er graag in participeren.”
In de toekomst zal die trend waarschijnlijk alleen maar duidelijker worden, aldus Guillaume. “Er zijn nog altijd veel bedrijven die commodities als laptops gewoon aankopen, omdat ze allicht de voordelen niet kennen van leasing, ook niet die op het gebied van duurzaamheid. We zien ook meer en meer bedrijven waar bijvoorbeeld een Sustainability Manager deelneemt aan de onderhandeling van de contracten. Toen ik hier begon, in 2007, bestond die functie niet eens.”
Guillaume Poot Baudier Vice President Sales CHG-MERIDIAN Belux
In een tijd waarin duurzaamheid een steeds grotere rol speelt, wordt er argwanend gekeken naar ITinfrastructuur. Nochtans heeft ook deze sector heel wat stappen in de goede richting gezet. Zowel bedrijven als overheden zijn zich bewust van de noodzaak om hun infrastructuur duurzaam te ontwikkelen en beheren. In het duurzaamheidsverhaal van infrastructuur is het mantra ‘Reduce, reuse, recycle’ heel erg belangrijk.
Reduce
Geen infrastructuur groener dan de infrastructuur die nooit wordt gebouwd. In het gemiddelde datacenter wordt zo’n 25% van de resources niet zinvol gebruikt en de andere 75% gebruikt slechts een fractie van de capaciteit. Da’s niet enkel slecht voor de bottom line, ook het milieu is je weinig dankbaar.
Bij het kiezen van infrastructuur is het belangrijk dat je enkele zaken in gedachten houdt:
• Kies hardware die zijn volle capaciteit benut
• Hou rekening met het energieverbruik van de hardware – dacht je al aan watergekoelde datacenters?
• Kies voor onderhoudsvriendelijk materiaal – hoe minder tussenkomst er nodig is, des te duurzamer
• Gebruik efficiënte software voor intelligent management van je hardware
Herbruikbaarheid van materialen en apparatuur speelt een cruciale rol in het verduurzamen van ITinfrastructuur. Door bestaande hardware te hergebruiken verlengen we de levensduur van producten en beperken we de noodzaak om nieuwe apparatuur aan te schaffen. Resultaat: minder afval, een lager energieverbruik en een kleinere ecologische voetafdruk.
Overweeg het gebruik van refurbished apparatuur, producten die door de fabrikant zijn teruggenomen, gecontroleerd en gereviseerd. Het is vaak goedkoper dan nieuwe apparatuur en draagt bij aan een circulaire economie.
De laatste stap is het recyclen van materiaal. Als de levensduur van je materiaal ten einde is en het is niet meer geschikt om te hergebruiken, dan is de beste
keuze om het te recycleren. De hardware wordt dan op een verantwoorde en duurzame manier verwerkt, waardevolle materialen en grondstoffen worden gerecupereerd en hergebruikt. Op die manier daalt de hoeveelheid e-waste en wordt de druk op natuurlijke hulpbronnen verlicht.
Xylos heeft een sterke partner gevonden in Hewlett Packard Enterprise. Samen zetten we ons in voor een duurzamere IT-infrastructuur bij onze klanten door het ‘Reduce, reuse, recycle’-principe te implementeren. Dankzij services zoals HPE GreenLake kunnen we onze klanten oplossingen op maat aanbieden, gebaseerd op duurzame technologieën. HPE GreenLake is een As-A-Service model dat de voordelen van een cloudoplossing combineert met die van on-premise (of in een co-locatie gevestigde) IT-infrastructuur. HPE GreenLake focust op optimisatie, right-sizing, realtime informatie en een efficiënter gebruik van ITinfrastructuur. Hierdoor wordt onnodig energieverbruik op korte en lange termijn vermeden en de ecologische voetafdruk gereduceerd. Op zoek naar een duurzame IT-oplossing? We helpen je graag verder. Ontdek er meer over op xylos.com
Reduce, reuse, recycle: in 3 stappen naar een duurzamere IT-toekomst
De enorme transitie van bedrijven naar de cloud is nog lang niet voorbij. Het onderzoeksbureau Gartner becijferde dat de wereldwijde cloudinvesteringen dit jaar met ruim 20 procent zullen groeien, tot 560 miljard euro. Tegelijkertijd ontwikkelen zich binnen de cloud-industrie ook steeds meer ‘zijtakken’. We bekijken er vier van naderbij: de industry cloud, de soevereine cloud, edge computing en cloud native computing.
Door Frederic PetitjeanIndustriële cloudplatformen verschillen onderhuids niet zo gigantisch veel van generieke platformen, maar zijn vooral toegespitst op één bepaalde industrie. Door een speciale combinatie van software, diensten en mogelijkheden rond IaaS (infrastructure-as-aservice) bieden ze heel specifieke mogelijkheden en oplossingen voor welbepaalde sectoren. Ze kunnen bijvoorbeeld heel flexibel werklasten afhandelen of maken snelle, digitale transformaties mogelijk op basis van de unieke behoeften van een bepaald bedrijfssegment, zoals de gezondheidszorg, de luchtvaart, de retailsector, de farma-industrie of zelfs de overheid.
Zoals gezegd gebruiken dit soort platformen als basis vaak de welbekende, commerciële cloudplatformen, maar leggen ze daar als het ware een laag van heel eigen mogelijkheden bovenop. Het is nog een vrij jong fenomeen en dus ook nog niet echt alomtegenwoordig. Het onderzoeksbureau Gartner verwacht dat grote ondernemingen tegen 2027 dit soort cloudplatformen zullen gebruiken om meer dan de helft van hun kritieke bedrijfsprocessen te versnellen. In 2021 was dit nog minder dan 10 procent.
Om volledig tot hun recht te komen, zo zegt Gartner, moeten dit soort industry clouds op termijn evolueren tot ‘ecosysteemclouds’. Deze ecosystemen kunnen dan door verschillende bedrijven uit dezelfde sector ingezet worden om bepaalde zaken te delen, zoals inkoop, distributie, betaalverkeer en zelfs onderzoek en ontwikkeling.
Dat cloudcomputing heel wat voordelen biedt, daar zijn de meeste ondernemingen ondertussen wel achter. Maar toch blijven ze vaak ook nog met heel wat vragen zitten. De belangrijkste: waar ‘zitten’ mijn data eigenlijk in die cloud en wie kan er allemaal aan? Die vraag is legitiem, want lang niet elk land heeft even strenge regels rond privacy en databescherming en bedrijven die bij ons opereren moeten voldoen aan de (strenge) Belgische en Europese normen hierrond.
Stel dat je bedrijfsdata ondergebracht zijn bij een Amerikaanse cloudprovider. De Amerikaanse overheid kan (via een dagvaarding of dwangbevel) deze providers dwingen om jouw data aan hen te overhandigen, zelfs als die data in een land buiten de VS geparkeerd staan. Dat is in strijd met de Europese GDPR-regels, bedrijven zitten hier dus in een soort patstelling. De oplossing is het installeren van een soevereine cloud. Hierbij wordt de volledige dataketen ondergebracht bij een Belgische entiteit en is deze dus in regel met de Belgische/Europese regelgeving.
Ook bij de Amerikaanse techreuzen begint het te dagen dat dit voor Europese ondernemingen belangrijk wordt. Zo sloot bijvoorbeeld Proximus medio maart een samenwerking met Google Cloud af om soevereine clouddiensten te gaan aanbieden. Vorig jaar had het bedrijf ook al een gelijkaardige samenwerking met Microsoft opgezet.
Door steeds meer apparaten en sensoren met het internet te verbinden, genereren ondernemingen tegenwoordig gigantische hoeveelheden data. Al die data naar de cloud sturen is niet alleen duur en tijdrovend (zeker via draadloze verbindingen), maar vaak ook helemaal niet nodig. Door gebruik te maken van edge computing worden de gegevens eerst ter plekke verwerkt (aan de ‘rand’ van de cloud) door het apparaat zelf of een geconnecteerde server. Enkel de ‘uitkomst’ van die bewerkingen kan dan via de cloud verder worden doorgestuurd, bijvoorbeeld om er nadien AI-algoritmes op los te laten.
Een goed voorbeeld van edge computing is de zelfrijdende auto. Dit soort wagens heeft wel een permanente verbinding met een server van de fabrikant, maar moet evengoed van hardware voorzien zijn om zelf ‘beslissingen’ te nemen. Ze zitten bijvoorbeeld van kop tot teen vol met sensoren en radarsystemen die voortdurend de omgeving scannen. Op die manier kunnen ze reageren op wat er rond hen gebeurt. Duikt er bijvoorbeeld plots een vrachtwagen voor je neus op, dan zal je auto remmen en afstand houden. Het spreekt voor zich dat dergelijke reacties onmiddellijk moeten kunnen gebeuren. De zelfrijdende auto heeft geen tijd om de data eerst naar een datacenter te sturen en dan af te wachten welke beslissing daar genomen wordt. In die tijd is de wagen immers al lang tegen zijn voorligger geknald.
Cloud native is een term om software aan te duiden die specifiek is ontworpen om te werken in cloudomgevingen. Dat betekent dat deze wordt gebouwd met behulp van specifieke cloudtechnologieën en -architecturen en dat de software opgezet is om optimaal te profiteren van de schaalbaarheid, de flexibiliteit en de mogelijkheden van de cloud. Zo kan de software werken in zogenoemde ‘gedistribueerde’ omgevingen. Daarbij kunnen de afzonderlijke componenten van de applicatie zich op verschillende servers en platformen bevinden. Dat heeft als voordeel dat de applicaties eenvoudig opgeschaald kunnen worden omdat nieuwe componenten snel kunnen worden toegevoegd als er extra capaciteit nodig is.
Die schaalbaarheid en flexibiliteit zitten ook in het gebruik van ‘containers’ en ‘microservices’. In één container worden de code en alle vereiste bibliotheken en configuratiebestanden samengevoegd om onafhankelijk te werken van de onderliggende infrastructuur. Hierdoor kunnen containers snel en eenvoudig worden verplaatst tussen verschillende omgevingen, zoals ontwikkeling, testen en productie, en tussen verschillende hosts en clouds. Microservices zijn dan weer kleine, onafhankelijke componenten die samenwerken om de algemene softwarefuncties te bieden. In plaats van één monolithische applicatie, wordt de applicatie verdeeld over verschillende losse componenten die elk een specifieke taak uitvoeren en met elkaar communiceren. Door gebruik te maken van dit soort technologieën kunnen applicaties efficiënter worden gebouwd, ingezet en beheerd in cloudomgevingen. Dat resulteert in hogere prestaties, betrouwbaarheid en schaalbaarheid.
doet uw organisatie dat stapsgewijs en met een duidelijke roadmap
Scan de QR code
en ontdek wat de AXI Hybrid Cloud Advisor voor uw organisatie kan betekenen
U wordt ondersteund bij het uitwerken van een gepersonaliseerd stappenplan naar de cloud zodat de transitie efficiënt en vlot kan verlopen.
Aan het eind van uw traject ontvangt u:
Een excel rapport met de verzamelde ruwe data en dashboards zodat u zelf simulaties kan maken en inzicht heeft in de resultaten.
Een verslag met een overzicht van het volledige IT landschap met een duidelijk zicht op de ‘as-is’ en de uiteindelijke ‘to-be’ situatie.
Een presentatie met de analyse, de diverse scenario’s over gemaakte keuzes tot en met het vastleggen van de finale roadmap.
En daar hoeft het traject niet te stoppen. Dankzij de end-to-end aanpak van AXI kunt u ook rekenen op een perfecte begeleiding tijdens uw cloud migratieproject.
Meer informatie
Geert Gobien, Directeur Digital Transformation bij AXI +32 477 82 55 75 - geert.gobien@axi.be
Een executive summary, one-pager over de gekozen roadmap en highlights.
In een wereld waar een verdere digitalisering voor veel bedrijven de enige weg vooruit is, kun je maar beter een betrouwbare partner aan je zijde hebben. Een die niet alleen op maat gemaakt advies verleent, maar bovendien meteen de noodzakelijke technologische oplossingen uitwerkt. Net Group is in dat geval jouw ideale enabler voor groei en verandering.
Bij Net Group krijg je een all-in-one-pakket van digitale ontzorging. Ze zijn misschien niet de grootste op de markt, maar met hun Scandinavische/ Baltische achtergrond brengen ze een expertise die gestaafd is op 23 jaar ervaring en een cultuur van doorgedreven digitalisering en volleerde disrupters. Estland, ook wel E-Estonia genoemd, is niet voor niets het land met de meeste unicorns per capita. “We willen voor een frisse wind zorgen voor businessuitdagingen die een digitale oplossing vragen”, zegt Dave Koopmans, managing director en partner. “We vertegenwoordigen geen specifiek softwareproduct, zoals pakweg een SAP of Salesforce dat doet, maar Net Group is wel een vertrouwde adviseur voor de C-level-beslisser, die de hele tijd naast de klant blijft staan. Belangrijker: we zijn ook de architect die daadwerkelijk de noodzakelijke technologische oplossingen bouwt en implementeert.”
Die aanpak garandeert flexibiliteit en snelheid om bedrijven te helpen, daar waar ze effectief nood hebben aan een oplossing. Er is geen ruimte voor giswerk, dus werkte Net Group een uitgekiende methodologie uit. Die begint bij hun ‘ontdekkingsfase’. “Via service design methodologie, nemen we een deep dive in de échte problemen die je als bedrijf tegenkomt, op alle niveaus”, aldus Koopmans. “We omschrijven de verschillende uitdagingen en presenteren dan oplossingen voor business optimalisatie in de vorm van een roadmap.”
“Wij nemen geen beslissingen, maar adviseren welke veranderingen zinvol zijn. Dan kunnen
wij oplossingen bouwen of eventueel kant-enklare producten aanbevelen – dat maakt van ons een onpartijdige speler, wat veel bedrijven appreciëren.”
Het opstellen van deze roadmap tijdens de ontdekkingsfase is een cruciale eerste stap. Want veel bedrijven lijken te denken dat ze het werkelijke probleem kennen, totdat je dieper graaft. “Het is zo belangrijk om het probleem van alle kanten te bekijken en veronderstellingen weg te nemen. We moeten het issue (her-)definiëren en van daaruit verder werken. Dat vraagt niet noodzakelijk veel tijd, je moet gewoon de juiste vragen stellen aan de juiste mensen.”
De methodologie is gecreëerd op basis van een decennialange expertise op het vlak van technologieontwikkeling en implementatie, en de aanpak die Net Group hanteert is gebruikelijk binnen de bedrijfswereld. Denk aan best practices als canvasing, storymapping, en de double diamant-methodiek, waarbij je zowel naar de kern van het probleem gaat en een helikopterview behoudt. “We zagen dat veel Belgische bedrijven in het verleden keuzes maakten die hen nu veel geld kosten, ze betalen te hoge licentie- of onderhoudskosten, bijvoorbeeld binnen de sector van nutsbedrijven en energie. De economie verandert zo snel, maar hun informatiesystemen kunnen niet volgen. Dus hebben ze een flexibele expert nodig als Net Group die zegt wat aan te passen, hoe uit te breiden, wat de technologische mogelijkheden zijn…”
Die extra ondersteuning biedt Net Group ook aan in de vorm van een CTO-as-a-Service, een dienst die alle eerder vernoemde best practices behelst. “Niet alle bedrijven hebben in dezelfde mate een Chief Technology Officer nodig om hen vooruit te helpen, waar ook vaak een serieus kostenplaatje aan vast hangt. Het voordeel bij ons is dat je die functie kunt inhuren als dienst, wanneer je het nodig hebt. Die flexibiliteit is een ware troef.” Het mooie aan deze service is dat bedrijven niet alleen C-level-expertise of advies krijgen, maar eveneens de architect, inclusief de brede visie van een team van 145 mensen met ervaring binnen verschillende
sectoren. “Zo hebben we bedrijven geholpen binnen de retail, construction, healthcare, energie, automotive, zoals Toyota, Saint-Gobain of zelfs het Internationaal gerechtshof in Den Haag. Maar ook nieuwere sectoren, zoals elektrische voertuigen en solar installaties. We werken vaak binnen vrij traditionele businessmodellen, maar daarnaast hebben we ook doelbewust en strategisch gekozen om scale-ups, start-ups en spinoffondernemingen te ondersteunen.”
Zelf creëerde Net Group twee spin-offs, waaronder een dochterbedrijf dat één type product aanbiedt voor nutsbedrijven en energieleveranciers. “Synerall is een platform voor openenergiemarkten die we opzetten omdat de markt er nood aan had. Daarnaast vinden we het belangrijk om in te zetten op duurzame technologie, en dat we onze eigen voetafdruk verbeteren waar nodig.” Ook diversiteit en inclusie staan hoog op de agenda bij Net Group. “We willen ons team laten groeien om een zo lokaal mogelijke levering te realiseren, met een zo divers en inclusief mogelijke groep mensen die een passie en drive hebben om samen het verschil te maken.”
“We verwelkomen altijd bedrijfsleiders, oprichters en eigenaren van bedrijven die willen uitbreiden of hun activiteiten efficiënter willen maken. Elk nieuw gesprek heeft, net als een geplant zaadje, de potentie om tot iets uit te groeien.”
Anders Abel Dave Koopmans Director Net Group Managing Director HQ Tallinn Net Group BVDe IT-sector schreeuwt al jaren om meer mensen, dat is een bekend verhaal. Maar tegelijk zijn er heel wat veranderingen op til in de arbeidsmarkt voor tech-talent. AI-tools slagen er steeds beter in om te programmeren, en het zijn economisch moeilijke tijden. Drie experts geven hun visie over de toekomst van werken in IT.
Door Tom Cassauwers Jovanic Scheiris National Director Technology HaysHoe wordt u geconfronteerd met het tekort aan IT’ers?
“Het tekort neemt alsmaar toe. Volgens de laatste cijfers is er in de IT een vacaturegraad – het aantal vacatures ten opzichte van het aantal arbeidsplaatsen – van meer dan 9 procent. Dat is meer dan in de horeca, een sector die om personeel schreeuwt. Bij Hays merken we dat tekort enorm. De vraag naar IT’ers overschrijdt trouwens de grenzen van sectoren. Met andere woorden: niet enkel IT-bedrijven zoeken naar IT-talent, het is een fenomeen dat in de hele economie aanwezig is. Recent komt er bijvoorbeeld veel vraag uit de financiële sector, denk maar aan banken of verzekeraars die hun aanbod moeten digitaliseren.”
Bart de Boer Professor bij het Artificial Intelligence Lab VUB
Jeroen Franssen Senior Expert Talent, Labour Market & Organisation Agoria
“Het tekort is extra groot in specifieke IT-niches. Op elk moment staan er in België minstens 1000 vacatures open in AI en data science. Tegelijk studeren er per jaar ten hoogste een honderdtal mensen af met echte kennis van AI en data. Er bestaat met andere woorden een groot gat tussen de vraag en het aanbod. Zo’n 20 jaar geleden zaten we met een soortgelijk probleem, want iedereen was op zoek naar mensen om websites te programmeren. Het verschil is dat je vrij snel kunt leren om dat te doen. Je kunt niet zomaar mensen omscholen naar de niches die vandaag in trek zijn, want ze vereisen diepe kennis van technologie.”
Kan nieuwe technologie, zoals AI, een oplossing bieden voor dat arbeidstekort?
“Nieuwe technologie zal volgens mij eerder ondersteunend werken dan arbeidsbesparend. Nieuwe tools kunnen zo helpen om mensen sneller te hertrainen. We gaan van klassikale trainingen naar e-learning, wat inspeelt op de individuele leerbehoeften. Dat zal de rol van onderwijzers natuurlijk veranderen. Tegelijk hebben we mensen nodig om zulke digitale tools te maken en van content te voorzien. Daar neemt het arbeidstekort dus toe. Als we het digitale arbeidstekort willen oplossen dan is het veel belangrijker om op onderwijs in te zetten. Nieuwe trends zoals cybersecurity en AI moeten meer op de schoolbanken aan bod komen. Dat doen we in België nog te weinig vergeleken met onze buurlanden.”
“Er bestaan al tools die helpen met programmeren, denk maar aan GitHub Copilot, wat geweldig goed werkt. Maar de vraag is welke jobprofielen je daarmee helpt. Zo hebben we jarenlang programmeerwerk uitbesteed aan landen als India. Daar zijn we deels op teruggekomen omdat we nog steeds mensen nodig hadden om te analyseren of de code die afgeleverd werd veilig en correct is. Dat is het moeilijke werk. Ik vermoed dat we een vergelijkbaar fenomeen gaan zien met AI. Het voetenwerk van programmeren zal steeds meer gedaan worden door AI. Maar daarna hebben we ook experts nodig die controle kunnen uitvoeren. En dat is net waar de uitdaging ligt.”
Welke trends ziet u op de arbeidsmarkt voor IT?
“IT zal over enkele jaren de grootste sector van onze economie zijn. Vandaag vind je IT overal, of je nu in marketing of financiën zit. Daarom is het zo belangrijk om nu te schakelen en mensen de juiste vaardigheden te geven. Er komt misschien een recessie aan, maar volgens mij zal die minder raken aan IT. Veel bedrijven hebben vandaag bijvoorbeeld nog steeds een zeer beperkte cloudinfrastructuur en cyberbeveiliging. Dat zijn velden die zullen blijven groeien, recessie of niet. Alle cijfers zijn voorlopig positief. De vraag naar IT’ers zal misschien niet zo sterk stijgen als in de jaren na corona, maar de stijging blijft doorgaan.”
“De banen op een hoger niveau van abstractie, daar zal veel vraag voor bestaan. Denk maar aan plannen en coördineren, of de communicatie met klanten. Iedereen wil bijvoorbeeld vandaag wel iets doen met AI, maar niemand weet goed wat het kan en hoe ze het kunnen inzetten. Het laatste wat je wil is dat charlatans je AI-producten verkopen waar je niets mee kunt. Je hebt dus mensen nodig die je bedrijfsnoden kunnen omzetten in technische vereisten. Ik denk trouwens dat AItools deze groep mensen enorm kunnen helpen. De mensen kunnen het kader scheppen, en daarbinnen kan AI al een eerste versie van de technologie programmeren.”
“Het tekort is nijpend. We hebben de impact van de digitalisering op de arbeidsmarkt berekend, en tussen nu en 2030 zullen we 44.000 extra vacatures voor digitale experts creëren. En dat is boven op de vervangingen. Opmerkelijk genoeg zullen maar 9000 daarvan in de IT-sector tewerkgesteld worden. De rest gaat naar alle andere sectoren van de Belgische economie. Digitalisering dringt dus overal door. Ook zal een digitale expert als een kruispuntprofiel moeten dienen. Ze zullen digitale competenties moeten combineren met sectorkennis. Als je digitale expert bent in de gezondheidszorg, dan zul je ook een basiskennis moeten hebben van die sector.”
“We hebben niet alleen een tekort aan mensen in de economie, ook onze productiviteit stagneert. Dat betekent dat de hoeveelheid economische waarde die één persoon voor zijn of haar rekening neemt niet meer stijgt in ons land. In de omringende landen staat de productiviteit ook onder druk. We hopen dat ontwikkelingen zoals AI de efficiëntie en dus de productiviteit zullen verhogen. AI zal trouwens nooit geïmplementeerd raken zonder mensen. AI verwacht dat we meer mensen nodig hebben. Het is natuurlijk wel mogelijk dat taken zullen verschuiven. Een AI-systeem zal beter duizenden beelden analyseren dan een radioloog, maar de eigenlijke diagnose zal nog steeds door een mens moeten gebeuren.”
“Vroeger werd de IT-sector gekenmerkt door mensen met heel gelijkaardige profielen. Sommigen kleven daar het woord ‘nerd’ op. Dat verdwijnt stilaan. De IT zal in de toekomst veel minder homogeen worden. Werk zullen we niet langer organiseren via functies, maar via rollen in projecten. In zulke projecten wil je verschil aanmoedigen, met complementaire en diverse teams. IT zal in de toekomst iets zijn wat je in elk bedrijf terugvindt, en het beeld van een ‘typische’ IT’er zal niet meer bestaan.”
Beluister nu de nieuwste Fokus Podcast-aflevering
Stilstaan is achteruitgaan, zeker in de IT. Daarom is het belangrijk om je kennis en skills constant aan te scherpen. The Campus uit Kontich organiseert daarvoor state-of-the-art IT-trainingen. Al komen de lesgevers met even veel enthousiasme ook bij bedrijven zelf cursussen geven.
Van AWS en Java over DevOps, BI en data lakes tot agile werken en scrum. Het aantal cursussen dat bij The Campus georganiseerd wordt, is zeer uiteenlopend. “Dat gaat zowel over technische onderwerpen als over soft skills”, zegt managing partner Frederik Vallaeys. “Technical coaching is bijvoorbeeld een heel populaire cursus. Daarin leren IT’ers om efficiënt en effectief kennis te delen met teamleden en om die teamleden zelf problemen te laten oplossen.”
Een belangrijke USP van The Campus is dat de trainers met twee voeten in de praktijk staan. “We hebben geen docenten in dienst”, legt managing partner Joy Buelens uit. “Iedereen werkt als IT’er, is dus mee met de nieuwste technologieën en praat op het niveau van de cursisten. Ze kennen de pijnpunten en uitdagingen van IT-projecten, omdat ze er zelf dagelijks mee geconfronteerd worden.
De lessen zijn ook heel hands-on, met heel veel praktische oefeningen.”
De meeste opleidingen zijn zeer gefocust en duren in regel een tot vier dagen. Daarnaast kunnen ook trajecten met een veel langere doorlooptijd aangepakt worden. “Dat zijn opleidingen die helemaal op maat van een bedrijf worden uitgewerkt”, vertelt Frederik. “Stel bijvoorbeeld dat een onderneming een cloudproject opzet, dan gaan we ter plekke de mensen begeleiden en geven we hen ook individuele coaching. Ze moeten dan bijvoorbeeld ook een case uitwerken, zodat ze de nieuwe technologie helemaal in de vingers krijgen.”
Men hoort vaak dat een goede lesgever het belangrijkste element is om enthousiaste studenten te kweken. Bij The Campus onderschrijven ze dat idee. “Al onze docenten zijn gepassioneerd
De ondersteuning voor SAP-toepassingen die draaien op niet-SAP HANA databases loopt op zijn eind. Enterprise IT-afdelingen zullen dus vóór eind 2027 moeten overstappen op SAP S/4HANA en gaan op zoek naar de beste methode voor het implementeren en beheren van deze next generation businessoplossing. Maar de waaier aan keuzemogelijkheden komt ook met heel wat vragen. Want wat kiest u nu best? En welke oplossingen sluiten nodeloos aan op de benodigdheden van uw organisatie?
SAP promoot het eigen SaaS-aanbod ‘SAP Cloud ERP’, waarbij het ‘SAP managed SaaS’ sterk aanbeveelt voor de implementatie in hyperscale public clouds. Al zijn bij deze strategie steeds meer vragen te stellen, want de beperkingen van het runnen van bedrijfskritieke applicaties zoals SAP S/4HANA in de public cloud kent zijn problemen. Applicatie dependencies en uitgebreide gegevensoverdracht kunnen latency en applicatiefouten veroorzaken wanneer geïntegreerde applicaties de vooraf ingestelde SAP remote function calls en timeout-instellingen niet kunnen bijhouden. Wat hoge datatransfer- en egresskosten met zich meebrengt.
Bovendien rekenen public cloud-providers variabele kosten aan voor ongoing data movements, wat de budgettering onvoorspelbaar maakt. Voorbeelden van dergelijke kosten zijn bandbreedtekosten tussen high availability (HA)-zones en disaster recovery (DR)-regio’s,
evenals egress fees voor alle gegevens die een specifieke public cloud-provider verlaten. Veel bedrijven betalen daarom in een public cloud uiteindelijk meer voor opslag, compute en data movements, evenals voor het overprovisioneren van onnodige resources die vaak buiten de controle van IT vallen.
Flexibiliteit, maatwerk en kostenefficiëntie met hybrid cloud Organisaties kijken best verder dan de public cloud om resultaten te bereiken, want wie zegt dat het alles of niets moet zijn? Een flexibele oplossing die mee verandert met de behoeften van uw bedrijf is ideaal. Het HPE GreenLake for SAP4HANA-platform brengt een oplossing op maat met een consumptiemodel dat de nodige beschikbaarheid, performantie en capaciteit garandeert. En dit tegen een lagere kostprijs dan de public cloud en zonder extra kapitaaluitgaven.
Volgens ASUG, het grootste netwerk van SAP-klanten en partners in Amerika:
• geeft 53% de voorkeur aan het behouden van database on-premises, met slechts 12% in de public cloud en 14% die gebruikmaakt van SAP Enterprise Cloud.
• zegt 91% van de SAP-gebruikers dat hun SAP S/4HANA-implementaties on-premises, hybride of private cloud-oplossingen zijn of zullen zijn.
• spreekt slechts 9% van een volledige public cloud-strategie.
en enthousiast”, zegt Joy. “Niet alleen over de technologie op zich, maar ook om hun kennis door te geven. En dat werkt enorm motiverend voor cursisten. We doen na elke cursus ook een evaluatie van de docent en bijna altijd is dat zeer lovend. We proberen het aantal cursisten per les tot maximaal tien te beperken, dat geeft ruimte voor heel persoonlijke begeleiding en ondersteuning. In de lessen gebruiken we ook e-learning en microlearning-technieken, maar altijd in combinatie met een menselijke docent. Daar geloven we heel sterk in.”
Wie op een laagdrempelige manier met The Campus wil kennismaken, kan vanaf nu ook deelnemen aan hun gratis “Café Campus”, geeft Frederik nog mee. “Eenmaal per maand nodigen we daarvoor twee sprekers uit over een centraal thema. Op 22 juni is dat bijvoorbeeld “Web 3”. Iedereen is welkom!”
Computacenter presents HPE GreenLake for SAP4HANA
Wilt u de flexibiliteit en service level van een beheerde private cloud hebben, maar toch uw systemen behouden in uw eigen datacenters of colocatie van uw keuze? Kies dan voor HPE Greenlake for SAP4HANA, de Cloud on premise.
Kom daarom op 22 juni alles te weten over het platform en hoe tijdig en kostenefficiënt te migreren.
Computacenter ontkracht er samen met specialisten van het HPE SAP Competence Center enkele mythes en hun SAP-partner SOA People gaat dieper in op de migratiestrategie en de functionele diensten van de volledig beheerde private cloud. Dit alles in een unieke setting waar we zowel kennis als culinaire hoogstandjes met u delen.
Meer informatie over de sessie op 22 juni:
De cybercriminaliteit is een business die zich in ijltempo aan het professionaliseren is. Nu aanvallen almaar gesofisticeerder worden, groeit de noodzaak voor bedrijven om zich te beschermen. Met enkele eenvoudige basisprincipes voorkomt u gelukkig al veel onheil.
De tijd van de krakkemikkig nagemaakte bankwebsites of fraudemails vol met spelfouten is voorbij. Voor cybercriminelen zijn ransomware, DDoS-aanvallen en phishing big business geworden, waarmee wereldwijd miljarden te verdienen vallen. In de duistere wereld van de digitale criminaliteit gelden dezelfde wetten als in de reguliere economie: als er geld mee gemoeid is, zullen er altijd partijen zijn die zich met dit soort praktijken bezighouden. Dat we ooit nog volledig van cybercriminaliteit verlost worden is dus een illusie. Maar er is ook goed nieuws: we kunnen het fenomeen zo klein mogelijk houden en leren om dit te beheersen en ermee om te gaan.
Veel bedrijfsleiders, zeker van kmo’s, denken dat dit enorm moeilijk is of grote investeringen vraagt in dure apparatuur of consultants. Dat is níét zo. Het Centre for Cybersecurity heeft enkele gratis gidsen (‘frameworks’) klaargestoomd die heel concreet uitleggen hoe bedrijven en individuen zich kunnen beschermen. Ze zijn opgedeeld in vier categorieën. Met het startersniveau ‘Small’ kan een bedrijf al meteen een eerste inschatting maken. Het is bedoeld voor micro-organisaties of organisaties met een beperkte technische kennis. ‘Basis’ bevat de standaardmaatregelen voor informatiebeveiliging voor alle ondernemingen. ‘Belangrijk’ en ‘Essentieel’ gaan nog een stap verder. Die
laatste is bijvoorbeeld al bedoeld om essentiële, kritieke infrastructuur te beveiligen.
Implementeert een bedrijf de zeer eenvoudige maatregelen die we in ‘Small’ uitleggen (zoals: houd alle software up-todate, beveilig het netwerk, maak backups…), dan is het al meteen beveiligd tegen de helft van alle security-incidenten waarvan aangifte wordt gedaan bij het CCB. Gaat het bedrijf nog een stap verder met ‘Basic’, dan wordt zelfs al 82 procent van alle incidenten afgeweerd. Via de homepagina van het CCB vindt u een link naar de vier frameworks en kunt u ze meteen ook downloaden.
Tegen het einde van dit jaar willen we van het Basicframework ook een label maken. Bedrijven die de maatregelen implementeren, kunnen dan bijvoorbeeld leveranciers, klanten en partners via dit label hiervan op de hoogte stellen. We zijn ook aan het praten met verzekeringsmaatschappijen om cyberverzekeringen voor deze ondernemingen goedkoper te maken. Zij hebben immers bewezen dat ze zichzelf adequaat beschermen. Op die manier willen we ook het vertrouwen in de digitale wereld bewaren en ervoor zorgen dat dit een groeimotor blijft voor onze welvaart. Want dat vertrouwen kwijtspelen is zelfs nog een grotere bedreiging dan alle cyberaanvallen bij elkaar.
Dat we ooit nog volledig van cybercriminaliteit verlost worden is een illusie.
Cybercriminaliteit is een sterk groeiende kostenpost voor de gemiddelde Belgische kmo. Veel bedrijven hebben al eens te maken gehad met een ransomwareaanval. De eventuele schade omvat naast losgeld en reputatieverlies ook uitval door bedrijfsprocessen die stilliggen. Cybersecuritybedrijf Sophos heeft een 24/7 dienstverlening die bedrijven beschermt tegen gijzelsoftware en andere cyberaanvallen.
De ontwikkelingen in de IT gaan razendsnel. De digitalisering rukt op, netwerken worden groter en complexer, steeds meer data en bedrijfsprocessen verhuizen naar de cloud. De investeringen in databescherming en cybersecurity groeien echter onvoldoende mee, terwijl steeds meer criminelen een verdienmodel zien in bijvoorbeeld ransomware. De media besteden tegenwoordig wel aandacht aan cybercriminaliteit, maar veel bedrijven zijn zich nog onvoldoende bewust van hun digitale kwetsbaarheden, signaleert Brian Schippers, Manager Sales Engineering bij Sophos. “Lokale ondernemers denken dat zij weinig risico lopen, maar cybercriminelen zien hen juist als eenvoudige slachtoffers. Want als onderneming zijn ze vaak minder goed beschermd dan een multinational en hebben ze niet de middelen om eventuele schade te verhalen op de daders.”
Sophos maakt het bedrijven daarom eenvoudig en biedt naast hun cybersecurityproducten ook cybersecurity-asa-service aan onder de noemer Managed Detection and
Response (MDR). Deze dienst zorgt voor 24/7 bescherming tegen cybercriminaliteit. “Een melding kan op elk moment van de dag binnenkomen en dan moet er meteen actie worden ondernomen.” Veel bedrijven of IT-partners hebben er de benodigde kennis en mankracht niet voor, maar security is teamwork, zegt Hans Claeskens, Channel Director Benelux. Sophos heeft alleen al 600 experts in dienst voor MDR en heeft er van hen 24/7 voldoende paraat staan, zo pakken we samen met onze lokale partners de cybercriminaliteit aan.
Uiteindelijk is voorkomen altijd beter dan genezen. “We beginnen altijd met een health check van de netwerkomgeving van de klant, om eerst nog een volgende stap in cybersecurity te kunnen zetten”, zegt Schippers. “Het is net als bij fysieke beveiliging. Je moet eerst alle deuren van goede sloten voorzien, zorgen dat die deuren ’s avonds altijd op slot gaan en bewegingsmelders installeren om eventuele indringers meteen te ontdekken. Zo kijken wij samen met de klant of die goede digitale sloten heeft geïnstalleerd en digitale indringers kan detecteren. Het mooie is dat onze dienst openstaat voor beveiligingsproducten van andere leveranciers.” Zo is Sophos MDR vendor-onafhankelijk en en past het in ieder netwerk. “Ons systeem haalt uit de verschillende beveiligingsproducten alle benodigde data om daar heldere informatie uit te destilleren, te correleren en actie te ondernemen.”
Om klanten volledig te ontzorgen en de kwaliteit van de MDR-dienst te benadrukken, biedt Sophos MDR aan inclusief de Breach Protection Warranty. Daarmee zijn zij verzekerd tot een bedrag van één miljoen dollar aan responskosten. Dit biedt hen dubbele zekerheid, verklaart Claeskens. “Klanten zijn verzekerd van een schadevergoeding als er onverhoopt toch iets gebeurt. Maar bovenal laten wij hiermee zien dat we volledig instaan voor de kwaliteit van ons product.”
Hoe Trend Micro bedrijven een holistisch zicht op hun IT-beveiliging biedt
Als hackers almaar slimmer worden, moet ook bedrijven zich steeds beter beschermen. Met XDR (eXtended Detection & Response) en ASRM (Attack Surface Risk Management & Reduction) biedt Trend Micro bedrijven twee technologieën aan om om hun volledige IT-omgeving scherp in de gaten te kunnen houden. Benelux Regional Director Steven Heyde legt uit.
IT-aanvallen zijn voor bedrijven een continue bedreiging geworden. “Het is niet meer: één aanval per maand en dan zijn we weer een tijd gerust”, zegt Steven. “IT-security is vandaag een absolute noodzaak om de continue bedrijfsvoering te garanderen. De grote vraag is: hoe gaan bedrijven daarmee om?”
XDR en ASMR kunnen een adequaat antwoord op die vraag vormen. “XDR kan je best omschrijven als een ‘holistische’ securityoplossing die verschillende tools en databronnen combineert waarmee bedrijven zo snel en zo adequaat mogelijk een aanval kunnen
afslaan”, legt Steven uit. “XDR analyseert en correleert beveiligingsdata van zowel endpoints, servers, OT en cloudomgevingen als mail- en netwerkverkeer en helpt daardoor sneller bedreigingen te detecteren en daarop adequaat te reageren. Daarenboven vermindert het aantal ‘false positives’.”
ASRM van zijn kant maakt de risico’s van je digitale infrastructuur inzichtelijk, risico’s waar cybercriminelen potentieel gebruik van kunnen maken. “Door dit inzicht te combineren met XDR krijg je ook zicht op het exacte risico dat je loopt”, vertelt Steven. “Onze maatschappij werkt almaar digitaler én we worden steeds meer afhankelijk van IT. De digitale voetafdruk neemt dus toe, maar tegelijk is ook niet alles even kritiek en gelukkig maar. Goed zicht houden op het totaalplaatje, de klok rond, is dus cruciaal.”
Het VisionOne XDR-platform van Trend Micro is een van de breedste in de markt en wordt geleverd als een modulair SaaS-platform. “Dat betekent dat
het erg gemakkelijk te implementeren is en het laat zich bovendien perfect integreren met securityoplossingen van andere vendors”, zegt Steven. “Dus ook met die systemen kan het informatie uitwisselen. XDR en ASRM is via service partners leverbaar als SaaS-dienst.”
Dit soort automatische, geïntegreerde en holistische oplossingen betekent dat bedrijven de kosten voor security onder controle kunnen houden en bieden tevens een oplossing voor de schaarste aan talent, geeft Steven nog mee. “De signalen voor een aanval zijn wel op te vangen, maar ze zijn complex en vaak is het lastig om ze samen te brengen en er snel nuttige conclusies uit te trekken. Door alle informatie intelligent te combineren op één platform kan technologie die conclusies wél trekken, beter dan een mens zelfs. De expertise van de mens ligt volgens mij trouwens ook elders: zoveel mogelijk je resources inzetten op die incidenten die er echt toe doen.”
Steven Heyde Benelux Regional DirectorWij helpen bedrijven groeien met Apple.
Het is haar grootste talent.
Bedrijven moeten doen wat ze zelf het best doen. Business maken.
De juiste partners zorgen voor de rest. Hi-T is de IT-partner voor bedrijven die met Apple werken.
Zijn de Macs in jouw bedrijf veilig? Test het via deze QR-code
https://hi-t.pro