Het Menselijk Lichaam by Smart Media Agency

D I T D O S S I E R W O R D T G E P U B L I C E E R D D O O R S M A R T M E D I A E N VA LT N I E T O N D E R D E V E R A N T W O O R D E L I J K H E I D VA N D E R E D A C T I E VA N H E T N I E U W S B L A D

HET MENSELIJK

LICHAAM GRENSVERLEGGEND

DECEMBER 2014

MAGGIE DE BLOCK

‘De patiënt staat centraal’

DIABETES

EDDY BECKERS

Gezonde voeding van groot belang

‘Sport middel tot erkenning en integratie’

HERSTEL

PRIKKELS

Je eigen lichaam, het beste medicijn

MIUM

Als de zintuigen dienst weigeren... CHRONISCH

PA R T N E

Zeven keer levenslang

MARIEKE VERVOORT

‘HET LEVEN STOPT NIET BIJ ENKELE TEGENSLAGEN’

Editorial Veel leesplezier Kenny Leys Project Manager

‘De patiënt staat centraal’ Iedereen kent tegenwoordig een 90-plusser of zelfs honderdjarige. Families hebben steeds vaker te maken met langdurig zieken die geconfronteerd worden met meerdere problemen tegelijkertijd. Volgens Maggie De Block moeten we onze gezondheidszorg nu hervormen om in de toekomst voor hen en voor alle andere patiënten goed te kunnen zorgen.

Ik begrijp heel goed dat mensen zich vragen stellen bij besparingen in de gezondheidszorg. Maar ik wil de mensen geruststellen: we zullen hervormen, vereenvoudigen en verspilling wegwerken, maar daarbij staat de patiënt centraal. De zwaksten blijven in ieder geval gespaard. Het betreft zo’n 1,8 miljoen Belgen die genieten van een voorkeursregeling. Van deze mensen wordt in 2015 een bijdrage van 50 cent per persoon gevraagd. Meer niet.

‘‘D

e Belgische gezondheidszorg is van wereldniveau: we zijn er dan ook terecht trots op. We moeten de kwaliteit van deze sociale bescherming koesteren en ervoor zorgen dat dit systeem voor onze kinderen en kleinkinderen blijft bestaan. Met andere woorden: we moeten het systeem duurzaam maken. Een duurzame sociale bescherming betekent dat de overheid in de toekomst de gezondheidszorg nog kan betalen, zonder veel te hoge bedragen te moeten vragen aan de patiënten. Dat wil ik kost wat kost vermijden.

Bij sommige specialisten zal het remgeld dat de patiënt zelf bijdraagt hoger liggen, maar dat geldt vooral bij specialisten waar je doorgaans maar één keer per jaar langsgaat. Bij andere specialisten, waar je meerdere keren langsgaat per jaar, daalt het remgeld. Voor diabetologen bijvoorbeeld, daalt het remgeld van 15,5 euro in 2014 naar 12 euro in 2015. En wat mensen wel meer betalen bij de specialist, winnen ze terug door de verlaging van de prijs van geneesmiddelen. In 2015 zullen patiënten zo’n 25 miljoen minder betalen voor hun geneesmiddelen. Daarnaast starten we nu ook een aantal grote hervormingen, zoals de financiering van de ziekenhuizen.

digen. Tegen 2019 zou elke patiënt bijvoorbeeld een eigen elektronisch patiëntendossier moeten hebben dat alle garanties op privacy biedt, maar dat tegelijkertijd ook gemakkelijk geraadpleegd kan worden door de patiënt zelf en door zorgverleners. ‘Veel werk op de plank’, hoor u ik zeggen, maar een dokter is gewoon 24/7 te werken. We kunnen dit samen aan. Ik ga er in ieder geval mijn uiterste best voor doen en wens u voor het komende jaar een zeer goede gezondheid.”

Maar hier stopt het niet. We zullen ook oplossingen moeten bedenken waardoor ouderen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen en zij toch omringd worden door zorgverleners die samenwerken om de grootste kwaliteit in zorg te geven. Hiervoor zullen we ongetwijfeld in onze gezondheidszorg aan kwaliteitsverbetering moeten doen. Tot slot wil ik hard werken aan de toegankelijkheid van onze gezondheidszorgen. Dit betekent dat de patiënt de zorg moet kunnen betalen. Maar ook dat we procedures moeten vereenvou-

COLOFON Project Manager: Kenny Leys kenny.leys@smartmediapublishing.com Productieleider: Ellen D’hondt Hoofdredactie: Jerry Huinder, redactie@smartmediapublishing.com Tekst: Daan Van Slembrouck, Fleur Bourgeois Coverbeeld: Jim De Sitter Vormgeving: Baïdy Ly Drukkerij: Corelio Smart Media Publishing Belgium BVBA Leysstraat 27, 2000 Antwerpen, Tel +32 3 289 19 40, ellen.dhondt@smartmediapublishing.com www.smartmediapublishing.com

OVER SMART MEDIA Smart Media helpt haar klanten om merken te versterken en de verkoop van producten te stimuleren door het produceren van content die is afgestemd op de behoeften van de doelgroep.

Maggie De Block, minister voor Sociale Zaken en Volksgezondheid

Smart Media levert sinds 2007 content marketing-oplossingen van wereldklasse. Bel ons vandaag nog, zodat wij u meer kunnen vertellen over hoe we uw bedrijf kunnen helpen.

Quality Partner heeft gekozen om een Premium Partner te zijn omdat de kwaliteit en de veiligheid van voeding al gedurende 15 jaren onze prioriteit is. Door het uitvoeren van audits en analyses op elke niveau van de voedingsketen “van riek tot vork”, zijn 60 medewerkers dagelijks bezig met de kwaliteit en de veiligheid van de voeding die we dagelijks op ons bord vinden. Zoals we met fierheid zeggen: « your Quality, our Priority »

PREMIUM PARTNER:

04 ‘Gun je lichaam tijd om een doel te bereiken’

09 Zeven keer levenslang

05 Gezonde voeding gaat de strijd aan met diabetes

10 Als de zintuigen dienst weigeren…

06 Profielinterview : Marieke Vervoort

11 Een middel tot erkenning en integratie

08 Je eigen lichaam, het beste medicijn

Hier is het de bedoeling vooral het ziekenhuislandschap anders en beter in te delen. Er komen ziekenhuizen waar je terecht kan voor basiszorg, die samenwerken met centra die gespecialiseerd zijn in zeer complexe ingrepen of waarvoor zeer gespecialiseerde apparatuur vereist is. De patiënt kan in deze gespecialiseerde centra rekenen op de beste zorg voor haar of zijn specifiek probleem. Over deze hervormingen zullen we natuurlijk eerst uitgebreid overleg plegen met alle betrokken diensten en hun vertegenwoordigers.

D I T D O S S I E R W O R D T G E P U B L I C E E R D D O O R S M A R T M E D I A E N VA LT N I E T O N D E R D E V E R A N T W O O R D E L I J K H E I D VA N D E R E D A C T I E VA N H E T N I E U W S B L A D ADVERTORIAL

MS-Centrum gaat voluit voor multidisciplinariteit Het Nationaal MS-Centrum in Melsbroek biedt behandelingen aan die gestoeld zijn op een brede, domeinoverschrijdende aanpak. Met een gloednieuw zorgprogramma wil het expertisecentrum nóg sterker focussen op dat multidisciplinaire karakter. MS IS EEN ONTSTEKINGSZIEKTE van het centrale zenuwstelsel met kenmerken van een auto-immuunziekte. Bovendien is het een neurodegeneratieve aandoening, waarbij zenuwcellen verloren gaan. Het aantal MS–diagnoses lijkt de laatste jaren gevoelig te stijgen in de Westerse wereld. Dat suggereert dat ook omgevingsfactoren en levensstijl een rol spelen. SINDS 1957 FUNCTIONEERT het MSCentrum als hét referentie- en expertisecentrum voor multiple sclerose in België. Met 300 medewerkers en gespecialiseerde

artsen geeft het ondersteuning op het vlak van behandeling en revalidatie aan de hand van specifieke zorgprogramma’s. HET PRIMAIRE DOEL van de zorgprogram-

ma’s van het MS-Centrum is patiënten weerbaarder te maken in het omgaan met hun ziekte. ‘De aanpak is zeer breed’, vertelt prof. dr. Bie D’hooghe, neuroloog in het MS-Centrum. ‘Het kan gaan om medische behandelingen (bv. medicatie tegen ontstekingen), over paramedische zorg (kinesitherapie, ergotherapie en logopedie) tot sociale en psychologische begeleiding.

Door het onvoorspelbare ziekteverloop kunnen we de uitkomst van een behandeling niet voorspellen. Wel weten we dat behandeling en een aangepaste levensstijl een positief effect kunnen hebben. Ons centrum is uniek : we bieden zorg en behandeling op maat van de patiënt.’ VERSCHERPTE AANDACHT is nodig voor de behandeling van minder zichtbare symptomen. MS-patiënten kampen heel vaak met vermoeidheid en kunnen problemen ondervinden op het vlak van concentratie en geheugen. Om die ‘verborgen symptomen’ aan te pakken heeft het centrum een gloednieuw zorgprogramma ontwikkeld, dat start vanaf 1 januari 2015. ‘Het Transmuraal MS-Team (TMST) is een multidisciplinair team van zorgverleners dat gespecialiseerd is in de revalidatie

van MS-patiënten’, vertelt dr. Tom Meurrens, revalidatiearts in het MS-Centrum. ‘Het TMST heeft als doel om patiënten met MS die nog geen intensief revalidatieprogramma nodig hebben en die nog niet permanent zorgbehoevend zijn, longitudinaal te begeleiden.’ HET MS-CENTRUM heeft met het TMST een dubbel doel voor ogen: nóg beter aan de verwachtingen van de patiënt beantwoorden in alle fasen van de aandoening en de functionele gevolgen zoveel mogelijk beperken.

Voor meer info: www.mscenter.be of neem rechtstreeks contact op met dr. Tom Meurrens (revalidatiearts) of prof. dr. Bie D’hooghe (neuroloog) op het nummer 02/597.86.40 of 02/597.87.25

ADVERTORIAL

Mensen met beenprothese benadeeld in België Terwijl in de rest van Europa de elektronische knieprothese al jaren de standaard is, wordt in België enkel een mechanische prothese vergoed door het Riziv. Nochtans verhoogt een elektronische prothese de levenskwaliteit van de drager aanzienlijk. En aan het eind van de rit levert ze zelfs een netto besparing op voor de samenleving.

arc Maricq (50 jaar) kreeg in de lente van 2011 een chronische pijn in zijn linkerbovenbeen. De orthopedisch chirurg van het UZ Brussel dacht aanvankelijk aan de hand van de voorgeschiedenis in 1998, dat het om een botcyste ging die operatief verwijderd werd, met succes. Bij nader onderzoek bleek Marc echter een agressief osteosarcoom te hebben, een kwaadaardige tumor uitgaande van het bot. Marc begon meteen met chemotherapie in het UZ Brussel onder toezicht van de oncoloog. Na verloop van tijd bleek die echter niet aan te slaan en werd duidelijk dat alleen de meest drastische ingreep soelaas kon bieden: amputatie. Midden vorig jaar ging Marc onder het mes waarbij zijn linkerbeen boven de knie werd geamputeerd.

MOBIELE JOB Wie Marc vandaag, ruim een jaar na z’n amputatie, ziet wandelen, moet al goed kijken om te zien dat hij zich op een kunstbeen voortbeweegt. Stappen doet Marc immers volkomen normaal. Lichte hellingen neemt hij zonder enige moeite, traplopen lukt prima, op oneffen terrein en buitenshuis gaat dit ook vrij goed dankzij zijn prothese. Marc slaagt er zelfs in te lopen (in vertraagd tempo, weliswaar), al noemt hij het zelf liever “snelwandelen”. Dankzij zijn herwonnen autonomie heeft Marc zijn werk van voor de amputatie kunnen hervatten. Een job die je niet meteen zou toeschrijven aan iemand die zijn been is kwijtgeraakt. ‘Ik ben bouwkundig expert schatter onroerende goederen’, vertelt Marc. ‘In opdracht van banken en verzekeringsfirma’s bezoek ik werven en gebouwen. Daarbij moet er al eens op een ladder worden geklauterd of in een lage kelder gemanoeuvreerd. Dankzij mijn knieprothese kan ik dat allemaal doen en mijn beroepsleven verder zetten. En dit op een veilige manier.’ De prothese van Marc is niet zomaar een kunstscharnier. Het is een zogenaamde microprocessorgestuurde knie, een hydraulisch systeem dat elektronisch wordt aangestuurd en dat alle bewegingen van de knie in elke fase van het looppatroon coördineert. Zo’n elektronische knie wordt helemaal afgestemd op het individuele bewegingspatroon van de drager.

REVOLUTIONAIR NIEUW De elektronische knie bestaat reeds 15 jaar. Ze werd geïntroduceerd door de Duitse prothesefabrikant Ottobock (zie kader) onder de merknaam C-leg®, wat staat voor computerised leg. Intussen is de opvolger, de Genium (tevens Marc’s prothese) ook al enige jaren op de markt. Dat de elektronische knie niet zomaar een verbetering is van de traditionele mechanische knieprothese, maar integendeel een revolutionaire nieuwe prothese, wordt geïllustreerd door het feit dat de meeste Europese landen hem als standaard-prothese beschouwen bij patiënten met bovenbeenamputatie. In de Verenigde Staten is er zelfs een wet die stelt dat oorlogsinvaliden (die redelijk talrijk zijn in de VS) een elektronische knie moeten krijgen.

INTUÏTIEF ‘De elektronische knie voert dezelfde bewegingen als de mechanische knie uit, maar het grote verschil zit erin dat hij automatisch situaties herkent en daar onmiddellijk op anticipeert’, vertelt dr. Carlotte Kiekens, revalidatiearts aan het UZ Leuven campus Pellenberg. ‘We noemen de elektronische knie daarom ook “intuïtief” of “zelfbewust” – omdat de knie er zelf voor zorgt dat de loopbeweging correct en op exact het juiste moment wordt uitgevoerd, zodat de drager aan andere dingen kan denken.’ Het feit dat de elektronische knie volgepakt zit met sensoren, accelerometers en gyroscopen die worden gecoördineerd door de microprocessor, zorgt ervoor dat de elektronische knieprothese voor bepaalde patiënten zelfs als beste oplossing wordt gezien in het begin van de prothesetraining. ‘Zo leert iemand met een beenamputatie vanaf het begin een optimaal en zo fysiologisch mogelijk gangpatroon aan. Dit versnelt het zo normaal en zelfstandig mogelijk functioneren in het dagelijkse leven, indien mogelijk inclusief werksituatie.’

MENTALE EN FYSIEKE BEVRIJDING Het feit dat de elektronische knie in grote mate “voor zichzelf denkt”, waardoor de drager zich minder op zijn prothese moet concentreren, zorgt voor een enorme bevrijding, vindt ook Marc – die na z’n amputatie een half jaar een mechanische knie heeft gebruikt. ‘Vanaf het moment dat ik m’n mechanische prothese en de bijhorende koker ’s ochtends aantrok (zowel de elektronische als de mechanische prothese gaat ’s nachts uit) werd ik met obstakels geconfronteerd: uit bed stappen, mijn kleren aantrekken, de trap aflopen, mijn auto instappen’, herinnert Marc zich.

‘Zowel in fysieke als mentale zin was dit vermoeiend, want met een mechanische knie moet je voortdurend opletten wat je doet. Mijn elektronische knie denkt voor mij zodat ik nu, net als iedereen, bijna zonder nadenken vanzelfsprekende bewegingen kan uitvoeren en weer kan multitasken.’

VEILIG Wetenschappelijk onderzoekt bewijst dat de elektronische knie de patiënt heel wat voordelen biedt. Kiekens: ‘Patiënten met een mechanische knie vallen gemiddeld zeven keer per jaar. Bij patiënten met een elektronische knie is dat slechts één keer.’ Bovendien vergemakkelijkt de elektronische knie de revalidatie na de amputatie en de herintegratie op de arbeidsmarkt en in het sociale leven. Door patiënten hun (quasi) volledige autonomie terug te geven, kunnen ze vaker en sneller weer aan de slag.’ Marc: ‘Dat geldt zelfs voor zeer mobiele beroepen. Topsport is natuurlijk uitgesloten, maar in het dagelijks leven is er toch weinig dat ik niet kan.’

GEEN LUXEGENEESKUNDE Des te opmerkelijker is het dat patiënten in België die een bovenbeenamputatie hebben ondergaan, nog altijd de “analoge” mechanische knieprothese krijgen toebedeeld – want enkel die wordt terugbetaald door het Riziv. Kiekens: ‘Er lopen reeds sinds enkele jaren onderhandelingen bij het Riviz om computergestuurde protheseknieën in bepaalde indicaties terug te betalen, conform andere Europese landen. Zelfs in sommige vroegere Oostbloklanden is de situatie beter. Omwille van de huidige budgettaire context is dit echter nog niet in voege. Tevens dienen heldere criteria te worden opgesteld zodat aan de juiste patiënt de juiste prothese wordt verstrekt. Gelukkig is er wel vaak een tussenkomst bij arbeidsongevallen of verzeke-

ringskwesties. Jammer genoeg wordt door de overheid vooral naar de kost gekeken en minder naar de baten op vlak van functioneren, autonomie, sociale en professionele participatie, het effect op complicaties (bv. vallen) en de algemene gezondheid en fitheid. Maar minder becijferbare aspecten zoals levenskwaliteit en waardigheid van de persoon met een handicap dienen mee in rekening te worden gebracht. Overigens stipuleert de Belgische grondwet: ‘Iedere persoon met een handicap heeft recht op maatregelen die hem zelfstandigheid en culturele, maatschappelijke en professionele integratie waarborgen.’ Daarnaast bepaalt het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap in art. 20 en 26 een recht op revalidatie en technologische hulpmiddelen.’

‘De grote meerderheid van West-Europese landen betaalt de microprocessorgestuurde knie volledig terug’, vertelt Michiel Meerbergen, commercieel manager bij Ottobock. ‘Waar dat al jarenlang de C-leg® als standaard gold, wordt nu de meer gesofisticeerde Genium erkend als beste prothese na een bovenbeenamputatie en ook vergoed. Niet enkel voor de patiënt, maar ook voor de maatschappij brengt dit grote socio-economische voordelen met zich mee. In België lijkt de sociale zekerheid om de een of andere reden de elektronische knieprothese nog te beschouwen als een vorm van luxegeneeskunde – wat een slag in het gezicht is voor de vele patienten die de kostprijs niet zelf kunnen dragen.’ Dat beaamt ook Marc: ‘Ik heb er flink voor in de buidel moeten tasten. Echter ben ik van mening dat het hier niet gaat over luxegeneeskunde, maar om een normaal bestaan en beroepsleven te kunnen leiden zoals voorheen. Indien mensen die in een gelijkaardige situatie een elektronische knieprothese zouden kunnen bekomen, kunnen zij terug een normaal leven opbouwen en blijven zij niet in de invaliditeit zitten!

MARKTLEIDER IN PROTHESEN Al 95 jaar timmert Otto Bock HealthCare aan de weg om producten te ontwikkelen waarmee mensen met problemen aan het bewegingsapparaat een zo actief mogelijk leven kunnen leiden. De ontwikkelingen gebeuren in nauwe samenwerking met ervaringsdeskundigen zoals patiënten, (para-) medici en bewegingsdeskundigen. De mening van universitaire centra zoals in Leuven wordt hogelijk gewaardeerd en deze worden dan ook vaak betrokken bij het wetenschappelijke onderzoek over en met Ottobock-producten. De vestiging van Ottobock voor de Benelux bevindt zich in het Noord Brabantse Son en Breugel, dicht bij Eindhoven. Voor meer informatie over prothesen: info.benelux@ottobock.com Voor meer informatie over revalidatie na amputatie: www.uzleuven.be/revalidatiecentrum

Verdieping Sporten

‘Gun je lichaam tijd om een doel te bereiken’ De voorbije jaren zijn we weer meer gaan bewegen. Prima natuurlijk, maar toch geldt ook hier de gouden regel ‘bezint eer ge begint’. Sporten is goed voor het lichaam, maar roekeloos het lichaam tot uitersten drijven, kan zich ook snel wreken. TEKST DAAN VANSLEMBROUCK

hoofdkinesist van het rehab- en preventiecentrum Move to Cure in Antwerpen. Maesschalck was tot voor kort hoofd van de medische staf van de Koninklijke Belgische

‘Pijn is een niet te negeren signaal’ Lieven Maesschalck

Als we de laatste jaren kijken naar het groeiend succes van loopwedstrijden als Ten Miles of Brussels Half Marathon dan krijgen we een deelnemersveld evenredig aan de opkomst bij een zomerfestival. Of het nu lopen, fietsen, zwemmen of fitnessen betreft: de Belg is massaal weer aan het sporten gegaan. Gelukkig maar, want dat is goed voor het lichaam, de sociale contacten én de financiële gezondheid van de sportverenigingen. “Een absolute win-win situatie voor het lichaam”, bevestigt Lieven Maesschalck, oprichter en

Voetbal Bond. Hij stelt dat sporten niet alleen een gunstige invloed heeft op de spieren, maar ook op het cardiovasculaire, de ademhaling, de stofwisseling en op de hersenen. “Bewegen heeft zo veel invloed op het lichaam dat de impact zijn gelijke niet kent. Het cliché ‘een gezonde geest in een gezond lichaam’ is niet uit de lucht gegrepen.” En het lichaam wordt er niet alleen beter van, ook het gevoel dat je er achteraf aan overhoudt, bevestigt

dat goede gevoel. De hersenen maken endorfines aan waardoor je na de beweging een verheven gevoel krijgt. “De zogenaamde runners high”, vult Maesschalck aan. “Het zorgt ervoor dat sporters telkens dat gevoel opzoeken, omdat het bevestigt hoe het lichaam zich na beweging moet voelen, namelijk goed.” Sporten moet je doen dus. Toch predikt Maesschalck voorzichtigheid. Zoals Rome niet op één dag werd gebouwd, zal een recreatieve sporter geen marathon lopen na een maandje trainen. “Laat je begeleiden door een professional en ken je grenzen. Ieder lichaam is anders. Luister naar je lichaam en laat je niet leiden door competitiedrang of sociale sportdruk die anderen je kunnen opleggen.” Gelukkig heeft het lichaam een sensor die sporters een halt toe roept wanneer ze de intentie hebben om in het rood te gaan: pijn. “Een niet te negeren signaal”, vult Maesschalck aan. “Pijn is er niet zomaar. Het geeft aan dat je niet goed bezig bent. Let op, want het is niet omdat je pijn hebt dat je

moet stoppen met sporten. Wie pijn heeft tijdens het lopen, kan gaan zwemmen of fietsen. Het hoeft geen rem op beweging te zijn.” Wie echter toch niet luistert naar de pijnsignalen en doorgaat tot een overbelasting optreedt, kan twee keer bedrogen uitkomen. “Enerzijds zit je met de fysieke blessure en anderzijds is er ook een belangrijke mentale component.

‘Sport mag geen obsessie zijn, maar moet fun zijn’ Lieven Maesschalck

De sporter denkt dat het lichaam het niet aan kan en hij gooit de handdoek. Terwijl het gewoon de aanpak is die fundamenteel fout is. Vandaar dat die professionele begeleiding essentieel is.” Maesschalk stelt dat die begeleiding zelfs al kan middels Start2run of

Start2bike. De voorschriften zijn er en de tips zijn eenvoudig toe te passen waardoor het de mensen aanspoort tot verstandig sporten. En dat verstandig sporten, start met een realistische doelstelling. Weet welk lichaam je hebt, hoe je conditie is en besef tijdig wanneer de lat te hoog wordt gelegd. “Sport mag geen obsessie zijn, maar moet fun zijn”, besluit Maesschalck. “Het moet een well be gevoel opwekken, en het moet dus leuk blijven voor de sporter. Wanneer bewegen een kwelling wordt, is dat geen positief signaal.” Gun je lichaam dus voldoende tijd om iets te bereiken en doe dat op een leuke manier. Het sociale aspect is hier erg belangrijk. Dat kan ervoor zorgen dat men volhard in wat men doet. En wil je een doel stellen om een marathon te lopen? Maesschalck: “Doe dat dan, maar stel niet meteen als doel om er tien te lopen. Wees telkens realistisch als je op een goeie en gezonde manier wil sporten.” James, de loopschoenen graag!

ADVERTORIAL

Voor meer energie, is er Supradyn !

L.BE.CC.12.2014.0982

* Dankzij een unieke formule van vitamines (B1, B2, B3, B5, B6, B12, B8, en C) en mineralen (calcium, ijzer, jood, koper, magnesium en mangaan) die elkeen de energiestofwisseling ondersteunen.

Gezondheid Actueel

Voeding gaat de strijd aan met diabetes De ziekte diabetes zit in de lift. Meer en meer mensen lijden eraan en dat zal in de toekomst niet zomaar veranderen. Hoe dit komt? Simpel: we eten te veel suikers en vet en dus krijgen we te kampen met overgewicht. Gezond eten is het devies. Maar hoe doen we dat?

familiale belasting niet onmiddellijk kan veranderen, iets aan te doen: door een gezonde leefstijl kan je het risico op type 2-diabetes met meer dan de helft verminderen.

‘We zien een stijging in het aantal diabetespatiënten’

TEKST FLEUR BOURGEOIS

Frederik Muylle

Het zijn onthutsende cijfers: tegen 2030 zal één op de tien volwassenen diabetes hebben. Een enorm gezondheidsprobleem, dat deels de mens zijn eigen schuld is. Er zijn namelijk twee types diabetes. Type 1 komt voor bij mensen jonger dan veertig jaar en heeft niets met voeding te maken. Maar type 2 treft de overige 90 procent en slaat vooral toe bij mensen boven de veertig met overgewicht. “We zien een stijging in het aantal diabetespatiënten, vooral in de categorie type 2”, zegt Frederik Muylle van de Diabetesliga. “Dit heeft enerzijds te maken met de vergrijzing van de bevolking en anderzijds is het te verklaren door de toename van overgewicht en gebrek aan beweging bij de bevolking.”

Maar hoe ga je best eten als je minder risico wilt lopen op diabetes? “Er zijn geen wonderdiëten, maar een gezonde en evenwichtige voeding kan de kans op diabetes al drastisch beperken”, zegt Frederik Muylle.

Bij type 2-diabetes is er namelijk een duidelijk verband met overgewicht onder andere veroorzaakt door overmatig gebruik van suiker die in frisdranken en snoep zit. “Maar niet alleen suiker treft schuld. We eten vaak te vet, scheppen te grote porties op, en drinken teveel alcohol. En ook roken blijft een boosdoener.” Gezonde, evenwichtige voeding is dus essentieel voor een gezonde levensstijl en heel wat voedingsspecialisten en diëtisten hanteren daarbij het model van de actieve voedingsdriehoek. Volgens diëtiste Iris Vanden Bulcke vormt de actieve voedingsdriehoek al jaren de basis voor diëtisten en gezondheidsmedewerkers en is die gebaseerd op voldoende wetenschappelijk onderzoek. Om de zoveel jaar wordt de driehoek volledig geëvalu-

3 VRAGEN AAN...

eerd en herzien. Hij bestaat uit negen onderdelen: lichaamsbeweging, water of vocht, graanproducten en aardappelen, groenten, fruit, melkproducten en calciumverrijkte sojaproducten, vlees, vis, eieren of vervangproducten, smeer- en bereidingsvet en de restgroep. Vanden Bulcke: “Het is vooral belangrijk om een goede keuze te maken binnen elke groep, een voedingsspecialist kan je hierbij helpen.”

‘We eten vaak te vet, scheppen te grote porties op, en drinken teveel alcohol’ Frederik Muylle

Je kunt ook een stapje verder zetten. Kleine verbeteringen in ons voedingspatroon in de strijd tegen obesitas en diabetes kunnen van plantenextracten komen. Denk maar aan poeder van kaneelbast, zaadjes van de fenegriek, poeder van de kurkumawortel en blaadjes van de blauwe bosbes voor het tegengaan van diabetes. “Dit zijn maar enkele van de vele planten die bij diabetes gebruikt worden”, zegt apotheker en klinisch bioloog Jacques Tavernier. “Als je beseft dat 70 à 80 procent van de wereldbevolking geen toegang heeft tot moderne, meestal synthetische, geneesmiddelen en zich vooral behelpt met kruidengeneeskunde dan is het evident dat er heel wat planten werden gebruikt in de loop van de geschiedenis.” En die plantenextracten dienden niet alleen voor smaak in keukenbereidingen, maar zeker ook om de spijsvertering te bevorderen. Dit kan volgens Jacques Tavernier een gezond voedingspatroon alleen maar ten goede komen. En dus de strijd tegen obesitas ook.

Het vervelende is dat ongeveer een derde van de mensen met type 2diabetes helemaal niet weet dat hij of zij de aandoening heeft en er, naar alle waarschijnlijkheid, dus ook niks aan doet. Daarnaast bevindt naar schatting nog eens 6,5 procent van de volwassen bevolking zich in de ‘grijze zone’: ze lopen een aanzienlijk risico om op relatief korte termijn diabetes te ontwikkelen. Is er dan alleen maar slecht nieuws? Nee, gelukkig is er, hoewel je sommige risicofactoren zoals hogere leeftijd of

JEAN-YVES FRANÇOIS Directeur laboratorium Quality Partner

■ Op welke manier dragen controles bij tot gezonde voeding? “Om tot gezonde voeding te komen, is kwaliteitscontrole binnen de voedingssector van essentieel belang. De controles gebeuren van riek tot vork. Het is een vereiste dat inspecteurs langsgaan bij landbouw- en veeteeltbedrijven, want die zijn basisschakels in onze gezonde voeding. Er moet worden gekeken naar de dierenvoeders, traceerbaarheid, het beheerd gebruik van pesticiden en antibiotica en of hun manier van werken voldoet aan dierenwelzijn of bionormen. Maar daar stopt het niet: ook voedingsbedrijven, grootkeukens en horeca moeten zich aan de regels voor hygiëne en bereidingswijzen houden.”

■ Hoe gaat een controle in zijn werk? “Er worden administratieve controles uitgevoerd, maar er worden ook monsters genomen van bijvoorbeeld water, bereide maaltijden en voedingsproducten. De stalen van al die niveaus van de voedselketen gaan dan naar het laboratorium waar alles wordt geanalyseerd. Zo bereikt enkel kwalitatieve, gezonde voeding de consument.”

■ Hoe kun je zien dat een zaak in orde is met de voorschriften? “Bedrijven en restaurants die de controles goed doorstaan, krijgen een sticker met daarop een smiley. Die kunnen ze op een voor hun klanten goed zichtbare plaats hangen.”

ADVERTORIAL

100% natuurlijke voeding voor top (sport)prestaties!

venwichtig eten en voldoende fysieke activiteit zijn bepalend voor een gezonde levensstijl, dat weet iedereen. Maar sporten vergt heel wat inspanning en kan een zware belasting zijn voor je lichaam. Een goede gebalanceerde voeding met voldoende vochtinname en koolhydraten is dan van essentieel belang. Juiste aangepaste voeding zorgt voor een beter prestatievermogen en een beter herstel na fysieke inspanningen.

Het is wetenschappelijk aangetoond dat natuurlijke ingrediënten je lichaam gezonder maken en je conditie verbeteren. In tegenstelling tot vele voedingssupplementen die vaak chemische additieven of zelfs hormonen bevatten, is er nu ook een 100% natuurlijke voedingslijn op de markt. Innerme biedt repen, drinks en gels aan die 100% pure, natuurlijke stoffen bevatten zoals granen, peulvruchten, rijst en sesam

die zuiver en biologisch gecertifieerd zijn. Ze geven je lichaam de juiste, natuurlijke energie, waardoor het makkelijker wordt om aan sport te doen en je zin in extra suiker verdwijnt. De drinks, repen en gels zijn licht verteerbaar, perfect voor de lijn en belasten het lichaam niet. Ze zijn handig van formaat en zijn geschikt voor sporters, vegetariërs en veganisten, voor iedereen die wil afvallen of zijn conditie wil verbeteren.

Het Innerme gamma werd ontwikkeld door triatleet Dirk Baelus, een sporter die zijn ongezonde levensstijl als uitbater van een nachtcafé inruilde voor een leven als triatleet met een gezonde levensstijl en voedingspatroon. In zijn boek ‘Pure Kracht’ beschrijft de 4x Ironman Hawai Finisher zijn verhaal en vertelt hij hoe de juiste voeding je de energie en kracht geeft om betere sportprestaties te behalen.

Pure Kracht auteur: Dirk Baelus Innerme en het boek ‘Pure Kracht’ is verkrijgbaar bij uw natuurwinkel of in de betere sportwinkel. Live pure, be power! www.facebook.com/innermepurepower Bij afgifte van dit strookje bij uw natuurwinkel of sportwinkel ontvangt u €3 korting (€12,95 ipv €15,95) op het boek ‘Pure Kracht’. Deze actie is geldig t.e.m. 31/1/2015.

OCE BIO Nijverheidsstraat 96 2160 Wommelgem

info@ocebio.com

Meer info: www.innerme.eu

Interview

‘Hier kom ik opnieuw sterker uit’ Marieke Vervoort. Als we haar met één woord typeren, dan zou dat ‘doorzetter’ zijn. In 2000 kreeg ze te horen dat ze door het leven moest in een rolstoel, zeven jaar later stond ze aan de start van de Iron Man in Hawaï. Nog eens zeven jaar later sloeg het noodlot opnieuw toe. TEKST DAAN VANSLEMBROUCK

BEELD JIM DE SITTER

e schrijven eind augustus. Marieke Vervoort is volop in training voor de Memorial Van Damme waar ze haar zinnen heeft gezet op het verbeteren van haar eigen wereldrecord op de 400 meter. Maar dan, enkele dagen voor de Memorial, gaat het plots goed fout. Door haar ziekte verliest ze geregeld even het bewustzijn, deze keer met catastrofale gevolgen. Een pot met kokende pasta belandt niet in het vergiet, maar op haar schoot. Met verschrikkelijke brandwonden van de tweede en de derde graad tot gevolg. Het begin van een lange revalidatie die zijn eindpunt nog niet heeft bereikt.

Je verblijft hier nu in het UZ Pellemberg voor de revalidatie. Zie je al licht aan het einde van de tunnel? “Dankzij de goede zorgen van de medewerkers en artsen gaat het stilaan de goede kant uit, maar de weg is nog lang. Het verschil met pakweg twee weken geleden is groot, maar de intense verzorging eist wel zijn psychologische en fysieke tol. Ik heb nog geen idee wanneer ik terug naar huis mag. Ik leef van dag tot dag en ergens is het goed dat het winterseizoen er nu is. Dan is het toch rustig.” Hoe ziet jouw dag er momenteel uit? “In de voormiddag krijg ik kinesie- en ergotherapie. In de namiddag krijg ik veel bezoek, hou ik mijn Twitter en Facebook up-to-date, lees ik wat boeken en schrijf ik mijn dagboek verder voor mijn website. Om de twee dagen

is er dan wondzorg, waar ik telkens enorm tegenop zie. Fysiek onderga je verschrikkelijke pijnen. Telkens als ze die windels afdoen, kleven ze in de brandwonden, die vervolgens verzorgd worden. Het is een onmenselijk lijden waar ik psychologisch ook van afzie. Als ik nog maar een schaar zie, moet ik meteen denken aan wat ik op die momenten heb moeten doorstaan. In mijn dagboek kan ik mijn ervaringen kwijt. Het van mij af schrijven is een deel van de verwerking.”

‘Ik prijs mezelf gelukkig met de steun die ik krijg’ Waar blijf je de kracht vandaan halen om telkens die tegenslagen het hoofd te bieden? “Vooral door de wisselwerking met de mensen rondom mij. Ik sta er niet alleen voor en dat doet ongelofelijk veel deugd. Sommigen denk misschien: ‘Amai die Marieke, dat is een sterke madam’, maar ik heb echt diep gezeten. Als ik dan een rotslechte nacht heb gehad waarbij ik geen oog dicht kon doen van de pijn, dan geeft het zo’n goed gevoel als iemand alleen maar je hand vasthoudt terwijl je in slaap valt. Het is een rustgevend gevoel niet alleen te zijn. Ik prijs mezelf gelukkig met de steun die ik krijg. Als ik sommige mensen hier in het ziekenhuis zie die amper bezoek krijgen en opgesloten zitten tussen hun vier muren, besef ik dat dubbel zo veel.”

De tegenslagen stapelden zich op en toch kijk je al weer vooruit? “Het heeft geen zin om bij de pakken te blijven zitten. Ik kom inderdaad van ver. Het is begonnen met krukken, daarna volgde de rolstoel, de problemen met mijn schouder, de complicaties van mijn ziekte en nu de brandwonden. Een mens zou voor minder de handdoek gooien. Er zijn echt ook momenten geweest dat het voor mij allemaal niet meer hoefde, maar toch klim ik er blijkbaar altijd weer uit. De onmacht en de oneerlijkheid is vaak ondraaglijk, maar positief blijven creëert soms de helft van de genezing.” Samen met Marc Herremans ben je uitgegroeid tot een rolmodel. Hoe ervaar je dat? “Marc en ik zijn ergens het beeld geworden van de Paralympics in België, en meer bepaald van doorzetting en wilskracht. In een leven kan een mens enorm lijden, maar ik heb geleerd om van dag tot dag te leven en rond je te kijken hoe rijk je bent. Met die gedachte wil ik mensen, en vooral lotgenoten, inspireren. Het leven eindigt niet omdat je in een rolstoel zit. Het is het begin van een nieuwe periode, een periode van aanvaarding die gevolgd wordt door nieuwe plannen en uitdagingen. Die positieve instelling is iets wat wij willen meegeven.” Hoe komt het dat je zo positief in het leven blijft staan? “Het leven stopt niet bij enkele tegenslagen. Ondanks de littekens prijs ik mij nog gelukkig. Ik kan nog veel doen, ADVERTORIAL

1 op 3 volwassenen kampt met overgewicht Overgewicht creëer je niet op één dag. Het is zoals een vicieuze cirkel die je moet proberen te verbreken. De PronoKal-Methode kan de oplossing daartoe zijn.

it een nationaal onderzoek van IDEWE blijkt dat maar liefst 34 procent van alle werknemers een BMI heeft tussen 25 en 29,9, ofwel overgewicht. 17 procent onder hen is zelfs obees. Dat betekent dat meer dan de helft van alle Belgische werknemers gewichtsproblemen heeft. Onrustwekkende cijfers, want overgewicht is nadelig voor de gezondheid en lokt onder andere harten vaatziekten uit, hoge bloeddruk en diabetes.

Personen die kampen met overgewicht zitten vaak met de handen in het haar. De wil is er wel, maar geen enkel dieet

‘Meer dan 30 miljoen mensen over de hele wereld hebben de PronoKal-Methode al geprobeerd.’ werkt. Herkenbaar? Misschien is het dan tijd om een gepersonaliseerd programma voor gewichtsverlies te volgen, gecombineerd met medische controles. De PronoKal-Methode bijvoorbeeld, werkt op die manier. Het programma is gebaseerd op een proteïnedieet met de voortdurende steun van een multidisciplinair team van experts, dat je helpt

Wil jij ook ingrijpen voor het te laat is? Contacteer dan PronoKal. TEL: 070 354 712 info.belgie@pronokal.com www.pronokal.com

je doel te bereiken. Tijdens de methode krijg je ook nieuwe eetgewoonten aangeleerd die ervoor zorgen dat je niet opnieuw vele kilo’s bijkomt. Het grootste verschil tussen de PronoKal-methode en andere diëten, is dat het een stevige wetenschappelijke basis heeft waardoor je op een kwalitatieve manier gewicht verliest. Zo val je drie keer meer af dan bij een caloriearm dieet, maar zal je vooral je vetmassa zien verdwijnen. De spiermassa blijft behouden. Het programma is niet iets dat je op een paar weken tijd al kan volbrengen. Maar je verliest er dan ook niet alleen je overtollige kilo’s mee. De methode is gericht op het aanleren van nieuwe eetgewoonten en vooral het behouden van een gezond gewicht.

7 3 VRAGEN AAN...

‘In mijn dagboek kan ik mijn ervaringen kwijt. Het van mij af schrijven is een deel van de verwerking’ RIA PLASSCHAERT Verandermanager bij Health Services Consulting

heb hulp van vrienden en mijn trouwe hulphond. Ergens besef ik zelfs dat ik met de brandwonden ook nog geluk heb gehad. Alle littekens kan ik goed verbergen onder mijn kledij. Mensen die in het gezicht verminkt of verbrand zijn, hebben het een stuk zwaarder. Ook hier bekijk ik weer het glas dat half vol is en niet half leeg. Het is erg wat mij is overkomen. Ik wens het de ergste vijand niet toe, maar ik bedenk altijd dat het nog erger had gekund.”

‘Een mens zou voor minder de handdoek gooien’ Zelfs met al die tegenslagen oogt je palmares indrukwekkend. Waar ben je het meest trots op? “Vooral op het feit dat ik na het ‘vallen’ telkens weer opsta en uit het dal weet te klimmen. Maar als ik moet kiezen was de Iron Man echt wel uniek. Verder was ik ook erg fier om mijn titels ‘doorzetter van het jaar’ en ‘paralympiër van het jaar’, een titel die ik kreeg door mijn prestatie op de Paralympische Spelen van 2012 waar ik zilver haalde op de 200 meter en goud op de 100. De staande ovatie van 80.000 toeschouwers vergeet ik nooit meer.” Ook nu ben je opnieuw ambitieus. In je hoofd ben je wellicht al weer aan het wheelen? “Absoluut. Als alles hier achter de rug is, wil ik zo snel mogelijk weer naar

Lanzarote trekken om te gaan trainen. Het is daar mijn tweede thuis. Ik weet dat ik ook hier sterker zal uitkomen. Ik heb voor mezelf al drie doelstellingen gemaakt. Het wereldrecord op de honderd en de tweehonderd meter moét er echt aan. Mijn naam moet daar achter komen. Daarnaast wil ik ook schitteren op het WK in oktober en op de Memorial Van Damme. Die laatste lijkt wel vervloekt, want telkens ik daar iets plan, komt er onheil uit de bus. Laat ik het dan maar anders zien: derde keer goede keer!”

Koester je nog andere ambities? “De kans bestaat dat ik in november de marathon van New York ga doen. De aanleiding is het project van de Mediclows, een goed doel dat ik een warm hart toedraag. Ze hebben mij gevraagd of ik het zou zien zitten om dat te promoten door deel te nemen. Gezien het november is, is het seizoen al gedaan en doe ik het niet om een toptijd neer te zetten, maar ik wil het gewoon eens doen voor de ervaring alleen al.”

SMART FACTS Als Marieke Vervoort geen rolstoelatlete was geworden, dan had zij... “Graag iets met kunst of tekenen gedaan, dat heeft mij altijd aangesproken. Was ik niet aan de rolstoel gekluisterd, ging ik wellicht leerkracht lichamelijke opvoeding geweest zijn, of misschien wel kleuterjuffrouw.”

■ Mogen we de komende jaren een opmars van chronische ziekten verwachten? “Absoluut. Mensen worden steeds ouder en dat vertaalt zich ook in meer chronische zieken. Daarnaast heeft de levensstijl van de mensen invloed op de ontwikkeling van bepaalde ziektes. Ook de behandelingen worden steeds beter en accurater. De optelsom van die drie aspecten zal de komende jaren een stijging veroorzaken.”

■ Kunnen we daarop anticiperen? “We moéten daarop anticiperen en dat kan door ook te investeren in de begeleiding van de patiënten. Het is belangrijk dat een patiënt weet wat zijn ziekte precies doet, hoe ze evolueert, wat de gevolgen kunnen zijn en hoe hij zijn levensstijl daarop kan aanpassen. Een totaalaanpak is belangrijk en dat kan best als niet alleen zorgverstrekkers samenwerken, maar ook de patiënt zelf en zijn mantelzorgers in het zorgverhaal betrokken worden.”

■ Hoe belangrijk is die rol van mantelzorger? “Die rol wordt meestal onderschat. Een chronische ziekte is niet alleen zwaar voor de patiënt maar ook voor de personen die er dagelijks naast leven. De patiënt kan emotionele, sociale of seksuele problemen hebben die meer vergen dan een behandelende aanpak. Tijdige educatie en begeleiding van de patiënt en zijn mantelzorgers is dan ook cruciaal. Daar ligt de sleutel voor een adequate totaalbehandeling.”

ADVERTORIAL

Wel groentjes, geen mayonaise

Gezonde voeding duur en niet lekker? De producten van StarMeal bewijzen het tegendeel. Op enkele jaren tijd hebben de slaatjes en pasta’s van StarMeal de harten van Belgische lekkerbekken veroverd. Niet verwonderlijk, want hun producten zijn superlekker, supervers en supergezond. “Wij gebruiken bijvoorbeeld nooit mayonaise”, zegt oprichter en CEO Lieven Vanlommel. “Wel een dressing op basis van levende yoghurt die ooit nog door mijn moeder verzonnen is (lacht). Op die manier proef je al het goede van de groentjes en is je maaltijd veel lichter en gezonder.” We voegen zelf geen bewaarmiddelen, suikers, kleurstoffen of zout toe. “Het is alsof je een slaatje zelf hebt gemaakt”, aldus Vanlommel. “Alleen hebben wij het werk voor jou gedaan. Wat je dan wel hebt, is dat onze producten maar heel kort houd-

baar zijn, maar onze distributeurs helpen ons om ze zo snel mogelijk in hun rekken te krijgen. Dikwijls al binnen een paar uur.” De goede eigenschappen van een StarMeal-slaatje zijn ondertussen ook wetenschappelijk onderkend. “Patrick Mullie, de bekende voedingsdeskundige van de VUB, heeft ze enkele jaren geleden onderzocht”, zegt Vanlommel. “En daaruit bleek dat ze veel minder vet en veel meer mineralen bevatten dan de meeste klaargemaakte slaatjes. Daar zijn we best wel fier op.” De 8 ambassadeurs van StarMeal: Tom Boonen, Sven Nys, Kim Clijsters, Stefan Everts, Marieke Vervoort, Tia Hellebaut, Hans van Alphen en Kirsten

www.starmeal.be

Flipkens. Ze kennen onze producten maar al te goed. Maar we werken ook samen met bijvoorbeeld Sonja Kimpen en met Jeroen Meus. Jeroen helpt ons al zeven, acht jaar achter de schermen met onze recepten. Want slaatjes moeten gezond zijn, maar ook lekker natuurlijk. En het is ook niet zo dat je nooit eens iets anders mag eten. Ik ga af en toe ook wel eens graag naar de frituur, maar je moet dat niet elke dag doen. Als je gezonde voeding een plaats geeft in je leven, ga je je vanzelf beter voelen, daar ben ik rotsvast van overtuigd. En als je geen tijd hebt om zelf iets te maken, dan gebruik je een StarMeal-slaatje, dan mag je gerust zijn dat je goed zit.”

Inspiratie Herstel

Je eigen lichaam, het beste medicijn Het menselijk lichaam is een wonderbaarlijk gegeven, niet in het minst omdat ons lichaam in veel gevallen voor zijn zelfherstel kan instaan. Van het aanmaken van nieuwe cellen, over het helen van gebroken botten tot het hernieuwen van ons bloed. TEKST FLEUR BOURGEOIS

Ons lichaam is opgebouwd uit miljoenen cellen die samen de bouwstenen van ons gestel vormen. Elk leven ontstaat uit een enkele cel die zich blijft opsplitsen tot ze samen een volmaakt mens vormen. Maar daarmee zit hun taak er niet op. Gedurende ons hele leven zorgen ze ervoor dat we zoveel mogelijk in balans blijven. Cellen beschikken namelijk over de mogelijkheid zichzelf te genezen en kunnen nieuwe exemplaren aanmaken om de beschadigde te vervangen. Het lichaam produceert daarom elke seconde 25 miljoen nieuwe cellen. Dagelijks raken in het menselijk lichaam grote aantallen cellen beschadigd, en dan nog kan ons lichaam dat perfect opvangen door ze meteen te vervangen. Maar soms slaat het noodlot toe en krijgen we een ongeval, waarbij extreme hoeveelheden cellen beschadigd raken. Tudor Momoiu kan er van meespreken, op 20 oktober werd hij op weg naar het werk van zijn fiets gereden door een auto. Sindsdien is hij verlamd vanaf de borststreek. Letterlijk en figuurlijk een harde klap.

Na een ongeval is vaak revalidatie nodig. Daarbij gaat het altijd om een multidisciplinaire aanpak waarbij artsen, kinesitherapeuten, ergotherapeuten, logopedisten, psychologen en sociaal assistenten samenwerken. Kinesitherapeuten focussen tijdens de revalidatie op mobiliserende en/of spierversterkende oefeningen, evenwichtsoefeningen en behandelmethodes die de bloed-

‘Ik kruip elke dag op een mechanische fiets om toch mijn spieren in bewegen te houden, want anders sterven ze af’ Tudor Momoiu

circulatie bevorderen. Die ingrepen geven het lichaam extra kracht tijdens het genezingsproces en de cellen meer kans op herstel. Zo ook bij Momoiu. “Ik kruip elke dag op een mechanische fiets om toch mijn spieren in bewegen te houden, want anders sterven ze af ”, zegt Tudor Momoiu. “Ik werk en rust heel hard. Ik voel dat ik progressie maak en nu al mijn handen weer kan gebruiken. De weg is nog lang, maar niet onmogelijk.” Een ongeval gaat meestal samen met breuken, open wonden en hersen-

letsel. Zo hield Momiu aan zijn ongeval een zware hersenschudding over, waar hij van herstelde door het een tijdje wat rustiger aan te doen. Maar het hersentrauma kan natuurlijk ook ernstiger zijn zodat het slachtoffer achterblijft met een blijvend hersenletsel. Volgens Wouter Lambrecht, klinisch neuropsycholoog, verbonden aan NAH-unit PC Caritas en Hersenletselpraktijk, tonen de meeste studies aan dat eens de hersencellen vernietigd of beschadigd zijn, ze voor het grootste deel niet meer herstellen. “Toch is herstel door het maken van nieuwe verbindingen in ons brein gedeeltelijk mogelijk, want sommige hersengebieden kunnen functies compenseren of overnemen van de beschadigde gebieden.” Zo vernuftig kan ons lichaam soms zijn. Open wonden waar bloed aan te pas komt, zijn haast onvermijdelijk bij een ongeval. Op de plaats van de blessure gaan bloedvaten samentrekken om de bloeding te stoppen. Vervolgens gaan de bloedplaatjes een prop vormen op diezelfde plaats. De witte bloedcellen gaan zich op hun beurt ook verzamelen en de dode cellen vernietigen. Op die manier worden dode stoffen verwijderd zodat er plaats gemaakt kan worden voor nieuwe cellen. Dit merkwaardige, automatisch proces stopt wanneer de genezing compleet is. Dit genezingsproces geldt niet alleen bij wonden, maar zorgt er ook voor dat beschadigde of dode cellen zoals van de huid, mond, ingewanden of bloed in grote aantallen worden

vervangen. Zo zal bij een bloeddonatie het niveau van het plasma na 24 uur alweer op peil zijn. Wie echter rode bloedcellen afstaat, zal wat langer moeten wachten, want daar worden grotere hoeveelheden van afgenomen en moet je op vier à zes weken rekenen. Ook een gebroken bot herstelt zichzelf, de gips waar het in verpakt wordt, helpt enkel het genezingsproces te versnellen. En wanneer we genoodzaakt zijn om medicatie te nemen, dan doen we dat enkel om onze eigen helingskracht een handje te helpen.

‘We hebben ontdekt dat slaap heel belangrijk is als het over recuperatie gaat’ Jan Bourgois

Ondanks dat het lichaam dus zelf instaat voor heel wat zelfherstel, zijn er toch enkele factoren die de recuperatie en genezing bevorderen, zoals rust, slaap, voeding en vochtvoorziening. Professor Jan Bourgois, verbonden aan de Vakgroep Bewegings- en Sportwetenschappen van de UGent, is gespecialiseerd in recuperatie bij sporters, maar ook daar gelden wetmatigheden die voor iedereen opgaan. “We hebben ontdekt dat slaap heel belangrijk is als het over recuperatie gaat. Slaap is belangrijk

voor het fysieke, maar ook psychische herstel.” Het is dus niet zonder reden dat blokkende studenten wordt aangeraden voldoende te slapen voor hun examen. Als we slapen, scheiden we ook een groeihormoon af dat essentieel is voor het fysieke herstel. Het hormoon helpt ons in het dagelijks leven om inspanningen en motorische handelingen zo goed mogelijk uit te voeren. Hetzelfde geldt voor voeding: voldoende en gevarieerd eten is essentieel en ook voldoende drinken is onmisbaar voor de hydratatie. Bourgois: “Het voordeel is dat we die dingen makkelijk kunnen opvolgen en ze vaak nog gratis zijn ook.” Er moet echter wel voldoende evenwicht zijn tussen rust en beweging. Het gebrek aan beweging in onze maatschappij is de hoofdreden waarom we een toename zien in chronische ziekten. Dat is volgens Jan Bourgois omdat de mens vanuit evolutionair oogpunt genetisch gezien niet gemaakt is om de hele dag stil te zitten. Op het ogenblik dat je onvoldoende beweging hebt, gaat het lichaam tegensputteren doordat het bepaalde eiwitten niet aanmaakt die we nodig hebben om ons lichaam goed te laten functioneren. In veel gevallen zijn we dus perfect in staat om onszelf te genezen, al is de weg naar genezing soms lang en kan het lichaam ook geen mirakels verrichten, zoals in het geval van Momoiu. In het lichaam zijn constant processen bezig die er alles aan doen om ons gezond te houden. We hebben er ook zelf een rol in te spelen door er zo goed mogelijk zorg voor te dragen.

CMY

DE COMPEX SPIERSTIMULATOR

UW PERSOONLIJKE VERZORGER EN TRAINER ! ▪RECUPERATIE

▪TRAINING

▪PREVENTIE BLESSURES

▪VERMINDEREN PIJNKLACHTEN

Chronisch ziek Overzicht

ALS (AMYOTROFE LATERAAL SCLEROSE)

ASTMA

DIABETES

DANNY REVIERS, VOORZITTER ALS LIGA BELGIË

PROFESSOR GEERT VERLEDEN, HOOFD LONGAFDELING UZ LEUVEN

SYLVA VAN IMSCHOOT (DR. ENDOCRINOLOGIE AZ SINT JAN BRUGGE)

“ALS treft de zenuwcellen die instaan voor het aansturen van de spieren. Je kan ALS best beschrijven als een ziekte die je lichaam vanaf de nek volledig lam legt. Je spieren sterven af zodat je al gauw niet meer kan bewegen, spreken, slikken en ademen. De zintuigen en het intellect blijven intact. Uiteindelijk raak je gevangen in je eigen lichaam zonder kans op vervroegde vrijlating. ALS zal je binnen gemiddeld 3 tot 5 jaar na het stellen van de diagnose doden. In België lijden continu ongeveer 1.000 mensen aan ALS, waarvan er jaarlijks 200 overlijden en er evenveel bijkomen.”

“Astma is een longaandoening die kan leiden tot een vermindering van de inspanningscapaciteit. De meeste astmapatiënten die voldoende therapietrouw zijn en adequaat behandeld worden, kunnen een normaal leven leiden. De beste voorbeelden hiervan zijn een aantal Olympische gouden medaillewinnaars zoals Marc Spitz. Definitieve genezing van astma is momenteel niet mogelijk en ook de toekomst ziet er wat dat betreft niet goed uit. Het blijft een chronische ziekte.”

“De behandeling begint met het aanpassen van de voeding. Een gezonde levensstijl met weinig suikers en vetten is essentieel. Voor iedere maaltijd moet men een injectie met insuline toedienen om de koolhydraten te verwerken. Tegenwoordig zijn dat kleine handige pennen die lijken op een stift. Zelfcontrole is ook héél belangrijk. Iedere diabeet heeft zijn toestel steeds bij de hand en met een eenvoudige vingerprik controleert hij de suikerspiegel en kan hij bijsturen. Als diabetes onder controle is, is een perfect normaal leven met sport, studies en ontspanning mogelijk.”

Zeven keer levenslang Plots een diagnose krijgen die je levenslang aan medicatie en een aangepaste levensstijl bindt: leuk is anders. Gelukkig leven we in het jaar 2014 en kunnen we sommige chronische ziektes een halt toe roepen middels een adequate behandeling. “Het blijft een chronische ziekte, die echter met adequate therapie bij het merendeel van de patiënten geen weerslag mag hebben op het functioneren en het leven.” TEKST DAAN VANSLEMBROUCK

CVS (CHRONISCH VERMOEIDHEIDS SYNDROOM) MARC VAN IMPE, BELANGENVERDEDIGER VAN CVS/ME-PATIËNTEN

“Voor de diagnose van deze ziekte hanteert men de International Consensus Criteria uit 2011, die een heel scala aan symptomen bestrijken: voornamelijk uitputting na (geringe) inspanning, neurologische en immunologische problemen en stoornissen in de opwekking en het transport van energie. De ziekte kan het gevolg zijn van een bacteriële of virale infectie zoals de ziekte van Lyme, een intoxicatie door chemische stoffen zoals zware metalen, of ook chronische stress.”

OSTEOPOROSE

MULTIPLE SCLEROSE (MS)

ALZHEIMER

LUT ANSEEUW, VOORZITTER OSTEOPOROSE LIGA

B. DUBOIS, WAARNEMEND DIENSTHOOFD NEUROLOGIE UZ LEUVEN

WILFRIED NYS, DIRECTEUR STICHTING ALZHEIMER ONDERZOEK

“Osteoporose betekent dat de botten brozer worden, waardoor het risico op spontane breuken groter wordt. Het is niet alleen de kwantiteit, maar ook de kwaliteit van het bot dat achteruitgaat. Onze botten worden dagelijks vernieuwd. Door diverse redenen kan op een bepaald ogenblik de botafbraak groter zijn dan de botopbouw. Hierdoor ontstaat osteoporose. Osteoporose is een ‘stille dief ’ en hier geldt zeker dat voorkomen beter is dan genezen.”

“MS is een ontstekingsziekte van de hersenen en het ruggenmerg. Kenmerkend is dat er meerdere ontstekingen voorkomen, die bovendien evolueren in de loop van de ziekte. Dit uit zich meestal doordat er symptomen optreden die een wisselend verloop kennen. Zo kan er sprake zijn van verminderd zicht, krachtsverlies, of gevoelsstoornissen. MS is een ziekte met duizend gezichten: de beginleeftijd, de ernst, de symptomen, de mate van herstel en de reactie op de behandeling zijn bij iedere patiënt anders.”

“De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie. Het is een ongeneeslijke hersenziekte met psychiatrische symptomen omdat delen van de hersenen ophouden te functioneren en dus afsterven. De belangrijkste symptomen zijn vergeetachtigheid, veranderingen in de persoonlijkheid, desoriëntatie en verlies van spraak. In België leven er momenteel zo’n 130.000 personen met de ziekte. Zonder remedie zal dit aantal verdubbelen tegen 2030 en verdrievoudigen tegen 2050.”

Jouw keuze, jouw toekomst.

ADVERTORIAL

Staan de mens en zijn omgeving bij jou centraal? Kijk je met een open geest de wereld in? Ben je kritisch ingesteld en schrikt verantoordelijkheid je niet af? Geloof je in mensen en hun mogelijkheden? Dan ben jij het talent dat we zoeken voor één van onze opleidingen! Bezoek onze website: www.hogent.be/fmw Of stuur een mailtje naar fmw@hogent.be

SOCIAAL-AGOGISCH WERK ▶B achelor in de orthopedagogie ▶B achelor in het sociaal werk

ONDERWIJS ▶B achelor in het onderwijs: kleuteronderwijs

▶B achelor in het onderwijs: lager onderwijs ▶B achelor in het onderwijs: secundair onderwijs

GEZONDHEIDSZORG ▶B achelor in de biomedische laboratoriumtechnologie ▶B achelor ▶B achelor ▶B achelor ▶B achelor

in in in in

de de de de

ergotherapie logopedie en audiologie verpleegkunde voedings- en dieetkunde

Expertpanel Prikkels

Als de zintuigen dienst weigeren… Onze zintuigen. Ze doen hun werk en we stellen ze nooit in vraag. Tot we pijn plots niet meer ervaren als een prikkel, maar als een dagelijks leed. Tot we niet meer zien wat we moeten zien. Tot we niet meer horen wat we moeten horen. Wat dan? TEKST DAAN VANSLEMBROUCK

WERNER NAGELS

DR. STEVEN RENIER

DR. ANDRZEJ ZAROWSKI

Pijnarts AZ Delta, Roeselare

Oogkliniek ’t Zand, Brugge

Hoofd departement audiologie AS St-Augustinus

Welke klachten komen het meest voor bij jonge en oudere mensen?

“De meeste klachten blijven verbonden aan de rug of de gewrichten. Slijtage is de belangrijkste oorzaak van de chronische pijnen. Bij jonge mensen leiden die pijnen vaak tot werkverlet en een drastische vermindering van hun sociale leven. Niet alleen de fysieke pijn wordt vaak ondraaglijk, maar ook psychologisch blijkt het een zware klap. Plots tel je niet meer mee in de maatschappij. Onze betrachting is dan ook om de pijnen zo draaglijk mogelijk te maken waardoor de patiënt zo veel mogelijk zijn leven kan blijven leiden.”

“Jonge kinderen tot zes jaar lopen het meeste risico op een lui oog. Dit treedt op als het beeld dat de hersenen moeten verwerken niet scherp is. De hersenen leren dan nooit scherp zien, en dit moet voor de leeftijd van zes jaar gebeuren omdat tot dan de hersenen plastisch genoeg zijn om een fijn zicht te leren verwerken. Cataract is dan weer bij de oudere bevolking een zeer courante aandoening. De ziekte ontwikkelt zich langzaam doordat afvalstoffen de eigen ooglens troebel maken en verkleuren.”

“De meest frequent voorkomende gehoorklachten bij jonge kinderen worden veroorzaakt door middenoorontstekingen. Dit soort gehoorverlies is meestal mild en heeft neiging tot een spontane recuperatie. Het andere type van gehoorverlies bij kinderen is gelukkig veel zeldzamer, maar heeft potentieel veel ergere gevolgen. Een kind met een zwaar gehoorverlies dat op jonge leeftijd geen adequate behandeling krijgt, zal de verbale spraak en taal niet optimaal of zelfs helemaal niet kunnen ontwikkelen.”

Hoe worden die zo goed mogelijk behandeld?

“Een multidisciplinaire aanpak is essentieel. Ons werk overstijgt diverse afdelingen. Niet alleen kan een pijnarts hulp bieden, vaak is een fysiotherapeut of neurochirurg essentieel om advies te geven. Overleg en leren van elkaar brengt ons dichter bij het doel. Bij acute pijnen gaan we uiteraard vooral kijken naar de medische kant van het verhaal. Bij chronische pijnpatiënten is het vaak een ander verhaal. Dan treedt het biopsychosociaal model in werking. Patiënten die langdurig pijn ervaren en hun leven beknot zien worden, moeten ook psychologisch geholpen worden.”

“Kleuters worden vanaf 3 jaar gescreend bij het CLB met functionele testjes waarbij het zicht wordt gemeten. Is die voor de leeftijd afwijkend, dan wordt het kind doorgestuurd naar de oogarts. Cataract kan tegenwoordig door microchirurgie zeer vlot behandeld worden. De ooglens wordt met ultrasone golven verbrijzeld en verwijderd door een insnijding van twee millimeter. Dan gaan we door diezelfde insnijding een plooilensje injecteren dat zich openvouwt en de functie van de oude lens vervangt. De sterkte van dit lensje wordt zo berekend dat we een zo scherp mogelijk zicht krijgen voor veraf.”

“Een snelle diagnose maakt de kans op een efficiënte behandeling veel groter. Echter, de diagnose van gehoorverlies bij zeer jonge kinderen is vaak erg moeilijk. Terwijl een goed functionerend gehoor voor de leeftijd van drie jaar een noodzaak is om optimale spraak en taal te verwerven. Gelukkig hebben we in Vlaanderen een universeel screeningsprogramma. Recent heb ik mogen vernemen dat het miljoenste kind gescreend werd. Hierdoor hebben reeds veel kinderen met gehoorverlies kunnen genieten van een vroege aanpassing met hoorapparaten.”

Hoe kan de technologische evolutie bijdragen tot een betere behandeling?

“De technologie heeft er voor gezorgd dat we pijn kunnen verzachten. Soms kan het helpen om een neurostimulator in het lichaam te brengen die de pijn verzacht. In wezen is dit een draadje dat contact maakt met het ruggenmerg en dat wordt aangestuurd door een kleine batterij die in de buik zit. Die batterij maakt elektrische impulsen vrij waardoor er een soort van tintelend gevoel opgewekt wordt in de pijnplek. Vooral patiënten met zenuwpijnen hebben een redelijke kans op slagen, maar het zorg ook niet dat de persoon in kwestie honderd procent pijnvrij is.”

“Sinds een paar jaar kunnen we met een objectieve test een lui oog diagnosticeren. Op twaalf maand wordt met een refractor de brilsterkte opgemeten. Is die afwijkend, dan kan de oogarts nadien de juiste bril al voorschrijven, waardoor we al veel sneller én beter het lui oog kunnen behandelen. Wat cataract betreft zijn digitale markeersystemen een revolutie. De computer projecteert dan de juiste positie van de lens door de operatiemicroscoop zodat de chirurg het lensje alleen maar nog moet draaien tot het overeenkomt met de digitale markeringen.”

“Dankzij de introductie van cochleaire implantaten kunnen niet alleen de jong geïmplanteerde dove kinderen maar ook oudere slechthorende mensen een quasi normale leven leiden. Ook de technologie van hoorapparaten is er erg op vooruit gegaan. Deze apparaten zijn nu zeer klein, esthetisch en tevens krachtig. Bovendien zal het moderne hoorapparaat in de toekomst ook voor gehoorondersteuning gebruikt worden.”

De toekomstige apotheek verkoopt gezondheid Naar de apotheek gaan om enkele pilletjes gezondheid of een neusspray vitaliteit te kopen. Kon het maar! myPharma doet echter zijn best om de pijlen van ‘de apotheek van de toekomst’ meer te richten op het verkopen van gezondheid en vitaliteit in al haar vormen.

De apotheek is niet enkel een plaats waar je een doosje pillen haalt. “Het is een informatie- en kenniscentrum”, weet Patrick Meysen, zaakvoerder van myPharma. “De toekomstige apotheek betrekt klanten, artsen, verplegers en mantelzorgers bij het behandelen en voorkomen van een ziekte. Die samenwerking is essentieel.”

Vanuit die visie opent myPharma de deuren voor de toekomstige apotheek. Naast informatieverstrekking naar patiënten en zorgverstrekkers kan de apotheker via een ingenieus softwaresysteem de medicatie van een patiënt invoeren. Zowel de patiënt als de behandelende arts krijgt een login zodat iedere belanghebbende alle evoluties op de voet kan volgen. “Wanneer de medicatie door iemand wordt aangepast, krijgt iedere partij een e-mail met de aanpassingen in het medicatieschema. Snel, efficiënt en transparant!” Met myPharma neemt een apotheek een eerste stap naar de toekomst waarin een belangrijke rol is weggelegd voor de

myPharma.be

sector. Patrick Meysen: “De patiënt krijgt 24 op 24 uur en 7 dagen op 7 toegang op ons informatieplatform waar hij concrete info over zijn ziekte en de behandeling kan vinden. Ook mensen die ziektes willen voorkomen kunnen informatie verkrijgen. Preventie is minstens even belangrijk als behandelen.” De apotheek doet zijn intrede in de digitale wereld en verkoopt gezondheid en vitaliteit in al zijn facetten. myPharma biedt tools aan professionals uit de medische wereld die voorbereid willen zijn op de toekomst. “Een toekomst waarin de patiënt centraal staat en op elk moment van de dag honger zal hebben naar informatie over zijn ziekte. Wij reiken de helpende hand”.

Zuider vest 24, 3990 Peer ■ 011/761504 of 0495/278690 ■ info@mypharma.be

Chronicle

Sport middel tot erkenning en integratie Sporten is voor elk persoon van groot belang. Voor het lichaam, voor de geest én voor de sociale ontwikkeling. Ook voor mensen met een verstandelijke beperking. Of misschien wel: juist voor mensen met een verstandelijke beperking.

‘Er dient gepleit te worden voor de organisatie van sportvormen waar het principe inclusie geheel in verweven is’

heden die door sportbeoefening worden verworven, dragen ook buiten de sport bij tot een gezonder en evenwichtiger leven. Sport heeft bovendien de kracht om mensen te verenigen. De persoonlijke ontplooiing door de sociale contacten en de vriendschapsbanden, de ontwikkeling van zelfrespect dat hierdoor wordt aangescherpt, en een groeiend zelfvertrouwen, zijn allen een belangrijke aanzet tot integratie.

TEKST EDDY BECKERS, ALGEMEEN DIRECTEUR BIJ SPECIAL OLYMPICS BELGIUM

ndanks al de inspanningen die de laatste jaren werden gedaan, bestaat er rond de verstandelijke beperking nog steeds een taboesfeer, zeker als we over sport praten. Toegang tot sportbeoefening blijft moeilijk, nog meer als dit bij de gewone sportclub om de hoek zou moeten. Helaas, want de voordelen die deelname aan een sportprogramma bieden, overstijgen het louter sportieve. Op de juiste manier, en in de juiste context aangeboden, is sport het middel bij uitstek dat de persoon met een verstandelijke beperking helpt zich op sociaal en op persoonlijk vlak te ontwikkelen. De overheid moedigt deze integratie zeker aan en het aantal organisaties dat de idee genegen is, neemt toe.

De intrinsieke waarde van sport is ook voor deze atleten een doel op zich. Sport, spel en beweging zijn immers leuk. Bovendien zijn er heel wat bijkomende voordelen die voortvloeien uit sportbeoefening. De fysieke paraatheid en de motorische ontwikkeling die worden aangescherpt en de vaardig-

‘Samen trainen en samen spelen is de beste weg naar vriendschap en begrip’ Meer nog dan de organisatie van aangepaste sportactiviteiten voor personen met een verstandelijke beperking dient er gepleit te worden voor de organisatie van sportvormen waar het principe inclusie geheel in verweven is. De bevordering van sociale integratie door middel van een gedeelde ervaring in sporttraining en sportcompetitie, door sporters met én zonder verstandelijke beperking in hetzelfde team te laten genieten van sport, is geïnspireerd door een eenvoudig principe: samen trainen en samen spelen is de beste weg naar vriendschap en begrip. Scholen, sportclubs en verenigingen van diverse slag kunnen op een vrij eenvoudige wijze de deur openzetten voor deze vorm van sporten. Opgebouwd vanuit de lokale gemeenschap leidt dit tot duurzame integratie, aanvaarding en respect voor elkaar.

! G U R E T IS R E N PRIMA SOEPELE NEK EN RUG ? Primrose, de natuurlijke oplossing! zonder nevenwerkingen zonder toegevoegde suikers zonder kleurstoffen

UW MOBILITEIT, ONZE PASSIE ! AANPASSEN VAN VOERTUIGEN

Gas en rem aan stuur, joysticksturing, draaizetels, rolstoellaadsystemen, inrichting minibus. Alle Merken ! BEZOEK VRĲBLĲVEND ONZE SHOWROOM OF BEZOEK ONS OP HET AUTOSALON STAND 15 PALEIS 2 Merksemsesteenweg 183 - 2100 Deurne TEL: 03 326 13 07 - mail@trapmann.be

lactose- en glutenvrij

HET KAN NATUUR - LIJK !

PRIMANER IS TERUG!

PRIMANER biedt je een dat natuurlijke ‘steuntje’ in de rug en helpt bij deze ongemakken! De formule is samengesteld uit witte wilg, nootmuskaat, grote spar en laurier, vier natuurlijke bestanddelen die een betere nek- en rugfunctie bevorderen.

24 caps • CNK 2396-919 60 caps • CNK 2396-984

Lichaamsbeweging en gezonde voeding zijn vitaal voor het lichamelijk welzijn en de geestelijke gezondheid. Lange uren achter de computer, een staand beroep, het minder bewegen vanaf een zekere leeftijd of ongewone bewegingen,... leiden soms tot gevoelloosheid in nek- en rugzone met uitstralingen en krachtverlies in armen en benen.

info@primrose.be • www.primrose.be EXPERTS IN PHYTOTHERAPY SmartMedia_NER_ARTIC_NL_dec14.indd 1

Volg ons op Facebook: Primrose Laboratories

VERKRI JGBA AR BIJ DE APOTHEEK 2/12/2014 19:33:24

www.trapmann.be

Mijn pa heeft kanker in stadium 2. Wat is dat?

Kankerinfo VOOR AL UW VRAGEN OVER KANKER

0800 15 802 kanker.be/info