Brussel als toonbeeld van inclusie

De stad Brussel heeft de zilveren medaille veroverd bij de prijzen ‘Europese hoofdsteden voor inclusie en diversiteit 2023’. Tweede van 74 kandidaten… Als dat geen bewijs is dat Brussel een voorbeeldige stad is! Het geheim? Een ambitieus plan dat zijn vruchten afwerpt.

De prijzen worden uitgereikt door de Europese Commissie, die zo steden beloont die concrete stappen hebben gezet in de richting van een rechtvaardiger samenleving door te ijveren voor diversiteit en inclusie op het gebied van geslacht, zogenaamd raciale of etnische afkomst, handicap, leeftijd, genderidentiteit of seksuele geaardheid. “Dat Brussel in de prijzen is gevallen tussen 74 kandidaten uit de hele Europese Unie, is een mooie erkenning van het ongelooflijke werk dat we sinds 2019 hebben verzet. Dankzij deze prijs krijgen onze inspanningen ook meer aandacht”, zegt een opgetogen Nawal Ben Hamou, Brussels staatssecretaris voor Gelijke Kansen.

Wat het grote verschil maakte? Dat Brussel voor het eerst besloot om van gelijke kansen een belangrijke, transversale bevoegdheid te maken. Sinds 2022 werkt de stad met zes actieplannen voor de doelgroepen die in Brussel het meest met discriminatie te maken krijgen. Met die unieke aanpak, een ambitieuze visie en sterke voorlichtingscampagnes gaat de Belgische hoofdstad elke dag opnieuw de uitdaging aan om gelijke kansen te bevorderen. Brussel kan hiervoor niet alleen rekenen op de hulp van tal van instellingen en verenigingen die in het veld werken, maar ook op het positieve imago en de reputatie als gastvrije stad.

Een stad met veel gezichten

Brussel is de hoofdstad van de Europese Unie, het hoofdkwartier van de NAVO en een kruispuntstad waar mensen van over de hele wereld thuis zijn. Brussel staat al lang bekend om zijn kosmopolitische karakter, op het snijpunt van talen en culturen. Een plek waar iedereen welkom is en die alle facetten van diversiteit omarmt. De stad heeft ruimdenkendheid en gastvrijheid verheven tot een ware levenskunst, voor bewoners, toeristen én minderheden. Brussel legaliseerde trouwens als een van de eerste steden in Europa het homohuwelijk.

Helaas is de dagelijkse realiteit verre van idyllisch. Minderheden, van welke aard dan ook, ondervinden op veel vlakken nog altijd discriminatie. Dat uit zich bijvoorbeeld in de zoektocht naar een woning of werk. De afgelopen jaren zien we wel dat de politici zeer concreet de strijd willen aanbinden met alle vormen van discriminatie, op alle gebieden. “We willen verandering zien, een andere mentaliteit”, legt Nawal Ben Hamou uit.

Tegen die achtergrond voerde de Brusselse regering een antiracismeplan in. Het omvat 48 maatregelen rond huisvesting, werk, de openbare ruimte, gezondheid en bewustmaking. Die broodnodige maatregelen geven een sterk signaal. Maar dat is niet alles, want de stad werkt op alle fronten. We lichten graag vier thema’s toe waar Brussel op inzet. Het doel: een volledig inclusieve en diverse stad waar iedereen zich welkom voelt. 

De integratie van nieuwkomers

Zodra ze ingeschreven zijn in het vreemdelingenregister van een Brusselse gemeente, kunnen alle nieuwkomers een gratis onthaalcursus volgen in hun eigen taal. Ze krijgen daarbij hulp van een van de vele maatschappelijk werkers of docenten, die in het verleden soms zelf de onthaalcursus hebben gevolgd. Noden zoals huisvesting, inkomen en gezondheidszorg worden ingeschat om de beste hulp te kunnen bieden. Tijdelijke huisvesting, juridische bijstand, taallessen, een job of een beroepsopleiding… het zijn maar enkele van de vele mogelijkheden waarmee Brussel zijn nieuwkomers welkom heet.

De rechten van mensen met een handicap

Brussel reikt mensen met een handicap al vele jaren de middelen aan om in de stad te wonen en er gelukkig te zijn. Hoe? Met het Handistreamingplan, dat aan de hand van 44 maatregelen inzet op een betere vertegenwoordiging en meer inclusie van deze doelgroep. Het betekent dat ze een betere toegang krijgen tot onder meer huisvesting, werk, onderwijs en evenementen, maar ook dat ze niet worden gediscrimineerd als het gaat om inrichtingen, voorzieningen, vervoer en openbare plaatsen (musea, toiletten, het park...). Kortom: dat er overal rekening met hen wordt gehouden. Zo probeert de stad te voorkomen dat mensen met een handicap te afhankelijk worden van anderen en geïsoleerd raken.

De rechten van lgbtqia+

Via onder meer verenigingen, festivals, feesten en bars zet Brussel zich al lang in voor een open samenleving en meer respect voor de rechten van de lgbtqia+-gemeenschap.

Aan de hand van een actieplan met 35 maatregelen wil de stad de discriminatie van deze groep tegengaan en ervoor zorgen dat ze zich aanvaard en veiliger voelen. Voorbeelden?

Een Regenbooghuis voor gezondheid en welzijn openen, leerlingen en leerkrachten voorlichten, politiemensen opleiden en gebruikmaken van lesmateriaal waarin ook andere gezinssamenstellingen, seksuele voorkeuren en genderidentiteiten aan bod komen.

Culturele diversiteit

Volgens Statbel zijn maar liefst drie op de vier Brusselaars van buitenlandse origine. De stad is dus een smeltkroes van nationaliteiten en culturen die redelijk goed samenleven. Het geheim? Elke cultuur krijgt de ruimte om zich uit te drukken. Officiële handleidingen geven informatie in verschillende talen, veel voedingswinkels verkopen producten uit diverse landen, er vinden festivals met wereldmuziek plaats… In Brussel kan iedereen zijn cultuur dus vrij beleven en omarmen.